با هنر مکرومه بافی آشنا شوید

مکرومه بافی چیست؟

تاریخچه مکرومه بافی

ریشه Macramé یا مکرمه، که به اشتباه به آن مکرومه می گوییم به هزاران سال قبل برمی گردد. مکرومه بافی در همه دوره ها وجود داشته داشته، اما در دوره سبک داخلی دکوراسیون بوهو بسیار رواج داشته است.  این دوره به دهه۱۹۷۰ بر می گردد.

اولین استفاده‌ از گره‌های به سبک مکرومه، در حکاکی‌های تزیینی به جا مانده از بابلیان و آشوریان است. بافت حاشیه‌ی لباس‌های آن زمان در مجسمه‌های سنگی، یادآور شمایل گره‌های مکرومه بافی است. اسپانیا هنر مکرومه بافی را بعد از فتح شمال آفریقا به اروپاییان معرفی کرد.

در واقع گفته می‌شود مکرمه از اصطلاحات بافندگان عرب در قرن سیزدهم است که از کلمه‌ی عربی «مکرمیه» گرفته شده است که به معنای حاشیه‌ی تزیینی است. بافندگان عرب، نخ اضافی در حاشیه‌ی پارچه‌های دستبافت، مثل حوله یا شال را به گره‌های تزیینی تبدیل می‌کردند.

البته به عقیده‌ی دیگر، این کلمه می‌تواند ریشه‌ی ترکی داشته باشد، که به دستمال سفره یا حوله اشاره دارد و راهی برای محکم کردن قطعات بافت با استفاده از نخ های اضافی در امتداد بالا یا پایین پارچه های بافته شده است.

گفته شده که ملکه‌ی انگلستان ویکتوریا ماری ، برای اولین بار در قرن هفدهم این هنر را در این سرزمین رواج داد. در آن دوران بیشتر خانه ها با این صنایع دستی و وسایلی مانند رومیزی، روتختی و پرده تزئین می شدند. علاوه بر ویکتوریا ماری، این هنر توسط ملوانان نیز در انگلستان معرفی شد.

ملوانان باکمک گره‌های مکرومه بافی، دست‌سازهایی مانند تخت‌آویز سفری، کمربند و…درست می کردند و آن‌ها را در بنادر می‌فروختند. بنابراین مکرومه بافی در دوران ویکتوریا بیشترین محبوبیت را داشت.

محبوبیت مکرومه با گذشت زمان کم شد و در دهه‌ی هفتاد میلادی، به‌‍ عنوان یکی از دیوارپوش‌های تزئینی، رومیزی، روتختی، آویز گلدان، اکسسوری‌های استایل شخصی و… استفاده از آن مجدد رواج پیدا کرد. همچنین استفاده از زیورآلات تهیه‌شده از هنر مکرومه بافی نیز در آمریکا رواج پیدا کرد. گردنبند، دستبند و خلخال از نمونه‌های این جواهرات بود. این جواهرت تلفیقی از گره‌های مربعی با سنگ‌های شیشه‌ای مصنوعی، استخوان و پوسته‌های صدف دریایی بود.

امروزه نیز با توجه به اهمیت هنر های دستی در دکوراسیون داخلی خانه و همچنین کار در منزل،  استفاده ازمکرومه بافی رواج زیادی پیدا کرده است.

وسایلی که برای مکرومه بافی نیاز داریم:

طناب یا نخ مکرومه پنبه ای (طناب):

دستان ما، حس لامسه‌مان، نگاهمان و خیالمان اولین ابزارهایی هستند که در خلق اثری از جنس نخ‌های مکرومه نقش دارند.

نخی که در هنر مکرومه بافی استفاده می شود، عموما به نخ مکرومه و یا حتی طناب شناخته می شود. مکرومه بافی می تواند با نخ هایی از جنس های متفاوت مانند نخ پنبه ، نخ کتان ، نخ مکرومه سه سوزنه ، نخ پلی استر و نخ ابریشمی بافته شود.

دراین هنر مانند هنرهای دیگر، ابتکار و سلیقه بافنده تاثیر زیادی در به وجود اوردن آثار جدید و زیبا دارد. نخ قیطان و یا نخ سوزنی از نخ‌های دیگری هستند که می‌توان در مکرومه بافی به جای نخ مکرومه از آن‌ها استفاده کرد. این نخ‌ها بافت زنجیره ‌مانندی دارند و به اندازه‌ایی مستحکم و بادوام هستند که می توانیم هر اثری با آن درست کنیم.

ما می توانیم با توجه به نوع کارمان و سلیقه‌مان هر کدام را که خواستیم برای بافتن، انتخاب ‌کنیم. مکرومه بافی دارای ضخامت های متنوعی است، اما انواع ظریف تری از کارهای مکرومه بافی هم هستند که با نخ موم زده و انواع دیگر نخ هم بافته می شوند.

هر چه تعداد سوزن ها بیشتر باشد، نخ قطورتر می شود. از این نوع نخ برای بافت انواع کیف و آویز گل استفاده می شود. نوع دیگر با نام نخ کتان معروف است و از قطر ۱.۵ تا ۱۰ میلی متر دارد، این نخ قابلیت ریش ریش شدن دارد و در بافت برگ مکرومه و دیوارکوب استفاده می شود.

نخ های پلی استر نیز در رنگ های متنوع در بازار موجود است، این نوع نخ ها قابلیت ریش ریش شدن ندارند و ریش های زیبایی ایجاد نمی کنند، اما می توان در بافت آویزگلدان و دیوارکوب مورد استفاده قرار داد.

در مورد میزان طناب مورد نیاز برای شروع کار، بسته به نوع کاری که می خواهید انجام دهید، می توانید طناب یا نخ مکرومه با ضخامتی با قطر  ۴.۰ میلی متر یا بیشتر را برای تزئینات بزرگتر مانند آویزهای دیواری یا نگهدارنده های گیاهی انتخاب کنید.

بهتر است برای پروژه های ریز مکرومه مانند دستبند و گردنبند، از طناب با قطر کمتر از ۲.۰ میلی متر را استفاده کنید.

طناب هایی که برای گره زدن استفاده می کنید باید حدود پنج تا شش برابر طول تمام شده باشد. طناب‌هایی که تارهای هسته شما هستند که برای شکل اصلی کار استفاده می‌شوند اما در واقع گره‌دار نیستند، ممکن است فقط دو برابر طول تمام شده باشند.

یادتان باشد که طناب اضافی برای ساختن حاشیه یا سایر اضافات تزئینی در انتهای آن باقی بگذارید، داشتن طناب زیاد بهتر از کم است، همیشه می توانید قطعات بلند را در انتها کوتاه کنید.

در نهایت اصلی ترین وسیله برای شروع کار، مقداری نخ یا طناب مکرومه است که با نام قیطان سوزنی یا نخ قیطان هم می توانید در بازار تهیه کنید و مکانی برای آویزان کردن  و ثابت نگه داشتن کارتان می باشد.

دار یا برد مکرومه بافی

برای مکرومه بافی به چارچوبی نیاز داریم تا نخ‌هایمان را به آن گره بزنیم که به آن فریم مکرومه هم می‌گویند. این فریم ‌می‌تواند به صورت حلقه‌ایی، مربع، شاخه‌ایی و میله‌ایی چوبی یا فلزی باشد.

سطحی محکم و خوب است که ضخامت آن به ارتفاع یک سوزن باشد، تا وقتی‌که سوزنی در آن فرو می‌کنیم از طرف دیگر خارج نشود.

این صفحه به صورت آماده وجود دارد و می‌توانیم آن را به‌راحتی تهیه کنیم، ولی اگر زمانی امکان خرید آن را نداشتیم، می‌توانیم از صفحات چوب پنبه، پلی‌اورتان و یا چند مقوای محکمی که به هم وصل کردیم، استفاده کنیم.

قیچی

وقتی می‌گوییم قیچی، اولین کاربردی که به ذهن می‌رسد تنها برای بریدن نخ‌هاست، ولی ما خودمان را برای تجربه‌هایی متفاوت آماده کرده‌ایم تا از هر ابزاری برای زیباتر و جذاب‌تر شدن بافته‌هایمان استفاده کنیم. به طور مثال، قابلیت‌های دیگر قیچی برای ریش‌ریش کردن نخ‌ها و ایجاد بافت‌های متفاوت‌ و ایجاد حالت کرک‌ مانند در کناره‌ها و خیلی چیزهای دیگر است.

رولپلاک چوبی یا فلزی

یا شاخه درخت برای ظاهر طبیعی‌تر. اگر هنر دیواری انجام می‌دهید، جهت سرانداختن حلقه های نخ مکرومه لازم است.

حلقه آویز در صورت ایجاد آویز گیاهی

متر نواری

نوار چسب

اگر نمی‌خواهید از نوار استفاده کنید، می‌توانید انتهای کار را با شعله شمع یا فندک ذوب کنید.

حلقه های فلزی و مهره ها برای تزیین کار

اصطلاحات مهم Macramé  یا مکرمه

چند اصطلاح مهم در مکرومه وجود دارد که قبل از شروع گره ها  باید بدانید.

• طناب کار: طناب یا مجموعه ای از طناب ها که برای ایجاد گره های واقعی استفاده می کنید.
• طناب پرکننده: طناب یا مجموعه‌ای از طناب‌ها که گره‌های شما به دور آن می‌پیچند.
• سنیت: گره یا مجموعه ای از گره هایی که به صورت تکراری کار می شوند.

آموزش انواع گره های مکرومه بافی

اولین گرهی که باید بدانید، گره سر لارک است که گاهی به آن گره گاوی هم می گویند. این گره همان چیزی است که طناب های مکرومه شما را به یک جسم مانند رولپلاک، شاخه یا طناب لنگر متصل می کند و یکی از رایج ترین گره های مکرومه است. طناب خود را از وسط تا کنید و حلقه را روی میله رولپلاک قرار دهید؛

دو سر بند یا طناب خود را از داخل حلقه بکشید تا گره محکم شود.

گره سرلارک معکوس یا گیره گاوی:

گره سر لارک معکوس به صورت برعکس گره سرلارک انجام می شود، بنابراین برجستگی در پشت گره پنهان می شود.

طناب را از وسط تا کنید و حلقه را زیر میله رولپلاک قرار دهید، حلقه را به سمت جلو بیاورید و دو طناب خود را از داخل حلقه بکشید تا گره محکم شود.

گره مربعی و گره نیم مربعی:

گره مربعی یکی از پرکاربردترین گره های مکرومه است و می توان آن را به صورت چپ و راست ایجاد کرد.گره نیم مربعی به سادگی نصف گره مربعی است و تا نیمه اول گره مربع پیش می رود. بسته به اینکه از کدام سمت شروع کنید، می تواند رو به راست یا چپ باشد.

گره های مربعی باید حداقل ۴ طناب (۲ طناب کار و ۲ طناب پرکننده) داشته باشند. اولین و آخرین طناب، طناب های کاری هستند که ما آنها را طناب کار ۱ و ۴ می نامیم. طناب های میانی، طناب های پرکننده هستند و آن ها را ۲ و ۳ شماره گذاری می کنیم.

طناب سمت چپ را روی دو طناب مرکزی و پشت طناب کار سمت راست بیاورید، طناب کار سمت راست را پشت دو طناب مرکزی و از طریق حلقه طناب کار سمت چپ بیاورید، انتهای آن را بکشید تا سفت شود. طناب کار سمت راست را روی دو طناب مرکزی و پشت طناب کار سمت چپ بیاورید.

طناب کار سمت چپ را پشت دو طناب مرکزی و از حلقه طناب کار سمت راست بیاورید، انتهای آن را بکشید تا سفت شود. اگر به بستن گره های مربعی پشت سر هم ادامه دهید، یک گره مربعی سنیت( sennit) خواهید داشت.

به این نکته توجه کنید که وقتی یک گره مربع می‌زنید، نیازی نیست که رشته‌های میانی (یا طناب‌های پرکننده) به اندازه طناب‌های کار بیرونی باشند.

یک قانون خوب این است که طناب های بیرونی را ۵ یا ۶ برابر بلندتر از طناب های پرکننده کنید.

گره نیم دوبل:

این گره یکی دیگر از گره های رایج مورد استفاده در مکرومه است. با این گره می‌توانید ردیف‌های مستقیم، الماسی و بسیاری طرح‌های دیگر درست کنید. رایج بودن این گره بخاطر ساده بودن آن است که در واقع یک تکنیک بسیار ساده دارد، فقط یک دقیقه طول می کشد تا آن را یاد بگیرید. مثال زیر نحوه گره زدن یک گره افقی دوتایی را که به سمت راست می رود، نشان می دهد. طناب سمت چپ به عنوان طناب پرکننده و طناب سمت راست به عنوان طناب کار عمل می کند.

۱-طناب سمت چپ را به شکل عدد ۴ از روی بند سمت راست رد کنید.

۲-انتهای طناب سمت راست را جلوی طناب سمت چپ بالا بیاورید، آن را حلقه کنید و به شکل حلقه پایین بیاورید.

.۳-مرحله ۲ را به همین ترتیب تکرار کنید و به سمت راست بروید.

۴-انتهای طناب کار را بکشید تا گره محکم شود. شما اکنون یک گره نیم دوبل درست کرده اید. اگر تارهای بیشتری برای گره زدن دارید، مراحل ۱-۴ را با بقیه طناب ها تکرار کنید.

شکل دیگری از گره نیم دوبل:

برای ساختن یک گره نیم دوبل، یک طناب پرکننده و یک طناب کار خواهید داشت. در مثال زیر، من به سمت راست کار می کنم.

تکنیک هنگام رفتن به سمت چپ یکسان است، اما معکوس است. ابتدا طناب پرکننده را صاف نگه دارید (در این مورد، طناب سمت راست) طناب سمت چپ را بردارید و آن را از روی طناب سمت راست رد کنید.

انتهای طناب سمت چپ را روی حلقه ساخته شده بکشید و آن را محکم بکشید. حلقه را به جایی که می‌خواهید گره باشد، بلغزانید. این کار را دوباره به همان روش تکرار کنید و حلقه را محکم کنید. شما اکنون یک گره نیم دوبل ساخته اید.

برای ساختن طناب بعدی، از همان طناب پرکننده استفاده می‌کنید، اما از طناب بعدی به عنوان طناب کار استفاده کنید. با هر طناب کار فقط یک گره نیم دوبل بزنید.

گره مارپیچ :

گره مارپیچی که به آن هاف نوت سینت یا نیمه گره مارپیچ نیز می گویند، مجموعه ای از گره های نیمه برای ایجاد یک دوخت مارپیچ است. این یک گره تزئینی است که به کارشما جذابیت زیادی می دهد.

یک دوخت مارپیچ حداقل به ۴ طناب، ۲ طناب کار و ۲ طناب پرکننده نیاز دارد، اما می توان از تعداد بیشتری نیز استفاده کرد. با حرکت از چپ به راست، طناب ها را ۱ تا ۴ شماره گذاری کنید. طناب های ۱ و ۴ طناب های کار شما هستند و طناب های ۲ و ۳ طناب های پرکننده شما هستند.

این دستورالعمل ها نحوه ایجاد یک گره مارپیچ رو به چپ است، اما می توانید از سمت راست نیز شروع کنید و از تمام گره های نیمه سمت راست استفاده کنید. طناب کار ۱ را بردارید و آن را به سمت راست، روی طناب های پرکننده اما زیرطناب کار ۴ حرکت دهید، طناب کار ۴ را به سمت چپ حرکت دهید، به زیر سیم های پرکننده بروید، اما از روی سیم کار ۱ بروید هر دو طناب کار را بکشید تا اطراف طناب های پرکننده محکم شود.

به همان روش بالا، نیم گره های بیشتری بسازید. همانطور که کار می کنید، طناب های شما شروع به مارپیچ شدن می کنند.

گره میخکی

گره میخکی روی کار شما خط هایی ایجاد می کند که می تواند افقی، عمودی یا مورب باشد.

گره میخکی افقی

گره میخکی افقی مجموعه گره هایی است که در طول کار ایجاد می شوند. اولین طناب پرکننده است و از میان سایر طناب ها می گذرد. اولین طناب از سمت چپ را بگیرید و به طورت افقی از میان سایر طناب ها رد کنید.

طناب بعدی را به عنوان پرکننده دست بگیرید و کنار، بالا و دور طناب پرکننده ببرید و گره بزنید تا یک حلقه خلاف جهت عقربه های ساعت ایجاد شود.

همان طناب را بردارید و در قسمت راست گره اول گره ای را از بالا، رو و میان حلقه رد کنید. اکنون باید دو گره کنار هم قرار گرفته باشند. این یک گره میخکی افقی است.

همین روش گره زدن را با طناب های بعدی هم ادامه دهید تا شکلی که می خواهید ایجاد شود.

گره میخکی مورب

مجموعه گره هایی است که به صورت مورب روی کار قرار می گیرند. اولین طناب از سمت چپ را می گیرید و به صورت مورب از میان طناب ها رد می کنید.

همان مراحل ۲ تا ۴ گره افقی را تکرار کنید، فقط به جای مستقیم، به صورت مورب پیش می روید. این مراحل را تا جایی که به شکل دلخواهتان درآمد، تکرار کنید.

گره های روی هم

یک گره پایه است که چند طناب را به هم متصل می کند. این گره را می توان روی چند طناب یا فقط یک طناب انجام داد. ابتدا طناب را به صورت حلقه درآورید.

انتهای طناب ها را از لای حلقه رد می کنید تا گره ایجاد شود.

گره جمع کننده

این مدل، گره هایی است که طناب ها را جمع می کند. این مدل را معمولا در پایین مکرومه های آویز گیاهان می بینید.

یک طناب را به طور جداگانه به عنوان طناب کار بگیرید و به صورت U در آورید و آن را به صورتی که حلقه آن رو به پایین قرار بگیرد، بالای بقیه طناب ها قرار دهید.

انتهای طناب کار را دور سایر طناب ها و حلقه ایجاد شده طناب کار بپیچید و حواستان باشد که مقدار کمی از حلقه پوشانده نشود.

انتهای طناب کار را از لای حلقه رد کنید.

انتهای طناب کار را بگیرید و بکشید به سمت بالا، اینطور حلقه زیر گره ها قرار می گیرد. آنقدر بکشید تا حلقه در گره ها محصور شود.

گره تمام شده. برای زیبایی بیشتر می توانید دو انتهای طناب کار را ببرید.

انواع دست سازه های هنری مکرومه بافی:

• دیوارکوب مکرومه بافی
• مکرومه بافی برگ
• نگهدارنده گیاهان و گلدان ها
• آویز های دیواری
• انواع دستبند و گوشواره ها
• جاکلیدی
• سبد گل
• آویز بطری
• کیف
• آیینه دیواری

نکات ارزشمند در خصوص مکرومه بافی:

از کجا می توانم الگوهای مکرومه را پیدا کنم؟

شما می توانید الگوهای مکرومه را رایگان در این وب سایت ببینید. در این وب سایت نه تنها الگوهای رایگان وجود دارد، بلکه مقاله های زیادی برای افراد مبتدی، فرهنگ لغت اصطلاحات رایج، و حتی بخشی از آن در مورد مکرومه برای کودکان وجود دارد.

آدرس وب سایت: Free Macramé Patterns

آیا مکرومه قابل شستشو است؟

بله، مکرومه بسیار محکم است و به راحتی از هم جدا نمی شود. برای همین شما می توانید آن را در ماشین لباسشویی با دمای ۸۶ درجه فارنهایت در یک کیسه بگذارید و به راحتی بشویید و آویزان کنید تا خشک شود.

چگونه بفهمیم از چه نوع طنابی برای مکرومه خود استفاده کنیم؟

هنگام انتخاب نوع طناب باید موارد زیادی را در نظر داشته باشید. در دسترس بودن و هزینه همیشه چیزی است که باید در نظر گرفته شود، اما ممکن است محکم بودن طناب برای نوع کارتان اهمیت داشته باشد.

برای مثال، اگر می‌خواهید گیاهی را آویزان کنید، می‌توانید یک طناب قوی‌تر مانند آنهایی که از چرم، روبان، نایلون یا پنبه ساخته شده‌اند، انتخاب کنید.

برای جواهرات می توانید از طناب نازک تری مانند طناب گلدوزی که از پنبه ساخته شده و بسیار نرم و انعطاف پذیر است، استفاده کنید. در صورت ساخت یک کار برای فضای باز، یا یک نگهدارنده گیاه در فضای باز، بهتر است یک طناب پلی پروپیلنی انتخاب کنید که بادوام و ماندگار باشد.

چگونه گره ها را یکنواخت نگه دارید؟

بهترین راه برای اطمینان از یکنواخت بودن گره ها این است که کشش روی تارهای خود موقع کار را یکنواخت نگه دارید، و هر گره از همه طرف، به صورت افقی، عمودی و مورب مستقیم باشد.

مخصوصاً وقتی تازه این کار را شروع کرده اید، هر گره را بررسی کنید و مطمئن شوید که با گره ادامه‌دار مطابقت دارد، لبه‌ها محکم و حلقه‌ها یکنواخت هستند.

برای مکرومه بافی های بزرگتر می توانید آنها را از قفسه لباس یا یک قلاب ایمن آویزان کنید. در حالت ایده آل، مکرومه خود را از دو نقطه آویزان کنید تا کار به جلو و عقب نچرخد. برای کار های کوچکتر مانند جواهرات، می توانید خودتان یک تخته مکرومه بسازید.

سخن آخر

هنر مکرومه بافی که قرن هاست وجود دارد، می‌تواند انتخاب جذابی برای همه‌ی سلیقه‌ها باشد. تزیین خانه با هنر دست خودتان، نه تنها حس صمیمیت بیشتری به حال‌وهوای خانه می‌بخشد، حتی می‌تواند ابزار خوبی برای داشتن خانه‌ای به سبک‌ و مدل دل خواه خودتان باشد.