روگام نوعی آمپول است که مادران با گروه خونی Rh منفی در بارداری با شوهرانی دارای گروه خونی Rh مثبت باید در دو نوبت تزریق کنند تا در بارداریهای بعدی برای جنین مشکلی پیش نیاید.تفاوت Rh گروههای خونی والدین میتواند در تولد کودکان دوم به بعد اثرات سوئی برجا بگذارد. اثراتی کوچک مانند یرقان، کم خونی و اثراتی بزرگ مانند عقب ماندگی ذهنی، نارسایی قلبی، اشکال در تنفس، بزرگ شدن قلب، فلج مغزی، ناشنوایی و حتی سقط جنین. زمانیکه یک زن با گروه خونی Rh منفی و یک مرد با گروه خونی Rh مثبت بچهدار میشوند، جنین در حال رشد در داخل رحم مادر با Rh منفی، ممکن است Rh مثبت را از پدر به ارث برده باشد.
در هنگام زایمان تداخل خون مادر و نوزاد امری اجتنابناپذیر است؛ در اینصورت بدن مادر، پروتئین Rh را که به پروتئین D معروف است بهعنوان یک ماده مهاجم خارجی شناخته و بر علیه آن، شروع به تولید آنتیبادی میکند (آنتیبادی: مولکولهای پروتئین در سیستم ایمنی بدن که عوامل خارجی و مهاجم را شناسایی کرده و آنها را تخریب میکنند). زمانیکه مادر دوباره باردار شود اگر جنین دارای Rh مثبت باشد آنتیبادیهای تولید شده دست بهکار شده و در جهت دفع عامل مهاجم که گلبولهای قرمز خون جنین است اقدام میکنند و اینگونه سلامت جنین بهخطر میافتد. برای جلوگیری از این اتفاق نیاز است در بارداری اول آمپول روگام در دو نوبت به مادر تزریق شود اولین بار در هفتهی ۲۸ بارداری و دومین بار ۷۲ ساعت پس از زایمان.
پرسش۱
سلام گروه خونی من -A است ۶ ماه پیش، چهار واحد خون گروه مثبت دریافت کردم و الان قصد بارداری دارم در جایی خواندم که تزریق خون گروه مثبت به گروه منفی آنتیبادی D تولید میکند، ممکن است برای بارداری من مشکلی وجود داشته باشه ؟ این بارداری اول من است.
پاسخ
مشاوره تلفنی زنان مامایی الهام (مشاور بخش بارداری): سلام. نگران این مورد نباشید این موضوع را با آزمایشات مختلف میتوانید بررسی و با تجویز بهموقع و در صورت لزوم استفاده از آمپول روگام حتی حین بارداری مدیریت کنید؛ در ضمن مهمترین و خطرسازترین ناسازگاری ناسازگاری Rh است که برای شما اتفاق نیوفتاده است و با تجویز بهموقع روگام حین بارداری اتفاق نخواهد افتاد.
لازم به ذکر است افراد با گروه خونی منفی در صورت دریافت واحدهای خونی با گروه خونی مثبت، بدنشان آنتیبادی ضد D تولید میکند که در تمام طول زندگی شخص باقی خواهد ماند و این شخص دیگر نمیتواند گروههای خونی RH مثبت را دریافت کند.
پرسش ۲
با سلام، همسر من هفته ۳۵ بارداری اولش است و دارای گروه خونی -A و بنده +AB هستیم. جایی خواندم خواندم که در هفته ۲۸ باید روگام تزریق میشده تا برای بچه بعدی مشکلی ایجاد نشود. ولی دکتر به ما چیزی نگفته است و تزریق نکردهایم، لطفا راهنماییی کنید باید چکار کنیم؟ ممنونم که پاسخ میدهید.
پاسخ
بیتا غلامی (مشاور کودک و کودکیاری): سلام اگه در ۲۸ هفته تزریق نشده تا ۷۲ ساعت بعد از زایمان که نوبت بعدی تزریق روگام است حتما زده شود.
در انتها لازم است یادآوری شود در صورت عدم استفاده از آمپول روگام و ایجاد نارسایی RH در نوزاد تنها راه برای نجات زندگی او، تعویض خون (یعنی تخلیه کامل خون RH مثبت از بدن نوزاد و تزریق خون RH منفی بهجای آن) است.