بیماری‌های گوارشی که بر وزن اثر می‌گذارند
مشکلات دستگاه گوارش می‌تواند اثر بسزایی بر نحوه غذا خوردن و جذب و هضم غذا بگذارد
مشکلات دستگاه گوارش می‌تواند اثر بسزایی بر نحوه غذا خوردن و جذب و هضم غذا بگذارد، به همین خاطر دچار کاهش یا افزایش وزن می‌شویم. بیشتر بیماری‌های گوارشی به دلیل ایجاد مشکل در هضم غذا سبب کاهش وزن می‌شوند اما در برخی موارد نیز ممکن است این مشکلات به افزایش وزن منجر شود.
اگر دچار تغییر وزن شدید در حالی که علت آن را نمی‌دانستید، ممکن است یکی از موارد زیر علت آن بوده باشد.
مشکل ریفلاکس اسیدی
همانطور که می‌دانید ریفلاکس معده با بالا آمدن به سمت مری، احساس سوزش در پایین قفسه سینه ایجاد می‌کند. برای این افراد غذا خوردن به طور موقتی می‌تواند کمی از درد را تسکین دهد، چرا که هم غذایی که می‌خورید و هم بزاقی که از جویدن غذا تولید می‌شود، اسید را خنثی می‌کند. اما مشکل اینجاست که همین‌که غذا هضم می‌شود، همه علائم از جمله نفخ، تهوع و سکسکه دوباره برمی‌گردند و حتی شدیدتر می‌شوند زیرا تولید اسید دوباره از سر گرفته می‌شود. از این رو این خطر وجود دارد که افراد برای رهایی از سوزش و ناراحتی، پرخوری کنند و دچار چاقی شوند.
راه‌حل:
گرچه برخی درمان‌های خانگی مانند سرکه سیب و آلوئه‌ورا می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما هیچ شواهد علمی برای اثبات آن وجود ندارد. از داروهایی مانند Prilosec یا Zantac استفاده کنید (پزشک به شما خواهد گفت کدامیک بهتر است). این داروها عوارض جانبی چون چاقی نیز ندارند.
زخم معده
این دردهای ناخوشایند که زخم اثنی‌عشر نیز گفته می‌شود، معمولا تا معده و روده کوچک نیز گسترش می‌یابند و این به دلیل تولید بیش از حد اسید است. همانند ریفلاکس، خوردن غذای زیاد می‌تواند علائمی مانند نفخ و حالت تهوع مداوم را بیشتر کند زیرا موقتا زخم را پوشانده و اسید معده را خنثی می‌کند. اگر زیاد غذا بخورید، مصرف کالری زیاد می‌تواند منجر به اضافه وزن شود.
راه‌حل:
به پزشک مراجعه کنید و داروهای ضداسیدی مانند Prilosec یا Zantec استفاده کنید. از مصرف داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهابی و داروهایی چون بروفن یا آسپرین خودداری کنید زیرا می‌توانند خونریزی داخلی ایجاد کرده و برای افراد مبتلا به زخم معده خطرناک است. در عوض برای کم شدن درد از استامینوفن یا تیلنول استفاده کنید.
یبوست
در حالت یبوست بدن جذب کالری بیشتری ندارد اما به دلیل احساس تنبلی و سنگین بودن، فرد را از فعالیت فیزیکی بازمی‌دارد.
راه‌حل:
برای تنظیم وزن خود، سعی کنید رژیم غذایی متعادلی از غذاهای کامل شامل حداقل ۲۰ تا ۳۰ گرم فیبر در روز داشته باشید، بدن را هیدراته نگه دارید (روزانه یک تا دو لیتر آب بنوشید) و به طور مرتب ورزش کنید.
رشد باکتری‌ها
روده دارای باکتری‌های خوب و بد است و مطالعات نشان داده‌اند که باکتری‌های خوب با کم کردن التهاب و تثبیت وزن مناسب، نقش موثری در سلامت کلی بدن دارند. مشکل زمانی رخ می‌دهد که تعداد باکتری‌ها افزایش می‌یابند یا توازن انواع باکتری‌ها برهم می‌خورد. وقتی رشد باکتری‌های روده کوچک زیاد می‌شود، می‌تواند منجر به اضافه وزن گردد.
اولا باکتری‌ها می‌توانند گاز متان ایجاد کنند که عملکرد کلی روده کوچک را کند کرده و به پرزهای روده اجازه می‌دهد تا کالری بیشتری جذب کنند. این در واقع برخلاف آن چیزی است که شما می‌خواهید. همچنین این باکتری‌ها متابولیسم را کند کرده و بر مقاومت انسولین و لپتین اثر می‌گذارند که هر دوی آنها به تنظیم گرسنگی و احساس سیری کمک می‌کنند. درنتیجه اشتهای بیشتری به کربوهیدرات خواهید داشت و احتمالا پس از غذا خوردن احساس سیری نخواهید کرد، حتی اگر غذای زیادی خورده باشید.
راه‌حل:
پیشنهاد می‌شود برای جلوگیری از این مشکل تا زمانی که نیازی نباشد از خوردن آنتی‌بیوتیک خودداری کنید (این داروها ممکن است باکتری‌هایی که برای رفع بیماری نیاز دارید را بکشد). اگر دچار رشد بیش از حد باکتری شده باشید، پزشک به شما مکمل‌های گیاهی گوارشی مانند آترانتیل خواهد داد.
سندرم روده تحریک‌پذیر
این بیماری که بسیار شایع است با دیگر مشکلات گوارشی چون حساسیت غذایی، شکم‌روی و عدم توازن باکتری‌های خوب و بد همپوشانی دارد. این بیماری نیز مانند یبوست منجر به نفخ و التهاب مزمن می‌شود که به افزایش وزن می‌انجامد.
راه‌حل:
باید ریشه این بیماری را پیدا کرد. پزشک با تجویز پروبیوتیک به تشکیل باکتری‌های خوب موردنیاز شما کمک می‌کند و به رژیم غذایی آنزیم‌های گوارشی می‌افزاید تا از جمع شدن غذا دور روده که التهاب ایجاد می‌کند، جلوگیری شود. بهتر است رژیم غذایی فاقد گلوتن یا غذاهایی که گاز کمتری ایجاد می‌کند، داشته باشید.
بیماری کرون
گرچه اشتهای اندک و کاهش وزن شدید از علائم بیماری کرون است، اما به محض آنکه فرد برای درمان استروئید مصرف کند، شرایط کاملا برعکس می‌شود. داروی استروئید اشتهای شما برای کربوهیدرات را افزایش می‌دهد و سبب نگه داشتن آب بیشتر و احساس نفخ می‌شود.
خوشبختانه لاغر شدن پس از درمان با استروئید چندان دشوار نیست و خیلی زود علائمی چون اسهال، یبوست، خونریزی مقعدی و تب برطرف می‌شود و شرایط تحت کنترل قرار می‌گیرد.
راه‌حل:
باید بدانید داشتن سلامت کامل از وزن مهمتر است، بنابراین باید حتما از دستورات پزشک تبعیت کنید. تاثیر و عوارض جانبی داروها بر افراد مختلف متفاوت است، بنابراین بایستی با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
Gastroparesis
اغلب این بیماری در افراد دارای دیابت نوع یک و دو وجود دارد (به عنوان تاخیر در تخلیه معده شناخته می‌شود)، بیماری است که در آن حرکت غذا به سمت معده و روده کوچک کند و یا متوقف می‌شود. از آنجا که گوارش نرمال اتفاق نمی‌افتد، معمولا به دلیل احساس سیری و نفخ در ناحیه شکم احساس چاقی پیدا می‌کنید، اما معمولا در نهایت موجب کاهش وزن می‌شود.
راه‌حل:
رژیم غذایی یکی از فاکتورهای مهم در درمان این بیماری است. از آنجا که غذاهای چرب و فیبردار دیرتر هضم می‌شوند، به افرادی که این بیماری را دارند توصیه می‌شود از خوردن این غذاها پرهیز کرده یا کمتر استفاده کنند. از آنجا که این بیماری جدی است، بهتر است با پزشک در خصوص درمان آن صحبت کنید.
عدم تحمل غذا
اگر بدن شما در مقابل برخی غذاهای خاص واکنش نشان می‌دهد، احتمالا دچار این مشکل شده‌اید. این نوعی از حساسیت غذایی است که واکنش سیستم ایمنی بدن می‌باشد. عدم تحمل غذا بر سیستم گوارش اثر می‌گذارد، هضم را دشوار ساخته و غذاهای خاصی چون لبنیات را تجزیه می‌کند. افرادی که عدم تحمل غذا دارند، گاز معده، گرفتگی عضلات و نفخ را تجربه می‌کنند که حسی شبیه چاقی می‌دهد. بسته به شدت این مشکل، ممکن است اسهال را نیز تجربه کنید.
راه‌حل:
گرچه ممکن است در طول روز به دلیل غذاهایی که مصرف می‌کنید، نفخ و احساس ناخوشایندی داشته باشید، اما در واقع دچار افزایش وزن نمی‌شوید. از خوردن غذاهایی که فکر می‌کنید برایتان مشکل ایجاد می‌کنند پرهیز کرده یا مصرف آنها را محدود کنید. اگر چیزی خوردید که سبب اذیت شدن معده شما شد، آنتی‌اسید مصرف کنید.
زخم کولیت
بیماری کرون که می‌تواند از دهان تا مقعد را تحت تاثیر قرار دهد، نتیجه التهاب مداوم دستگاه گوارش است که می‌تواند در ابتدا منجر به کاهش وزن شود. درمان این بیماری نیز مانند دیگر بیماری‌های التهاب روده‌ای، توسط استروئید می‌باشد که به افزایش وزن می‌انجامد.
استروئیدهای خوراکی مانند پردنیسون موجب توزیع مجدد چربی بدن می‌شود، بنابراین به جای آنکه در شکم و روده جمع شود، در صورت و گردن تجمع می‌یابد. گرچه ممکن است در طول درمان تغییراتی در وزن خود مشاهده کنید، اما پس از پایان مصرف استروئید به سرعت همه چیز نرمال خواهد شد.
راه‌حل:
پس از مراجعه به پزشک، درمان مناسب خود و شدت بیماری‌تان را بیابید. ممکن است درمان شما شامل استروئید بشود یا نشود. گرچه درمان‌های متوسط تا شدید با استروئید انجام می‌شود، داروهای آمینو سالیسیلات ۵ و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی نیز از گزینه‌های درمانی دیگر هستند. هر دارویی که مصرف می‌کنید فرقی ندارد، اولویت با سلامت شماست. اگر اندکی افزایش وزن برای سلامتی شما خوب است، ارزشش را دارد.