گیاه ریحان، گیاهی بوتهای یک ساله است که معمولاً طول آن بین ۲۰ تا ۴۵ سانتیمتر است و عطر و بویی مطلوب دارد. رنگ ساقه بوته ریحان سبز تند است و برگ های منظم و بیضی شکل دارد. این گیاه علاوه بر استفاده در امور پخت و پز، دارای خواص درمانی بسیاری نیز می باشد. کاهش بیماریهای قلبی عروقی، پیشگیری از بروز سرطان، حفظ سلامتی پوست، مو و استخوان برخی از خواص ریحان است. ریحان یک سبزی معطر است که میتواند فعالیت رادیکالهای آزاد را محدود کند. رادیکالهای آزاد در بدن کاری به جز آسیب زدن به سلولها و بروز بیماریهای مختلف ندارند، به ویژه این که یکی از عوامل ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی همین رادیکالهای آزاد هستند. آنتی اکسیدانهای طبیعی موجود در ریحان شما را از آسیبهای گذر زمان، پیری زودهنگام سلولها و همچنین بیماریهای پوستی حفظ میکنند.
فواید اثبات شده ریحان چه هستند؟
مطالعات علمی خواص ریحان را عموما شامل موارد زیر را اعلام کردهاند:
- ضد التهاب
- آنتی اکسیدان
- مبارزه با سرطان
- کاهش دهنده درد (مسکن)
- کاهش دهنده تب (تببر)
- جلوگیری از دیابت
- محافظت از کبد
- محافظ عروق خونی
- راه حل ضد استرس
- تقویت کننده سیستم ایمنی
شرح خواص ریحان برای سلامتی بدن:
۱- حاوی آنتی اکسیدانهایی است که با بیماریها مبارزه میکنند
یکی از فواید کلیدی روغن ریحان توانایی کمک به مبارزه با آسیب های رادیکال های آزاد و محافظت از ساختار DNA سلول ها است. ریحان حاوی دو فلاونوئید آنتی اکسیدان مهم محلول در آب به نام اورینتین و وایسنینر است که از گلبول های سفید خون که مسئول عملکرد ایمنی هستند و همچنین ساختارهای سلولی که DNA در آن ها ذخیره می شوند، محافظت می کند.
آنتی اکسیدان های یافت شده در ریحان، از تغییر کروموزومها و جهش سلولی و رشد سلولی سرطانی جلوگیری می کند. فشار اکسیداتیو به دلیل تاثیرات سموم موجود در رژیم غذایی، آلودگی محیطی و تشعشعات، در بدن رخ می دهد، اما آنتی اکسیدان هایی مانند آنچه در ریحان یافت می شوند، به مبارزه با اکسیداسیون کمک کرده و اثرات پیری را به تاخیر می اندازند.
۲- به عنوان ضد التهاب عمل می کند
ریحان حاوی روغن های قدرتمندی است، از جمله اوژنول، سیترونلول و لینالول. این روغن ها مهارکننده آنزیم ها هستند و به کاهش التهاب، که ریشه بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی، آرتریت روماتوئید و مشکلات التهابی روده است، کمک می کنند.
۳- با سرطان مبارزه می کند
مطالعات بالینی منتشر شده در نشریه تغذیه و سرطان نیز نشان می دهد، ریحان حاوی گیاه مغذی هایی است که می توانند به طور طبیعی به جلوگیری از سرطان، از جمله سرطان های پوستی، کبدی، دهانی و ریوی که ناشی از مواد شیمیایی هستند، کمک کنند.
عصاره ریحان در مطالعات انجام شده بر روی حیوانات، محافظت علیه سرطان و مرگ و میر را نشان داده است در حالی که به صورت گزینشی از بافت و سلول های عادی در برابر اثرات منفی درمان های سرطان مانند رادیوگرافی یا شیمی درمانی محافظت می کند. یعنی استفاده از عصاره ریحان می تواند به عنوان یک درمان مکمل سرطان مفید باشد، حتی وقتی که شخصی از قبل تحت اقسام درمان های سنتی قرار گرفته باشد.
۴- حاوی خواص ضد باکتری است
یکی دیگر از خواص روغن ریحان آن است که محافظت علیه رشد باکتریایی را فراهم می کند. در مطالعات، عصاره ریحان در جلوگیری از رشد رشته های مقاوم باکتری که به آنتی بیوتیک ها پاسخ نمی دهند نیز مفید است.
۵- خواص ضد میکروبی دارد که با ویروس ها و عفونت ها مبارزه می کند
روغن ریحان علیه طیف وسیعی از باکتری ها، قارچ ها، کپک ها و ویروس ها فعالیت ضد میکروبی نشان می دهد. یعنی می توانید محافظت در برابر ویروس کاندیدا و انواع ناراحتی پوستی را به فهرست بلند بالای خواص ریحان اضافه کنید.
۶- با استرس مقابله می کند و به عنوان یک آداپتوژن عمل می کند
مطالعات نشان داده است که ریحان پتانسیل قوی برای عمل به عنوان یک آداپتوژن طبیعی دارد، گیاهی دارویی که به سازگاری با استرس و عادی سازی اثرات مضر عوامل استرس و فرایند های جسمانی کمک می کند.
۷- مبارزه با افسردگی
خواص ریحان شامل حال کسانی که از اختلالات روانی یا بیماری های مربوط به خلق و خو، از جمله افسردگی و اضطراب، رنج می برند نیز می شود. همچنین ریحان از سوی برخی، ضدافسردگی در نظر گرفته می شود، زیرا می تواند به شکلی مثبت روی عملکرد مغز در قشر آدرنال تاثیر بگذارد و به تحریک انتقال دهنده های عصبی تنظیم کننده هورمون های مسبب شادی و نشاط کمک کند.
۸- تقویت سلامت قلبی عروقی
ریحان به عنوان یک خوراکی آنتی اکسیدان و ضدالتهاب، می تواند به ماهیچه های کنترل کننده عملکرد عروق خونی کمک کند که منقبض و منبسط شوند، و به این ترتیب سبب ایجاد یک فشار خون سالم شود. خواص ریحان شامل توانایی کمک به جلوگیری از تجمع خطرناک پلاکت های خون است، وضعیتی که در آن پلاکت های خون به هم چسبیده و می توانند با ایجاد لخته در شریان ها باعث ایست قلبی شوند.
۹- از عملکرد کبد حمایت کرده و بدن را سم زدایی میکند
مطالعه ای منتشر شده در ژورنال مدیسنال فود نشان داد که وقتی طی یک دوره ۵ روزه به موش های بیمار عصاره ریحان داده شد، پیشرفت چشمگیری در تولید آنزیم های سم زدا داشتند، دفاع آنتی اکسیدانی آن ها قوی تر شد و کاهش تجمع چربی را در کبد تجربه کردند که از علل بیماری های کبدی است.
۱۰- به عنوان تقویت کننده طبیعی قوای جنسی عمل میکند
در ایتالیا، قرن ها است که ریحان به عنوان نماد عشق در نظر گرفته می شود. اعتقاد بر آن است که عطر ریحان شهوت و برانگیختگی را افزایش می دهد، که احتمالا به دلیل افزایش جریان خون و سطح انرژی، و در عین حال کاهش التهاب باشد.
۱۱- به محافظت در برابر دیابت و سندروم متابولیک کمک می کند
عصاره ریحان، سطح گلوکز جریان خون و التهاب را کاهش می دهد که ریحان را به عامل محافظی در برابر ایجاد دیابت و سایر انواع سندروم متابولیک تبدیل می کند.
۱۲- از اسهال جلوگیری میکند
طبق گزارش بعضی از مطالعات انجام شده ریحان اثر ضد باکتریایی دارد. مواد شیمیایی گیاهی موجود در برگ های ریحان می توانند با عفونت استافیلوکوکوس اورئوس که از دلایل اصلی اسهال شدن است مبارزه کنند.
۱۳- سطح کلسترول را پایین میآورد
بر اساس یک مطالعه، ریحان اثر چشمگیری در کاهش سطح کلسترول بدن دارد. مواد شیمیایی گیاهی و آنتی اکسیدان های موجود در برگ های ریحان کلسترول بد را پایین می آورد و از انباشتگی کلسترول در رگ های خونی که بعدا ممکن است باعث تصلب شرایین شود جلوگیری می کند.
۱۴- زخم ناشی از گزیدگی را برطرف میکند
اگر زنبور یا حشره دیگری شما را نیش زند و هیچ دارو یا گندزدایی برای درمان آن پیدا نکردید، می توانید از ریحان برای برطرف کردن درد و زخم استفاده کنید. خواص ضد التهابی ریحان در درمان زخم حاصل از نیش حشرات موثر خواهد بود.
۱۵- عفونت گوش را درمان میکند
برگ های ریحان حاوی روغن های معطری است که اثر ضد التهابی دارند و می توانند به درمان عفونت گوش کمک کنند.
۱۶- سردرد را درمان میکند
از برگ ریحان می توان برای درمان سردرد استفاده کرد. رایحه خوش آن ممکن است اعصاب را آرام کند و ضربان رگ های خونی مغز را کاهش دهد. فقط کافی است کمی پودر ریحان را در یک ظرف کوچک بریزید، آن را بو بکشید و بگذارید بخار آن به صورت و سرطان برخورد کند. این کار را چند دقیقه ادامه دهید تا حالتان بهتر شود.
۱۷- تستوسترون را تقویت میکند
در مطالعه ای که بر روی خرگوش ها انجام شد، درمان با استفاده از ۲ گرم در روز برگ ریحان تازه به طرز چشمگیری سطح تستوسترون را در یک دوره ۳۰ روزه افزایش داد.
مضرات ریحان
- روغن ریحان برای مصرف خوراکی نیست و به خاطر قدرتش باید رقیق شده و روی پوست استفاده شود. ریحان به شکل تازه بسیار ایمن است و معمولا خوب هضم می شود، زیرا در بیش تر افراد واکنش های آلرژیک یا اثرات جانبی ایجاد نمیکند. اما برای گروه های خاصی ممکن است خطرناک باشد.
- اگر باردار هستید، یا سعی دارید باردار شوید یا شیر می دهید، بهتر است از ریحان پرهیز کنید، زیرا به طور سنتی تصور می شود که اثرات ضدبارداری دارد. روغن ریحان یا مکمل آن نیز ممکن است با داروهای کاهنده کلسترول و داروهای دیابت واکنش دهد، پس اگر در این شرایط قرار دارید بهتر است پیش از مصرف مکمل ریحان با پزشکتان مشورت کنید.