آنچه باید زنان درباره ماموگرافی بدانند
برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه، ماموگرافی انجام دهید
ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی یک تست با استفاده از اشعه x است که وضعیت بافت‌های سینه را در تصویر نشان می‌دهد. این آزمایش ساختارهای نرمال و غیرنرمال سینه را نشان می‌دهد. این آزمایش همچنین وجود کیست و تومور در سینه را نشان می‌دهد. اخیرا ماموگرافی به عنوان موثرترین روش برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه شناخته شده است. معاینه فیزیکی سرطان سینه وقتی تومور را نشان می‌دهد که اندازه آن بزرگتر از میزانی باشد که در ماموگرافی مشخص شده است.
ماموگرافی می‌تواند برای تشخیص سرطان‌های کوچک مورداستفاده قرار بگیرد اما به هر حال خالی از خطا نیست. بسته به سن فرد و دیگر فاکتورها تقریبا ۱۰ تا ۱۵ درصد از سرطان‌های سینه با ماموگرافی تشخیص داده نمی‌شود و این سرطان‌ها معمولا با معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. این زنان باید حتما ماهانه علاوه بر ماموگرافی تست‌ها و آزمایش‌هایی زیرنظر پزشک‌شان انجام دهند.
انجمن سرطان آمریکا توصیه کرده است که زنان باید از سن ۴۰ سال آزمایش ماموگرافی انجام دهند. پس از آن به صورت سالانه این آزمایش را انجام دهند. زنانی که ریسک بالای ابتلا به سرطان سینه دارند باید این آزمایش را زودتر انجام دهند و در فواصل زمانی کوتاهتر.
اولین ماموگرافی را چه زمان باید انجام داد؟
نظرات متفاوتی در خصوص زمان چکاپ و حدفاصل انجام ماموگرافی وجود دارد.
- انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند زنان باید اولین آزمایش ماموگرافی خود را در سن ۴۵ سالگی انجام دهند و تا ۵۴ سالگی این آزمایش را هر سال انجام دهند. از ۵۵ سال به بعد دو سال یکبار این آزمایش را بدهند.
- انجمن خدمات پیشگیری آمریکا توصیه می‌کند ماموگرافی باید یک سال در میان از سن ۵۰ سالگی آغاز شود و تا ۷۴ سالگی انجام شود.
- کالج آمریکایی زنان و زایمان و کالج رادیولوژی توصیه می‌کنند که باید از ۴۰ سالگی هر سال ماموگرافی انجام شود. زنانی که در ریسک بالای سرطان سینه هستند باید سریعتر و در فواصل زمانی کوتاهتر ماموگرافی انجام دهند.
ماموگرافی چگونه انجام می‌شود؟
باید جلوی دستگاه اشعه x مخصوص قرار بگیرید. تکنسین‌ها سینه شما را بر روی صفحه پلاستیکی تمیزی قرار می‌دهند. صفحه دیگری از بالا سینه شما را فشار خواهد داد. صفحات سینه شما را صاف نگه می‌دارند تا اشعه x از آن عکس بگیرد. ممکن است کمی احساس فشار بکنید. این مراحل تکرار می‌شود تا از اطراف سینه هم عکسبرداری شود. همه این مراحل با سینه دیگر نیز تکرار می‌شود. تکنسین ۴ عکس را چک می‌کند تا در صورتی که مشکلی وجود داشته باشد مجددا عکسبرداری را تکرار کند. باید بدانید تکنسین نمی‌تواند نتیجه ماموگرافی را به شما بگوید. ماموگرافی هر کس متفاوت است زیرا سینه‌ها متفاوت از هم هستند.
چطور باید برای ماموگرافی آماده شد؟
اگر امکانش وجود دارد به مراکزی مراجعه کنید که به طور تخصصی ماموگرافی انجام می‌دهند یا روزانه آزمایشات ماموگرافی زیادی انجام می‌دهند.
- سعی کنید هر بار به یک مرکز واحد برای ماموگرافی مراجعه کنید تا مقایسه نتایج سال به سال ماموگرافی راحت‌تر باشد.
- اگر به مرکز ماموگرافی جدیدی مراجعه کردید، حتما لیست اماکن و تاریخ‌هایی که ماموگرافی یا هر آزمایش سرطان که قبلا انجام داده‌اید را همراه ببرید.
- اگر به مرکز ماموگرافی جدیدی مراجعه کردید، تصاویر ماموگرافی قبل خود را همراه ببرید یا ارسال کنید تا امکان مقایسه با تصاویر جدید وجود داشته باشد.
- زمان ماموگرافی را طوری برنامه‌ریزی کنید که در آن زمان سینه شما متورم یا حساس نباشد تا تصویر بهتری گرفته شود و احساس بد نداشته باشید.
- در روز آزمایش دئودورانت یا ضدعرق برای زیربغل‌ها استفاده نکنید زیرا برخی از آنها حاوی موادی هستند که می‌توانند در تصاویر اشعه x به صورت نقاط سفیدرنگ نشان داده شوند. اگر پس از آزمایش به خانه نمی‌روید ممکن است بخواهید همراه خود دئودورانت ببرید تا پس از آزمایش استفاده کنید.
- در روز آزمایش شاید راحت‌تر باشید بلوز و شلوار بپوشید تا برای آزمایش فقط بلوز یا تاپ و سوتین خود را دربیاورید.
- پیش از انجام ماموگرافی هرگونه تغییر یا مشکلی که در سینه خود دارید، با مسئول یا کارشناس ماموگرافی مطرح کنید.
از انجام ماموگرافی نترسید. یادتان باشد از هر ۱۰۰۰ ماموگرافی تنها ۲ تا ۴ تای آنها سرطان سینه را نشان می‌دهند.
انجام ماموگرافی چه احساسی ایجاد می‌کند؟
برای اکثر خانم‌ها ماموگرافی تجربه‌ای ناخوشایند است. برخی زنان حتی احساس درد خواهند داشت. با این حال ماموگرافی تنها چند دقیقه طول می‌کشد و احساس درد سریعا از بین خواهد رفت. احساس شما به میزان زیادی بستگی به مهارت تکنسین، اندازه سینه‌های شما و میزان فشار لازم دارد. اگر در دوران پریود یا قبل از آن باشید ممکن است سینه‌هایتان حساس‌تر باشد. متخصص ماموگرافی که همان رادیولوژیست است نتایج تصاویر را مشاهده می‌کند و مشکلات یا نشانه‌های سرطان را تشخیص می‌دهد.
حین تشخیص چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر تغییرات یا نشانه‌هایی در سینه مشاهده شود:
- عکس‌های بیشتری گرفته می‌شود با تمرکز بیشتر بر روی منطقه‌ای که در تصاویر ماموگرافی متفاوت دیده می‌شود.
- حین ماموگرافی تصاویر مدام توسط رادیولوژیست چک می‌شود تا در صورت امکان تصاویر بیشتری از منطقه مشکوک گرفته شود.
- در موارد خاص، تصاویر ویژه که به آن دید نقطه‌ای یا بزرگنمایی می‌گویند، گرفته می‌شود تا مشاهده منطقه کوچک مشکوک آسانتر شود.
ماموگرافی چه ریسک‌هایی دارد؟
از آنجا که در این آزمایش از اشعه x استفاده می‌شود، ممکن است ریسک‌های کوچک ناشی از عوارض جانبی رادیواکتیو بر بدن داشته باشد. میزان اشعه رادیواکتیو که در ماموگرافی ساطع می‌شود بسیار کم است و توسط اداره بهداشت نظارت می‌شود. در واقع متوسط اشعه رادیواکتیو که در ماموگرافی ساطع می‌شود بسیار کمتر از میزانی است که مسافران پروازهای جت دریافت می‌کنند. در هر صورت بیمارانی که باردار هستند یا احتمال بارداری دارند بهتر است این موضوع را به رادیولوژیست و تکنسین ماموگرافی اطلاع دهند، زیرا اشعه آن ممکن است برای رشد جنین مضر باشد.
چه زمان جواب ماموگرافی آماده می‌شود؟
معمولا جواب ماموگرافی ظرف چند هفته آماده می‌شود که البته این به مرکزی که ماموگرافی را در آن انجام داده‌اید بستگی دارد. رادیولوژیست ماموگرافی را می‌بیند و نتیجه آن را به شما یا پزشکتان گزارش می‌دهد. اگر موضوع نگران کننده‌ای وجود داشته باشد، مرکز ماموگرافی زودتر به شما اطلاع خواهد داد. اگر ظرف یک ماه نتیجه ماموگرافی را دریافت نکردید، با پزشک یا مرکز ماموگرافی تماس بگیرید.
اگر نتیجه ماموگرافی نرمال باشد، چه باید کرد؟
با فواصل زمانی توصیه شده به انجام ماموگرافی ادامه دهید. ماموگرافی زمانی نتیجه بهتری خواهد داشت که با آزمایش‌های قبلی مقایسه شود. این سبب می‌شود رادیولوژیست ماموگرافی‌های شما را با هم مقایسه کرده و تغییراتی که در سینه رخ داده مشاهده کند.
اگر نتیجه ماموگرافی غیرنرمال باشد، چه باید کرد؟
ماموگرافی غیرنرمال لزوما همیشه به معنای سرطان نیست. اما قبل از آنکه پزشک نظر قاطعی درباره سرطان بدهد، بایستی ماموگرافی‌ها، آزمایش‌ها و تست‌های بیشتری بدهید. امکان دارد شما را به جراح یا متخصص سینه ارجاع دهند. این لزوما به معنای این نیست که سرطان دارید یا به جراحی نیاز دارید. این پزشکان متخصص تشخیص مشکلات سینه هستند. پزشکان برای تشخیص اینکه سرطان سینه وجود دارد یا خیر آزمایش‌های بیشتری می‌گیرند.