قبل از هر چیز، عصب کُشی دندان درست است یا عصب کِشی؟ قبل و بعد از “عصب کشی دندان” و درمان ریشه چه نکاتی را باید بدانیم و رعایت کنیم؟ افرادی که درگیر مشکلات دندانی هستند حتما بایستی این نکات را بدانند. معمولاً وقتی یک عفونت در داخل دندان وجود دارد، عصب کشی مجاری ریشه توصیه یا مورد نیاز میباشد. مغز ساقه در داخل دندان میتواند به دلیل آسیب و یا به خاطر جراحت شدید، به وسیله باکتریها عفونی شود. بدون انجام درمان، عفونت به اندازهای شدید میشود که دندان باید کشیده شود.
چگونه عصب کشی انجام میشود؟
قدم به قدم:
همانطور که انجمن دندانپزشکی آمریکا اشاره میکند، عصب کشی در اصل یک فرآیند چهار مرحلهای است و این درمان معمولاً در بیش از دو جلسه انجام میشود. دندان پزشک با استفاده از یک آمپول محل مورد نظر را بی حس میکند تا دندان بیحس شود. زمانی که آمپول به داخل دهان زده میشود، کمی گزش حس میشود. پس از بیحس شدن دندان، دندانپزشک یک سد دندانی میگذارد، یک ورق پلاستیکی کوچک که دندانها را جدا میکند، تا آن را در طول فرآیند تمیز نگه دارد. سپس از یک ابزار بسیار کوچک مته مانند استفاده خواهد کرد و شکافی در قسمت بالایی دندان ایجاد میکند تا به داخل دندان دسترسی پیدا کند.
سپس، دندان پزشک از فایلهای کوچکی استفاده خواهد کرد تا مغز دندان آسیب دیده را از داخل دندان حذف کند. او همچنین از فایلهای موجود برای شکل دادن به فضای داخلی دندان و ریشه استفاده میکند و ممکن است به این فضای خالی آب بزند تا هر چیز و دندان خراب باقی مانده را بشوید و از بین ببرد. همچنین ممکن است دندان پزشک یک محلول ضد میکروبی به آن بزند تا هر باکتری باقی مانده را بکشد و خطر عفونت بیشتر را کاهش دهد. هنگامی که فضای دندان کاملاً تمیز و خشک شد، آن را پر خواهد کرد. اغلب از یک ماده لاستیکی به نام گوتاپرکا استفاده میکند.
دندان پزشک به طور موقت دهانه را با یک پر کننده میبندد، در حالی که شما تاج دائمی ندارید. بعد از چند هفته، دندان پزشک با قرار دادن یک تاج دائمی یا نوع مشابهی از ترمیم در بالای دندان، درمان را به پایان خواهد رساند. بسته به وضعیت دندان شما، ممکن است نیاز داشته باشد تا یک پست پشتیبان کوچک در داخل محفظه ریشه بگذارد تا تاج یا ترمیم بیشتری را انجام دهد.
بعد از پروسه:
مراقبت خوب از دندانها و لثهها باید پس از عصب کشی انجام شود. شما ممکن است نیاز داشته باشید که یک باردیگر به دندان پزشک خود برای تست اشعه ایکس مراجعه کنید و اطمینان حاصل کنید که همه علائم عفونت از بین رفتهاند. مهم است که یک برنامه مراقبت دهانی خوب داشته باشید، از جمله مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندانی که به مدت ۱۲ ساعت با میکروبها مبارزه میکند.
پاسخ به سوالات مهم در مورد عصب کشی و درمان ریشه
علائم نشان دهنده دندان نیازمند درمان ریشه
گاهی اوقات دندانها به علت پوسیدگی فراوان و وسعت تخریب بدون هیچ علائم خاصی نیازمند درمان ریشه هستند اما در اکثر مواقع دندانهایی که نیازمند درمان ریشه میباشد با علائمی مانند افزایش حساسیت به سرما یا گرما، حساس شدن به احساس درد حین جویدن، ورم کردن، خروج چرک از لثه ، درد خود به خودی، درد شبانگاهی، تغییر رنگ دندان و دردناک شدن غدد لنفاوی در ناحیه سر و گردن، همراه هستند.
تیره شدن دندان بعد از معالجه ریشه
در زمان قدیم دندانهایی که بر روی آنان درمان ریشه صورت میگرفت ، به تدیج سیاه و تیره رنگ میشدند اما امروزه این تغییر رنگ به علت پیشرفتهای تکنیکی کم و ناچیز بوده و اگر هم اتفاق افتد میتوان با استفاده از روشهای سفیدکردن یا روکشهای چینی و لمینت آن را برطرف نمود.
عصب کُشی یا عصب کِشی؟
عصب کُشی واژه کاملا غلطی است و واژه عصب کِشی نیز تمام مراحل درمان دندان را شامل نمیشود بنابراین لفظ درمان ریشه یا درمان کانال ریشه که شامل مراحل کلی درمان مانند خارج کردن پالپ دندان (عصب و عروق)، پاک سازی و شکل دهی کانالها، ضدعفونی کردن آنها و سپس مهر و موم کردن و پرکردن ریشه با مواد سازگار با بدن است ، صحیح میباشد.
آیا عصب کشی دندان را ضعیف میکند؟
عصب کشی، سبب تضعیف دندان نمیشود ، بلکه پوسیدگی ، دندان را ضعیف میکند زیرا دندانهای پوسیده به علت تخریب ساختار نسج دندان نسبت به دندانهای سالم ضعیف تر میباشند. هنگامی که دندان را پر میکنیم ، دانپزشک تمام قسمتهای پوسیده و تخریب شده دندان را خارج میکند و آن را با مواد سازگار با بدن پر میکند که این مواد پرکردنی حتی موجب تقویت ساختار دندان تخریب شده میشود، بنابراین عصب کشی، سبب ضعیف شدن دندان نمیشود، بلکه پوسیدگی دندان موجب ضعیف شدن آن میشود. به علل متفاوت مانند تغییر رطوبت، تاثیر موادی که در پروسه درمان ریشه استفاده میشود و… ساختار دندانها بعد از عصب کشی تغییراتی مییابد که این تغییرات در افزایش ضعیف شدن دندانها بی تاثیر میباشند.
علت درد دندان پس از عصب کشی
در صورت دردهای احتمالی بعد از درمان نگران نباشید زیرا در روزهای نخست درمان ریشه مخصوصا زمانی که قبل از کار درمان درد و التهاب وجود داشته ، دندانها کمی حساس و دردناک میشوند زیرا قطع و خارج کردن عروق و اعصاب از کانال ریشه موجب ایجاد زخم و التهاب در اطراف ریشه دندان در استخوان میشود.
مراقبتهای بعد از عصب کشی دندان
بعد از درمان ریشه و قبل از اینکه دندان را پر کنید ، به این علت که دندانها در عرض شکستن هستند نباید با آن غذا بجوید و روی آن فشار بیاورید. در این زمان لازم است بهداشت دهان را به خوبی رعایت کنید و هرگز مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و چکاپهای منظم را فراموش نکنید.
عمر دندانهایی که درمان ریشه شدهاند
در بسیاری از موارد عمر دندانهای درمان ریشه شده با طول عمر دندانهای طبیعی برابر است . در موارد نادری بعد از درمان اولیه ریشه، بیمار درد دارد و علائم بیماری از بین نمیرود و باید بر روی دندان جراحی قطع انتهای ریشه یا درمان مجدد صورت گیرد.
ابزارها و فناوریهایی مورد استفاده در عصب کشی دندان
در سالهای اخیر متخصصان و محققان تلاش فراوانی برای درمان ریشه انجام دادهاند که این درمانها سریع ، کنترل شده و با دقت فراوان و بدون درد صورت گیرد و برای رسیدن به این اهداف وسایل جدیدی ارائه شده است که در ادامه بخشی از آنها را معرفی میکنیم:
۱. لوپها و میکروسکوپ
وسایل بزرگ نمایی مانند لوپها و میکروسکوپ سبب افزایش کیفیت و بهبود درمان گشته و بسیاری از درمانهای غیرممکن را ممکن ساخته است . بسیاری از دندانپزشکان در جراحیهای دشوار دندان از میکروسکوپ دندان پزشکی استفاده میکنند.
۲. دستگاههای الکترونیک
امروزه نیاز به استفاده از رادیوگرافیهای مکرر وجود ندارد زیرا دستگاههای الکترونیک جدید میتوانند با دقت بالای ۹۵درصد طول کانالها را به راحتی نشان دهند.
۳.موتورهای هوشمند
استفاده از موتورهای هوشمند در درمان ریشه بدون درد موثر است و درمان را بدون صدا و در کمال آرامش امکان پذیر میسازد و با تنظیم سرعت و قدرت مناسب دقت کار را به حداکثر و میزان خطاها را به حداقل میرساند .
خطرات درمان ریشه دندان
امروزه با بکار گیری از مواد و تکنیکهای جدید و درمان همراه با بی حسی، پروسه درمان تقریبا بدون درد انجام میشود بنابراین بیماران نباید به خود ترس راه دهند و درمان را به تاخیر اندازند .
علت درمان مجدد ریشه دندان
برای درمان ریشه لازم است که کانالهای ریشه به خوبی تمیز شده باشد و طول ریشه تا انتها با مواد مخصوص پر شده باشد، طول ریشه در رادیوگرافی قابل مشاهده است . اگر این موارد به خوبی انجام نشود و کانالهای ریشه به علت مسدود و کج بودن کانال، شکست وسیله در کانال، یا اشکال در کار درمانگر قبلی تا انتها تمیز و پرنشده باشد ، در قسمت کار نشده کانال میکروبها امکان رشد مییابند و عفونت و ضایعه استخوانی ایجاد میشود که بیمار را با درد و آبسه دندانی روبرو میکند که در این شرایط بیمار باید مجددا تحت درمان ریشه قرار بگیرد تا قسمتهای کارنشده، کانال کاملا درمان شود.
میزان موفقیت درمان مجدد ریشه دندان
برای درمان ریشه قبلی ؛ تلاش فراوانی باید صورت بگیرد و در برخی موارد بعد از درمان مجدد ، مشکلات قبلی آشکار میگردد. میزان موفقیت درمان مجدد ریشه ۶۰ تا ۸۰ درصد است اما اگر مشکلات دندان با درمان مجدد نیز برطرف نشود ، باید جراحی قطع انتهای ریشه صورت گیرد.
جمعآوری و تنظیم: کاویاب