شکی نیست که سطح آگاهی والدین از ضروری بودن تزریق واکسن به نوزادشان بسیار بیشتر از گذشته شده است و شاید تنها درصد اندکی از جامعه، به علت ترس از عواقب واکسن و نداشتن آگاهی کافی در این زمینه، اقدام به تزریق واکسن های ضروری برای نوازادشان نکنند. به هر حال والدین باید بدانند که چه واکسن هایی برای نوزادشان ضروری است و آنها را از ابتلا به چه بیماری های خطرناکی محافظت می کند. واکسن هایی که به نوزاد تزریق می شود یا به شکل قطره (مثل قطره فلج اطفال) به او خورانده می شود، اغلب میکروب ضعیف شده و یا کشته شده یک بیماری است که محققان پس از مدت ها مطالعه و بررسی، به ساخت آن واکسن دست یافته اند.
هنگامی که میکروب ضعیف شده و یا کشته شده یک بیماری به بدن نوزاد وارد می شود، سیستم ایمنی بدن او شروع به تولید آنتی بادی هایی علیه آن میکروب می کند تا آن را از بین ببرد و چون این میکروب توسط متخصصین، تضعیف و یا کشته شده است، بدن موفق به از بین بردن آن می شود. اما هدف اصلی از تزریق واکسن به کودک آن است که با از بین رفتن میکروب بیماری، آنتی بادی هایی که علیه آن در بدن کودک ساخته شده اند، باقی می مانند و در صورتی که آن میکروب، یک بار دیگر وارد بدن کودک شود، هرگز به آن بیماری مبتلا نخواهد شد. نوزادی که به دنیا می آید، بلافاصله پس از تولد باید طبق یک برنامه تنظیم شده، واکسن های مختلفی را در زمان های مختلف دریافت کند، زیرا محققین بیماری های خطرناک و کشنده ای را که موجب مرگ و میر و یا صدمات جدی به نوزادان می شود را بررسی کرده اند و با ساخت واکسن آنها، مصونیت های لازم را برای نوزادان به وجود می آورند.
واکسن ضروری و اولیه‌ای که هر کس در دوره شیرخواری و کودکی باید بزند به این ترتیب معرفی می‌کند:
- بدو تولد: سل (ب.ث.ژ)،واکسن سه‌گانه (دیفتری، کزاز، سیه‌سرفه)
- دو ماهگی: پنج‌گانه (دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هپاتیت ب، هموفیلوس پنومونیه)- قطره خوراکی فلج اطفال
- چهار ماهگی: پنج‌گانه (دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هپاتیت ب، هموفیلوس پنومونیه) – قطره خوراکی فلج اطفال- IPV (فلج اطفال تزریقی)
- شش ماهگی: پنج‌گانه (دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، هپاتیت ب، هموفیلوس پنومونیه) – فلج اطفال
- دوازده ماهگی: MMR (بر ای سرخک، سرخچه و اوریون )
- هجده ماهگی: سه‌گانه- فلج اطفال-MMR
- شش سالگی: سه‌گانه- فلج اطفال
دکتر صباغی به مادران توصیه می‌کند که در بروز تب پس از واکسیناسیون در کودکان طبیعی است و نباید بیش از حد نگران شوند و برای بهبودی هرچه زودتر نوزادان، توصیه می‌کند:« بعد از هر واکسیناسیون، روز اول کمپرس با حوله سرد و روز دوم کمپرس با حوله گرم روی جای واکسن بگذارید. مادران باید بدانند درد و تورم و تب برای دو سه روز امکان‌پذیر است که در این صورت باید از قطره استامینوفن استفاده کرد. بعد از واکسن ۱۲ ماهگی، علائم تب بعد از ۱ تا ۲ هفته در کودک بروز می‌کند.
بعد از واکسن ۱۸ ماهگی ۲ تا ۳ روز اول تب در کودک بروز می‌کند و همچنین بعد از ۱ تا ۲ هفته ممکن است دوباره تب داشه باشد. اگر پس از یک تا دو هفته علائم آبریزش بینی، تب، ورم گلو و مخصوصا ضایعات پوستی به صورت دانه‌های ریز همراه با تب بروز کرد،باید به مرکز بهداشت مراجعه شود چون ممکن است کودک مشکوک به بیماری سرخجه باشد.»
مادران نباید به هیچ وجه تب کودک پس از واکسن زدن را سرسری بگیرند چون ممکن است،اکسیژن به مغز او نرسد و کودک تشنج کند. بر همین اساس « مادران بچه‌هایی که درجه تبشان بالا می‌رود و به حد خطرناک می‌رسد باید هرچه زودتر به پزشک متخصص مراجعه کنند. چون ممکن است اکسیژن کافی به مغز بچه نرسد و او تشنج کند. به همین دلیل ما در این موارد برای کنترل تب کودک شربت استامینوفن تجویز می‌کنیم که هر ۶ ساعت یک‌بار این دارو باید به کودک داده شود.»
توصیه ها
- واکسیناسیون کودک باید بر اساس جدول تنظیم شده ای که پس از تولد نوزاد، در کارت رشد او توسط بیمارستان به والدین داده می شود، سر موقع انجام شود. بنابراین والدین عزیز باید بدانند که مثلا اگر واکسن هپاتیت را باید طی سه دوره به کودک بزنند، حتما سه دوره را به طور کامل انجام دهند و مدت زمان بین تزریق واکسن ها را نیز مد نظر داشته باشند. معمولا وقتی کودک را به خانه بهداشت می برند تا واکسن به او تزریق شود، نوبت واکسن بعدی در آنجا به والدین گفته می شود که باید با دقت آن را به خاطر بسپارند.
- تزریق سر موقع واکسن به کودک اهمیت زیادی دارد و نباید زودتر یا دیرتر از زمان تعیین شده واکسن لازم را تزریق کرد، زیرا تزریق زودتر از موعد، اثرات منفی بر روی نوزاد خواهد گذاشت و تزریق دیرتر از موعد نیز از اثرات واکسن به طور قابل ملاحظه ای کم می کند. به عنوان مثال وقتی باید یک واکسن کودک را در دو ماهگی او تزریق کرد، باید سر دو ماهگی او را به خانه بهداشت برد تا واکسن لازم به او تزریق شود.
- برخی افراد معتقدند که تزریق برخی واکسن ها احتمال ابتلا به اوتیسم را در کودکان بالا می برد که این مطلب صحیح نمی باشد و اگر والدین به توصیه های پزشکان عمل کنند، مشکلی پیش نخواهد آمد.
- ارتباط مستقیمی بین عدم واکسیناسیون نوزاد و بیماری های ناتوان کننده و گاهی کشنده و مرگبار وجود دارد.
جمع آوری و تنظیم: کاویاب