بسیاری از ما در طول زندگی شاهد از حال رفتن یا به اصطلاح غش کردن اطرافیان و نزدیکان خود بوده یا در بسیاری از مواقع در فیلم ها و سریال های تلویزیونی افرادی را که در اثر شنیدن یک خبر ناخوشایند مدت کوتاهی به این حالت دچار می شوند، دیده ایم. غش کردن میتواند به علت عوامل متعددی، مرتبط با قلب، گردش خون، فشار خون و تنفس یا خونریزی شدید یا کم آبی بدن فرد بروز کند.
غش کردن عارضه کوتاه مدت است که در نتیجه نرسیدن خون کافی به مغز اتفاق می افتد.
غش کردن را بیهوش شدن و از دست دادن موقت هوشیاری به طور ناگهانی و بـرای مدتی کوتاه، در نتیجه نرسیدن خون کافی به مغز تعریف می کنند. غش کردن می تواند به صورت ناگهانی و غیر منتظره اتفاق بیافتد. اغلب همه چیز سیاه می شود. سپس رنگ فرد پریده، تعریق افزایش یافته و فرد ممکن است احساس ناخوشی بکند. غش کردن ممکن است در حالت ایستاده، نشسته و یا در هنگام بلند شدن سریع، اتفاق بیافتد.
علایم غش کردن
آشنایی با نشانه های غش کردن، بسیار مهم است زیرا عدم اطلاع از علائم این عارضه می تواند سبب به خطرانداختن جان فرد شود. دکتر صدرالاسلامی با بیان این که فردی که در حال غش کردن است به دلیل رسیدن خون کمتری به پوست ابتدا دچار رنگ پریدگی شده و سپس هوشیاری خود را از دست می دهد، می افزاید: احساس سبک شدن سر بـه طور ناگهانی، ضعف عمومی، تاری دید ناگهانی و احساس صدایی مثل سوت در گوش، تهوع و استفراغ، رنگ پریدگی و تعریق، گزگز دست و پا، نبض ضعیف، تنفس سطحی و افت فشار خون و در نهایت از دست دادن تعادل، سقوط و بیهوش شدن از علایم شایع غش هستند. برخی از عوامل آغازگر شایع غش کردن اینها هستند:
- زور زدن هنگام ادرار کردن یا اجابت مزاج.
- سرفه کردن شدید.
- ایستادن طولانی در یک وضعیت ثابت، یا به سرعت بلندشدن از وضعیت نشسته.
- درد شدید، استرس، ترس یا ناراحتی عاطفی.
کسی که احساس غش و ضعف می کند، چه باید بکند؟
- معمولا بهترین کار آن است که قبل از غش کردن، چنانچه احساس می کنید ممکن است غش کنید، اطرافیان را از وضعیت خود آگاه کنید.
- اگر شما احساس کردید که یکی از اطرافیان شما در حال غش کردن است، به فرد کمک کنید تا دراز بکشد. ترجیحا وضعیت بدن فرد را به گونه ای قرار دهید که سر پایین تر از سطح بدن و پاها بالاتر از سطح بدن قرار بگیرند. این کار کمک می کند که جریان خون بیشتری به مغز فرد برسد. هرگز سعی نکنید این افراد را بلند کنید، این کار حال آنها را بدتر می کند.
- اگر آنها از حال رفتند و هوشیاری خود را از دست دادند، اغلب بعد از چند دقیقه دوباره به هوش آمده و به حالت عادی بر می گردند (البته ممکن است دست ها و پاهای آنها همچنان احساس سستی و ضعف داشته باشند.) اگر سعی کنید این افراد را به سرعت بلند کنید، ممکن است احساس سرگیجه داشته باشند و حتی ممکن است دوباره غش کنند.
- اگر فرد احساس ضعف می کند و قادر به دراز کشیدن نیست، باید او را نشانده و به او بگوئید که سرش را بین زانوهایش قرار دهد. در چنین حالتی باید یک نفر دستهای بیمار را پشت سر وی قرار داده و به سمت پایین فشار بدهد.
- در عین حال اگر شخصی احساس ضعف کرد باید سر خود را در وضعیتی قرار دهد که مقدار خون بیشتری به مغز وی برسد. این کار باعث می شود که میزان علائم ضعف کم شده و از میزان خطر غش کردن کاسته شود.
پیشگیری از غش کردن چگونه است؟
- افرادی که به راحتی غش می کنند باید مواظب باشند تا کمتر در موقعیت هایی که می تواند آغازگر حالت ضعف و غش کردن آنها باشد قرار گیرند. اگر احساس می کنید که امکان دارد غش کنید، به اطرافیانتان خبر دهید تا آنها آماده کمک کردن به شما باشند. حملات غش معمولا کوتاه هستند.
- اگر یک نفر غش کرد و حالت عدم هوشیاری وی بیش از یک تا دو دقیقه طول کشید ممکن است لازم باشد که اقدامات پزشکی جدی تری را انجام دهید. برای این کار می توانید با مراکز فوریت های پزشکی مشورت کنید.
- برای شخصی که از هوش رفته است بهترین وضعیت این است که وی را بخوابانید و چانه وی را به گونه ای قرار دهید که بتواند به راحتی نفس بکشد. فرد بیهوش را تا به هوش آمدن و یا رسیدن کمک های اورژانسی تنها رها نکنید.
سه اشتباه رایج هنگام غش کردن
دادن آب قند به فردی که غش کرده!
یکی از رایج‌ترین تصورات نادرست هنگام غش کردن، مصرف آب قند است. باید توجه داشته باشید که دادن آب قند به فرد غش کرده ممکن است خطرناک باشد زیرا آب قند در حالتی که هوشیاری فرد کامل نیست، به داخل ریه می‌رود و باعث اختلالات تنفسی و حتی خفگی خواهد شد اما هنگامی که هوشیاری فرد تا حدودی بازگشت، دادن آب قند یا مایعات شیرین بلامانع است.
غش ناشی از ضعف است یا ناشی از جن‌زدگی!
غش کردن یا سنکوپ عبارت است از بیهوش شدن ناگهانی و کوتاه‌مدت که به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به مغز اتفاق می‌افتد. استرس‌های شدید و بلند شدن از تخت یا صندلی به‌طور ناگهانی از شایع‌ترین علل این بیماری به شمار می‌روند اما برخی اختلالات ضربان قلب و بیماری‌هایی مانند صرع نیز می‌توانند این بیماری را به وجود آورند. آب و هوای گرم، کهولت سن و حتی دیابت نیز میتواند در بروز غش موثر باشد. خالی از لطف نیست که یک باور نادرست دیگر را هم متذکر شوم. بیش از این تصور می‌شد که فردی که غش یا تشنج کرده، جنی شده و یا جن در او رسوخ کرده است اما پذیرش این باور نادرست نیز موجب پنهان‌کاری فرد مبتلا به غش یا تشج می‌شود و از درمان بیماری خود بی‌تفاوت می‌گذرد. این در حالی است که غش کردن پدیده‌ای خوش‌خیم و کنترل‌شونده است و فرد میتواند به راحتی به زندگی بازگردد. نکته آخر نیز اینکه اگر دفعات بروز غش کردن زیادتر از دوبار باشد، میتواند بیماری صرع باشد و نیاز به درمان‌های بیشتری خواهد داشت.
با بوی کاهگل، غش‌کرده‌ها به هوش می‌آیند!
اگر یادتان باشد سال‌ها پیش برای افرادی که غش می‌کردند کاهگل یا کاهگل آب‌زده می‌آوردند و جلوی بینی او می‌گرفتند. این باور نیز قدیمی شده است و اگر تصور کنیم فردی دچار هیستری است، می‌توانیم پنبه الکل جلوی بینی‌اش بگیریم و او را به هوش آوریم ولی اگر بی‌هوشی جدی باشد با پنبه الکل هم نمی‌توان فرد را هوشیار کرد.
جمع آوری و تنظیم: کاویاب