راز و رمز کلاژن سازی پوست در خانه

چین و چروک پوست همیشه به عنوان یکی از نشانه های پیری شناخته می شود که شاید برای خیلی ها چیز چندان خوشایندی نباشد. کم کردن یا از بین بردن تمامی نشانه های پیری چیزی است که انسان امروز می جوید. همان اکسیر جوانی که همه به دنبالش هستند. اما شاید جالب باشد که بدانید این اکسیر جوانی در شما هست. ماده ای که بدن شما به طور طبیعی تولید می کند اما شاید از آن بی خبرید.

در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم کلاژن و شیوه کلاژن سازی برای جوانی پوست و رفع چین و چروک ها آشنا کنیم. تا پایان همراه ما باشید چون قرار است راه و روش های ساده و خانگی برای کلاژن سازی به شما آموزش دهیم.

کلاژن چیست؟

کلاژن فراوان ترین پروتئین موجود در بدن است. در تاندون ها، چربی، رباط ها و سایر قسمت های بدن وجود دارد. این پروتئین کمک می کند تا قسمت های مختلف بدن کنار هم قرار بگیرند و حضورشان برای استحکام ساختار استخوانی بدن ضروری است. سطح بالای کلاژن در بدن کمک میک ند تا ظاهری جوان داشته باشید.

الاستین نیز یکی دیگر از انواع پروتئین در بدن است. الاستین در قسمت هایی از بدن که منقبض می شود مانند شریان ها و ریه ها یافت می شود. این به دلیل ویژگی خارق العاده الاستین است: یعنی توانایی برگشتن به جای قبل و حفظ شکل طبیعی خود. الاستین و کلاژن پروتئین هایی هستند که هر دو در پوست قرار دارند. این دو با هم ساختار و بافت پوست را شکل می دهند. پوستی که سطح الاستین و کلاژن آن بالا باشد، نه تنها جوان تر است که قوی تر نیز هست.

یک چیز جالب درباره کلاژن این است که خاصیت دومینویی دارد، یعنی هر چه کلاژن بیشتری داشته باشید، بدن شما هم کلاژن بیشتری می سازد و بیشتر قادر است کلاژن را حفظ کند. اگر می خواهید درباره کلاژن سازی برای پوست بیشتر بدانید، ادامه مطلب را بخوانید.

از کجا بفهمیم سطح کلاژن بدن پایین است؟

همانطور که گفتیم، کلاژن پروتئینی است که در ماهیچه ها، استخوان ها، تاندون ها، رباط ها، رگ ها، پوست، پوشش روده و دیگر بافت ها یافت می شود. گرچه نمی توان سطح کلاژن را اندازه گرفت، ولی می توانید علائم کاهش آن را تشخیص دهید. با بالا رفتن سن، سطح کلاژن کاهش می یابد و علائم زیر را نشان می دهد:

• چروک شدن پوست
• رباط ها و تاندون های خشک و انعطاف ناپذیر
• ضعیف و کوچک تر شدن ماهیچه ها
• درد مفاصل یا آرتروز ناشی از ساییدگی غضروف
• مشکلات گوارشی به دلیل نازکتر شدن لایه داخلی دستگاه گوارش

باید اضافه کنیم که فقط پیری موجب کاهش سطح کلاژن نمی شود، بلکه رژیم غذایی نامناسب نیز سبب می شود بدن میزان مناسب کلاژن نسازد.

کلاژن سازی طبیعی بدن

وقتی بدن شما کلاژن می سازد، اسیدهای آمنینه را با مواد مغذی که از غذاهای پروتئینی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لوبیا و لبنیات دریافت می کنید، ترکیب می کند.

برای این فرایند بدن به ویتامین c، روی و مس نیاز دارد. شما می توانید ویتامین c را با خوردن مرکبات، فلفل سبز و قرمز، گوجه، کلم بروکلی و سبزیجات دریافت کنید. مواد معدنی نیز با خوردن گوشت، آجیل، غلات تامین می شود.

با بالا رفتن سن ممکن است بدن شما دیگر نتواند به خوبی مواد مغذی را جذب یا هضم کند. برای اطمینان از اینکه بدن شما مواد کافی برای ساخت کلاژن را دریافت می کند، شاید لازم باشد رژیم غذایی خود را تغییر دهید یا مکمل مصرف کنید.

خوراکی های مفید برای کلاژن سازی پوست

عصاره استخوان

گفته می شود جوشاندن استخوان گاو و گوسفند در آب، کلاژن زیادی آزاد می کند. پس به راحتی می توانید این داروی کلاژن ساز را در خانه با ادویه و طعم دهنده ها درست کنید.

از آنجا که آب استخوان از استخوان و بافت های رابط بدست آمده، حاوی کلسیم، منیزیم، فسفر، کلاژن، گلوکزامین، کندرویتین، آمینواسیدها و بسیاری مواد مغذی دیگر است.

مرغ

بسیاری از مکمل های کلاژن از مرغ گرفته می شود. اگر گوشت مرغ را تکه کرده باشید، حتما دیدید که مقدار زیادی بافت همبند دارد. همین بافت ها مرغ را به منبع غنی از کلاژن تبدیل کرده است.

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که گردن و غضروف مرغ منبع خوبی از کلاژن برای درمان آرتریت است.

ماهی و صدف

ماهی ها و صدف ها نیز مانند دیگر حیوانات استخوان ها و رباط هایی دارند که از کلاژن ساخته شده اند. برخی معتقدند کلاژن هایی که از حیوانات دریایی گرفته می شود، راحت تر جذب می شوند.

اما همانطور که گوشت ماهی را برای دریافت کلاژن استفاده می کنید، باید بدانید قسمت های دیگر ماهی شامل فلس ها، سر و کره چشم کلاژن بیشتری دارد!

سفیده تخم مرغ

سفیده تخم مرغ مقادیر زیادی پرولین دارد که یکی از آمینو اسیدهای ضروری برای تولید کلاژن است.

مرکبات

ویتامین C نقش مهمی در ایجاد زیرساخت های کلاژن دارد. بنابراین دریافت میزان کافی ویتامین ث برای کلاژن سازی ضروری است. مرکباتی مانند پرتقال، گریپ فروت، لیمو شیرین و لیمو ترش منابع غنی از ویتامین c هستند.

بری ها (توت ها)

توت ها از دیگر منابع سرشار از ویتامین C هستند. توت فرنگی ویتامین C بیشتری نسبت به همان مقدار پرتقال دارد. تمشک، زغال اخته و شاتوت هم در رده های بعدی قرار دارند. همچنین توت ها سرشار از آنتی اکسیدان هستند که از پوست محافظت می کنند.

میوه های استوایی

میوه هایی مانند انبه، کیوی، آناناس و گواوا از دیگر منابع غنی از ویتامین ث هستند. همچنین گواوا مقادیری زینک دارد که از عناصر تولیدکننده کلاژن است.

سیر

سیر در کنار مزایای بیشماری که دارد، مقادیر بالایی گوگرد (سولفور) دارد که از مواد معدنی است که به جذب کلاژن و جلوگیری از تجزیه آن کمک می کند.  هر چه بیشتر سیر مصرف کنید، کلاژن بیشتری هم خواهید داشت. با خواص سیر برای پوست بیشتر آشنا شوید.

سبزیجات

سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم پیچ، کلم سوئیسی و دیگر سبزیجات از این دست رنگ سبز خود را از کلروفیل می گیرند که به خواص آنتی اکسیدان معروف است. مطالعات نشان می دهند مصرف کلروفیل به کلاژن سازی کمک می کند.

گشنیز هم از منابع غنی ویتامین C است که حاوی اسید لینولنیک است که یک عامل ضدپیری قوی برای پوست شناخته شده است. اسید لینولنیک حاوی آنتی اکسیدان هایی است که با رادیکال های آزاد موجود در جریان خون که سلول های سالم پوست را از بین می برند، می جنگد.

لوبیاها

لوبیا ماده ای سرشار از پروتئین است که اغلب حاوی آمینواسیدهایی است که برای کلاژن سازی لازم است. علاوه بر این سرشار از مس و دیگر مواد مغدی نیز هست که در کلاژن سازی موثرند.

بادام هندی

بادام هندی مقادیر زیادی مس و روی دارد که هر دو توانایی بدن را در ایجاد کلاژن افزایش می دهند.

گوجه فرنگی

یکی دیگر از منابع ویتامین ث گوجه فرنگی است. یک گوجه فرنگی متوسط بیش از ۳۰ درصد نیاز بدن به ویتامین C برای کلاژن سازی را تامین می کند. همچنین مقادیر زیادی لیکوپن دارد که یک آنتی اکسیدان قوی برای محافظت از پوست است.

فلفل دلمه ای

فلفل دلمه ای هم مقادی زیادی ویتامین ث دارد و شامل کپسایسین است که یک منبع ضدالتهابی است که می تواند از بروز علائم پیری جلوگیری کند.

کلاژن سازهای طبیعی

علاوه بر مواد خوراکی که در بالا به عنوان منابع مفید برای ساخت کلاژن معرفی شدند، موارد دیگری نیز در ادامه ذکر می شود که با مصرف آنها می توانید به طور طبیعی سطح کلاژن را بالا ببرید.

آلوئه ورا

همانطور که می دانید ژل آلوئه ورا برای التیام و تسکین زخم های پوستی استفاده می شود. دلیل آن نیز این است که وقتی گیاه آلوئه ورا را به صورت موضعی استفاده می کنید یا حتی آن را می خورید، منابع ساخت کلاژن پوست را افزایش می دهد. این خاصیت الوئه ورا به عنوان محرک رشد سلولی می تواند کلاژن سازی پوست را افزایش دهد. هم می توانید آلوئه ورا را مستقیم روی پوست بزنید و هم در قالب محصولات دیگری که حاوی آلوئه ورا هستند، استفاده کنید. برخی مطالعات می گویند مصرف قرص های مکمل الوئه ورا کیفیت پوست را بهبود می بخشند.

جنسینگ

خاصیت ضدپیری جنسینگ مدتهاست به اثبات رسیده است. جنسینگ برخلاف بسیاری از داروهای شیمیایی بدون هیچگونه عوارض جانبی جذب پوست می شود و کمک می کند پوست حالت طبیعی خود را حفظ کند. علاوه بر این باعث رشد کلاژن می شود. همچنین طبق مطالعات انجام شده از پوست در مقابل آسیب اشعه UVB خورشید محافظت می کند. آنتی اکسیدانی که با خوردن قرص های جنسینگ یا چای جنسینگ در جریان خون آزاد می شود، به حفظ سلول های سالم بدن و درخشندگی پوست کمک می کند.

جلبک

موادی که از گیاهان دریایی گرفته می شود همیشه بخشی از روتین های مراقبت پوست هستند. زیرا آسیب های پوستی به دلیل اکسیداسیون است که به دلیل قرار گرفتن پوست در معرض عواملی چون آلودگی رخ می دهد و می تواند رشد سلول ها را مختل کند. جلبک از پوست در برابر اکسیداسیون جلوگیری می کند. این ماده در انواع محصولات پوستی و حتی به صورت خوراکی یافت می شود.

عوامل آسیب زای کلاژن سازی

هیچ چیز به اندازه رژیم غذایی مفید شامل مواردی که در بالا ذکر شد نمی تواند به کلاژن سازی کمک کند. پروتئین ها، مواد حاوی ویتامین C، مس، روی، به طور کلی میوه ها و سبزیجات منابع غنی کلاژن ساز هستند.

اما حواستان باشد از مصرف شکر و کربوهیدرات تصفیه شده پرهیز کنید، زیرا می تواند باعث التهاب شود و به کلاژن آسیب برساند.

استفاده از قرص های مکمل کلاژن ساز؛ آری یا نه؟

اگر یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و همه مواد مغدی لازم برای کلاژن سازی را به بدن برسانید، احتمالا دیگر نیازی به مصرف مکمل نخواهید داشت. با این حال مصرف مکمل های کلاژن هیچ مانعی ندارد.

پودر کلاژن هیدرولیز شده معمولا طعمی ندارد و خیلی راحت در نوشیدنی ها، سس ها و سوپ ها حل می شود.

کرم های پوستی حاوی کلاژن هم می توانند موثر باشند. این کرم ها به عنوان یک لایه روی پوست، از کاهش آب پوست جلوگیری می کنند و به عنوان مانعی در مقابل عوامل محیطی عمل می کنند. اما این کرم های پوستی نمی توانند به اندازه رژیم غذایی سالم موثر باشند.

پوست شما بزرگترین ارگان بدن شماست. همانقدر که بدن را از مواد کلاژن ساز تغذیه می کنید، در واقع پوست خود را تغذیه می کنید.

توصیه هایی در خصوص کلاژن

اگر به دنبال جوانی و سلامت پوست خود هستید، نباید اجازه دهید پوست شما در مقابل آفتاب بسوزد و نباید پوست خود را برنزه کنید. سیگار کشیدن هم پوست را زودتر پیر می کند. برای سلامت و درخشندگی پوستتان بهتر است وقتی از خانه بیرون می روید، از کرم ها ضدآفتاب یا محافظ هایی در مقابل اشعه خورشید استفاده کنید.

برخی مکمل های کلاژن هم عوارض جانبی دارند. از شایع ترین آنها تولید بیش از حد کلسیم، واکنش های آلرژیک و درد مفاصل است. اگر به غذاهای دریایی یا محصولات گوشتی آلرژی دارید، در استفاده از مکمل های کلاژن احتیاط کنید.

سخن آخر

گرچه داشتن صورتی جوان خوب است اما همه زیبایی پوست نیست. پوست سالم نشان می دهد که بقیه قسمت های بدن حال خوبی دارند. هیچ راهی برای جلوگیری از پیری و برگشتن به جوانی وجود ندارد. بهتر است به جای تغییر و دستکاری پوست برای جوانتر نشان دادن، به سلامت آن توجه کنید. اگر کلاژن سازی پوست را به وسیله مصرف مواد طبیعی انجام دهید، نه تنها سلامت پوست که دیگر قسمت های بدن هم بهبود می یابد.