اغلب مردم فراموش می‌کنند که پوست، اندام بسیار مهمی است و اعمال حیاتی‌ای بر عهده دارد. اگر دمای محیط را حس می‌کنید، می‌توانید اجسام را لمس کنید به لطف وجود پوست است. پوست موجب میشود دمای بدن تنظیم شده و اندام‌های داخلی دچار خشکی و کم آبی نگردد. همچنین پوست، اولین سد برای عوامل محیطی که برای بدن آسیب‌زا هستند می‌باشند. داشتن پوست سالم در گروی سه اصل است:
- محافظت از پوست در برابر عوامل آسیب‌زا چون نور خورشید.
- مراقبت منظم از پوست.
- درمان به موقع و زود هنگام اختلالات پوستی.
برای اغلب ما تنها مراقبت از پوست صورت اهمیت دارد. در صورتی که داشتن پوست سالم و طبیعی بدن در سلامتی و حتی زیبایی، بسیار اهمیت دارد. پوست بدن با پوست صورت متفاوت است بنابراین مراقبت‌های ویژه‌ی آن نیز متفاوت خواهد بود.
به طور کلی برای داشتن پوست سالم، برداشتن سه قدم اصلی ضرورت دارد. پوسته‌برداری، دو بار در هفته به منظور برداشتن سلول‌های مرده و خشک از سطح پوست. پاکسازی برای پاک کردن کثافات، یکبار در روز و مرطوب ساختن پوست بدن برای کمک به دست یافتن به پوستی صاف و نرم. پوست نرم دارای غدد چربی کمتری نسبت به پوست صورت است و بنابراین مرطوب ساختن آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به خاطر داشته باشید هنگام استفاده از ساحل دریا و استخر حتما پوست خود را با کرم ضد آفتاب از آسیب نور خورشید محافظت نمایید.
مراقبت از پوست گردن
پوست گردن اولین عضوی است که علایم پیری را نشان می‌دهد بنابراین درباره‌ی آن توجه مخصوص مبذول دارید. پوست گردن خیلی لطیف است بنابراین از مالیدن کرم‌ها و مرطوب‌کننده‌های سنگین به این قسمت خودداری شود زیرا خود موجب افتادگی عضله گردن میشود. فقط روغن سبک به گردن بزنید. روغن پامچال برای پوست لطیف گردن بسیار خوب است. لیکن هر روغن دیگری حتی روغن‌های مایع گیاهی و روغن زیتون را نیز می‌توان به کاربرد. روغن بادام شیرین هم مفید و هم ارزان است. با روغن پوست گردن را، بخصوص هنگام شب، ماساژ دهید. این کار باعث میشود در طول شب روغن کاملا جذب پوست گردن شود و به بهترین وجه اثر کند. همیشه سعی کنید موقعی که از منزل خارج می‌شوید به گردن خود مرطوب کننده بزنید زیرا غدد چربی پوست گردن بسیار کم است و در نتیجه به آسانی خشک میشود. شاید متوجه شده باشید که لک و خال کمتر در گردن دیده میشود. دلیل آن هم همین کم بودن غدد چربی است. اگر پس از روغن مالیدن دیدید گردن شما زیاد براق است اضافه چربی را به وسیله دستمال کاغذی مخصوص صورت بگیرید.
همه روزه به ملایمت پوسته‌برداری کنید. بهتر آن است که این کار در شب انجام گیرد زیرا در این هنگام پوست، فرصت می‌یابد تجدید سلول شود و سلول‌های مرده بیرون بروند و خطوط گردن محو شود، ناحیه گردن به پوسته‌برداری بیشتری نیاز دارد و بیشتر جواب می‌دهد، حتی بیشتر از صورت. تاکید می‌کنم که پوسته‌برداری باید به ملایمت انجام گیرد، پوسته‌برداری تند و شدید موجب سرخ شدن گردن میشود. از یک برس نرم صورت و صابون ملایم و آب گرم برای این کار استفاده کنید یا آن که با جو آسیاب شده ماساژ دهید.
تمرین مخصوص گردن، فک و چانه در قسمت تمرین صورت شرح داده شده است. این تمرین‌ها قدرت کشش عضلانی پوست را بهبود بخشیده و به محو شدن خطوط اضافی گردن کمک می‌کند. برای پوست گردن هفته‌ای یکبار ماسک مرطوب کننده به کار ببرید. یک قاشق غذاخوری عسل و دو قاشق غذاخوری روغن بادام را مخلوط کرده با برس نرمی به ملایمت به گردن بمالید مدت سی دقیقه بماند آن‌گاه با آب گرم بشویید. پوست گردن شما صاف و نرم خواهد شد.
مراقبت از پاها
موقعی که به حمام می‌روید لیف یا برس مخصوص بدن را خیس کرده و با صابون یا ژله مخصوص بدن به طور محکم به تمام قسمتهای پا بمالید و به ویژه به کف پا و احتمالا میخچه دقت خاص مبذول دارید. سپس با آب گرم بشویید و خشک کنید.
برای آنکه پا نرم شود هفته‌ای یکبار به درمان زیر بپردازید:
تمام قسمتهای پا را با کرم یا لوسیون مخصوص بدن مرطوب کنید و یک جفت جوراب ساقه کوتاه که زیاد تنگ نباشد بپوشید و تمام شب با جوراب بمانید. موقعی که صبح جوراب را بیرون می‌آورید می‌بینید که عرق پا و مرطوب کننده دست به دست هم داده و سبب شده است که پا بطور معجزه‌آسا صاف و نرم شود. حال با آب گرم و صابون ملایم یا ژله مخصوص دوش پاها را بشویید.
اگر روز خسته کننده‌ای را گذرانده‌اید پاهای خود را در یک لگن آب گرم نمک‌دار بگذارید. در حدود بیست عدد مهره بزرگ مرمری در آب بیندازید که پاها آنها را به حرکت درآورد که خود یک ماساژ آرامش دهنده‌ای خواهد بود. اگر نمی‌خواهید پاهایتان را خیس کنید سعی کنید آنها را در طول یک محوری از جلو به عقب و از عقب به جلو بگردانید. این کار باعث تسکین و رفع خستگی میشود. شما این کار را می‌توانید در داخل آب هم انجام دهید. درد پا را می‌توانید با گذاردن پا به مدت ده دقیقه در آب گرم دارای چند قطره روغن اسطوخودوس تسکین دهید. مالش آبلیمو به پا نیز رفع خستگی باید کرد. تاول‌ها را می‌توان با پاشیدن آرد ذرت که خاصیت التیام دهنده دارد بهبود بخشید.
برای رفع خستگی پاها بعد از یک روز سخت و به منظور سریع گردش خون، بر روی کف اطاق در نزدیکی دیوار دراز بکشید و پاهای خود را بلند کرده بالای سر بیاورید تا به دیوار برسد و مدت دو دقیقه به همان حال بماند تا گردش خون بهبود یابد. اگر پاهای شما خسته و متورم هستند پاها را متناوبا در لگن آب خیلی داغ و خیلی سرد بگذارید سپس به ملایمت خشک کنید.
مچ پاهایتان را به وسیله تمرین نرم و صاف نگه دارید.
لاک کهنه ناخن را بوسیله پاک‌کن روغنی پاک کنید و با آب گرم و صابون پاها را بشویید. ناخن‌های پا را بطور راست و مستقیم ببرید و گوشه‌های آن را زاویه‌دار نگیرید تا ناخن به گوشت پا فرو نرود. برای از بین بردن پوستهای خشک اضافی کف و پاشنه پا از سنگ پا استفاده کنید. سنگ پا را محکم و سخت به پا نکشید بلکه منظم و آهسته و ملایم بهتر است.
رفع بوی بدن
البته بوی بدن دارای دو جنبه‌ی متفاوت است. از یک سو، یعنی منظر بهداشتی و اجتماعی مسلما بوی بدن بد خواهد بود و به همین دلیل است که هر روز حمام می‌کنیم و از محصولات بهداشتی گرانقیمت برای رفع آن استفاده می‌کنیم اما باید بدانید علاوه بر این جنبه، بوی بدن حاوی مواد شیمیایی خاصی است که جنس مخالف را به خود جذب می‌کند. دانشمندان مدت‌هاست که اثر مهم این مواد شیمیایی در جفت‌گیری حیوانات دریافته‌اند. تا مدتها تصور می‌شد این اثر مختص حیوانات است و نقشی در روابط انسانها ندارد اما تحقیقات اخیر نشان داده است که بوی بدن انسان نیز نقش مهمی در جذب جنس مخالف دارد.
قدری از بوی بدن ما ناشی از فعالیت غدد عرق است که تعداد زیادی از آنها در مناطق زیر بغل متمرکز شده‌اند. البته همه ما هنگام تولد دارای غدد عرق هستیم اما این غدد فعالیت چندانی تا زمان بلوغ ندارند. اما اگر مرتب به شستشوی بدن خود نپردازیم_هر شش ساعت_باکتریها به روی این ترشحات تجمع کرده و این ترشحات بوی بدی میگیرند. در مردان این غدد بزرگتر و بیشتر از زنان است بنابراین بدن مردان بیش از زنان دچار بوی بد خواهد شد، در حالی که زنان بیش از مردان از اسپری‌های خوشبو کننده استفاده می‌کنند.
علاوه بر عدم رعایت بهداشت، بوی بدن ممکن است به دلیل کمبود روی، دیابت یا بیماری‌های کبد، یبوست فرمن و برخی از انگل‌ها باشد. بوی بد بدن در گیاهخواران به مراتب کمتر از گوشتخواران دیده میشود. معمولا بهترین روش برای کنترل بوی بدن حمام روزانه است اما اگر احساس می‌کنید بدون استفاده از اسپری‌های خوشبوکننده راحت نخواهید بود، هیچ نیازی نیست اسپری‌های گرانقیمت شیمیایی خریداری کنید. می‌توانید از گیاهان برای خوشبو ساختن بدنتان استفاده کنید، تعجب نکنید، تاریخچه‌ی استفاده از گیاهان به عنوان خوشبو کننده‌ی بدن بسیار طولانی است زیرا گیاهان فراوانی هستند که خاصیت ضد باکتریایی دارند و بدین شکل می‌توانند بوی ناخوشایند بدن را از بین ببرند. مهمترین گیاهان خوشبو کننده، گشنیز و شیرین بیان هر دو حاوی ۲۰، اورگانو و رزماری۱۹، زنجبیل۱۷، جوز هندی۱۵ و دارچین و زیره ۱۱ نوع ماده شیمیایی ضد باکتری هستند.
یکی از راه‌های استفاده از گیاهان خوشبو کننده برای رفع بوی بدن، پودر کردن آنها و مالیدنشان به زیر بغل است اما در این روش ممکن است لباس نیز به پودر گیاه آغشته شده و نیاز به شستشوی روزانه داشته باشد. گرچه استفاده از روش پودر گیاهان مؤثرترین روش است اما برای جلوگیری از مشکلی که ذکر شد می‌توان یک دم کرده‌ی غلیظ از گیاه دلخواه را آماده کرده و پارچه‌ی تمیزی را با آن آغشته نمود و پوست را به مدت چند دقیقه با این پارچه کمپرس کرد. بخصوص در گودی زیر بغل از مقدار بیشتر از دم کرده‌ی گیاهی خود استفاده نمایید. این نوع دم کرده‌های گیاهی دارای خاصیت ضد عرق نیز هستند و شما از این خاصیت گیاهان نیز می‌توانید بهره ببرید. ممکن است از گیاهان هنگام استحمام نیز استفاده نمود. این گیاهان را در یک کیسه‌ی پارچه‌ای ریخته و آن را در مسیر جریان آب گرم قرار دهید.
روش دیگر استفاده از روغن‌های طبیعی این گیاهان است یک تا دو قطره از این روغن‌ها را با مقداری روغن بادام مخلوط کرده و برای زیر بغل خود لوسیون طبیعی آماده کنید اما به خاطر داشته باشید که هیچگاه نباید این روغن‌ها به دهان شما وارد شود زیرا حتی مقدار کمی از آنها می‌تواند سمی باشد. بنابراین پس از استفاده از این لوسیون‌ها حتما بلافاصله دست خود را بشویید.
از مخلوطی از جوش‌شیرین و نشاسته ذرت استفاده کرده و آن را به روی پوست زیر بغل خود بمالید این مخلوط هم خاصیت برطرف کننده‌ی بو دارد و هم خشک کننده زیر بغل خواهد بود. آب شلغم یا تربچه نیز مادهای ضد بو است. یک قاشق چای‌خوری از آب شلغم برای هر زیر بغل کافی خواهد بود البته آب شلغم خاصیت ضد تعریق ندارد اما به مدت ده ساعت از بو گرفتن زیر بغل جلوگیری خواهد کرد.
سبزیجات حاوی روی: کمبود روی ممکن است عامل بوی بد بدن باشد. اگر همواره از مواد غذایی پردازش شده استفاده نمایید به دست آوردن روی کافی برای بدن مشکل خواهد بود زیرا معمولا در جریان پردازش، روی مواد غذایی از بین می‌رود. اما معمولا مواد طبیعی حاوی مقادیر مناسب از روی هستند. از منابع غنی روی می‌توان به اسفناج، جعفری، خیار، لوبیا سبز، ماچوبه، کلم بروکسل و آلو اشاره کرد. از میان این مواد غذایی اسفناج حاوی بیشترین میزان روی است.
فرآورده‌های ضد بو و ضد عرق
واژه‌های ضد عرق و ضد بو برای محصولاتی که سبب کاهش رطوبت زیر بغل می‌شوند، به کار برده میشود. اگرچه این دو لغت را معمولا با هم به کار می‌برند اما مترادف هم نیستند. ترکیبات ضد عرق مواد خشک کننده‌ای هستند که برای کاهش ترشح غدد عرق و ترکیبات ضد بو برای برطرف کردن بوی آن ناحیه طراحی شده‌اند. به هر حال اغلب ترکیبات ضد عرق به عنوان ضد بو هم عمل می‌کنند اما ترکیبات ضد بو خاصیت ضد عرق ندارند. در ایالت متحده ترکیبات ضد عرق را جزء دارو به حساب می‌آورند زیرا باعث تغییر در عملکرد ساختمان بدن میشود. البته تجویز آنها بدون نسخه پزشک مجاز است. اما مواد ضد بو جزء فرآورده‌های آرایشی به حساب می‌آیند.
دئودورانت فرآورده‌ای است که به صورت موضعی مصرف میشود و باعث کاهش یا از بین رفتن بوی زیر بغل می‌گردد. این عمل، به دلیل وجود یک ماده معطر و یا ماده باکتری‌کش انجام می‌گیرد. باید یادآور شد که از این مواد به عنوان مواد آرایشی استفاده می‌کنند. زیرا ارزش درمانی ندارند و تنها مانع انجام فعالیت‌های اساسی بدن میشود. این محصولات به صورت اسپری، کرم یا مالیدنی وجود دارند، ماده فعال آنها کلرهیدرات آلومینیوم یا کلرهیدرات آلومینیوم زیر کونیوم است.
شست و شو و عطر زدن اولین اعمالی بودند که بشر برای کنترل بوی بدن انجام می‌داد. به تدریج بشر با پیشرفت بهداشت شخصی، وسواس بیشتری برای تمیز و خوشبو کردن بدن خود به خرج داد و هر روز در فکر یافتن ماده بهتری بوده است.
در سال ۱۸۸۸ نخستین ماده‌ی ضد بو به طور رسمی به بازار امریکا راه پیدا کرد. امروزه این مواد با استقبال عمومی روبه‌رو شده‌اند و علت آن نیز افزایش آگاهی‌های اجتماعی درمورد لزوم نداشتن بوی بدن برای روابط بهتر در جامعه و تولید فرآورده‌هایی با عدم تحریک پوستی است. همچنین این فرآورده بر روی الیاف لباس‌ها نیز اثر مخرب ندارند. در زیر بغل ما حدود ۲۵ هزار غده‌ی عرق اکرین وجود دارد که در پاسخ به گرما و یا احاسات شروع به ترشح مقدار زیادی عرق می‌کنند مواد زیر می‌توانند به عنوان ضد عرق عمل نمایند و باعث کاهش رطوبت زیر بغل شوند: نمک‌های فلزی ( کلرهیدرات آلومینیوم، کلرهیدرات زیرکونیوم آلومینیوم) داروهای ضد کولینرژیک، آلوئیدها، داروهای ضد آدرنرژیک و الکل‌های مختلف و دیگر اسیدهای ارگانیک.
از دو راه می‌توان میزان تاثیر یک فرآورده‌ی ضد بو را اندازه‌گیری نمود. یکی از راه تاثیر بر محیط کشت باکتریها و دیگر آزمایش بویایی.
درمورد راه اول: باکتریها را بوسیله‌ی سوآپ عرق انسان برداشته و کشت می‌دهند و سپس مقداری ماده‌ی ضد بو را به آن اضافه می‌کنند. بعد از این، درصد کاهش رشد باکتریها را مشخص می‌نمایند. البته با این روش نمی‌توان میزان رضایت مشتری را محاسبه نمود.
اغلب شرکت‌های سازنده بدین صورت عمل می‌کنند که چندین نفر را که قدرت بویایی قوی دارند انتخاب نموده و از آنها می‌خواهند میزان بوی زیر بغل را قبل و بعد از کاربرد مواد ضد بو مقایسه نمایند. در این آزمایش ابتدا چند نفر را داخل یک اتاق بسیار گرم می‌برند که باعث تعریق زیاد در آنها میشود. سپس بوی زیر بغل آنها را با استفاده از بادکش مخصوص حجامت به شامه‌ی افراد بو کشنده منتقل می‌کنند و آنها نسبت به میزان کاهش بو قبل و بعد از کاربرد ضد بو قضاوت می‌نمایند.
فرآورده‌های ضد عرق در بازار به شکل انواع متفاوتی عرضه می‌شوند که هرکدام مزایای خاص خود را دارد. به همین دلیل مصرف کنندگان بر اساس نیازشان نوع مورد نظر را انتخاب می‌کنند. انواع اصلی این محصول عبارتند از:
- اسپری، متداولترین از همه است و مورد پسند: خانواده‌ها. ترکیب این نوع بر اساس هیدروکربن است.
- نوع مالشی: به آسانی تهیه میشود و قیمت آن ارزان است. این فرآورده می‌تواند به صورت لوسیون عرضه شود. همچنین حاوی هیدروالکل‌های شفاف یا فرمولاسیون بی‌آب می‌باشد.
- نوع مالیدنی: در برخی از کشورها از باقی انواع متداول‌تر است ولی به دلیل دارا بودن غلظت بالایی از ماده سیکلومتیکون کمی گران‌تر می‌باشد. این فرآورده بسیار مؤثر بوده اما اگر بدرستی تهیه نشود اثر سفید رنگی از خود به جای می‌گذارد. فرآورده‌های ضد عرق چون سایر محصولات آرایشی برای داشتن بهترین کیفیت و زیبابخشی باید به دقت تهیه شوند و برای بهترین نتیجه باید غلظت کلرهیدرات آلومینیوم یا کلرهیدرات آلومینیوم زیرکونیوم فعال آن در کمترین مقدار ممکن باشد.
انتخاب صحیح ماده معطر به کار رفته در فرآورده‌های ضد عرق بسیار مهم است. مساله‌ی دیگر پایداری ماده معطر در محصول است. یک فرآورده ضد عرق باید حدود ۳ تا ۶ ماه رایحه خود را حفظ نماید.
منبع: برگرفته از کتاب (از پوست خود چه می‌دانید؟)