سرطان مثانه یکی از انواع سرطان سلولهای پوششی است. سرطان مثانه دومین سرطان شایع دستگاه ادراری-تناسلی است و میزان بروز سرطان مثانه در مردان بیشتر است. هر سال حدود ۱۰۰۰۰ نفر در انگلستان به این سرطان مبتلا می شوند. رشد سلول های سرطانی در دیواره مثانه در بیشتر موارد به شکل یک توده گل کلمی است، که در صورت عدم درمان، ممکن است رشد کرده و به خارج مثانه گسترش یابد و یا حتی به اعضای دور، دست اندازی کند.
مثانه کجاست و برای بدن چه کار می کند؟
مثانه عضوی است تو خالی در داخل حفره لگن خاصره با دیواره هایی ماهیچه ای و قابل انعطاف که در زیر شکم قرار دارد و ادرار در آن جمع آوری می شود. ادرار از طریق لوله ای به نام میزراه (پیشابراه) از بدن خارج می شود. پیشابراه در مردان از میان غده پروستات و آلت تناسلی می گذرد. این لوله در زنان کوتاهتر بوده و درست در بالای واژن (دهانه خروجی رحم) باز می شود.
سرطان چیست؟
سرطان بیماری سلولهای بدن است. بدن از میلیون ها سلول کوچک ساخته شده است. انواع مختلفی از سلولها در بدن وجود دارد و همین طور انواع مختلفی از سرطان که از همین سلولها ایجاد می شوند، وجود دارد. آنچه که در میان تمام انواع سرطان ها مشترک می باشد این است که سلولهای سرطانی غیر طبیعی بوده و خارج از کنترل تکثیر می شوند.
علت و علائم سرطان مثانه چیست؟
تومورهای سرطانی از یک سلول غیر طبیعی آغاز می شوند (رشد می کنند). علت دقیق اینکه چرا یک سلول, سرطانی می شود مشخص نیست. گمان می شود عاملی، ژنهایی خاص در سلول را تغییر داده یا به آنها آسیب می زند.
- کشیدن سیگار: سرطان مثانه در افراد سیگاری ۴ برابر شایع تر از افراد غیرسیگاری است.
- وجود خون در ادرار: شایع‌ترین علامت سرطان مثانه است. که ممکن است با چشم دیده شود، یا فقط با آزمایش ادرار تشخیص داده شود.
- زمینه نژادی: سرطان مثانه در سفیدپوستان شایع تر از سیاه پوستان می باشد.
- غذا و آشامیدنی: افرادی که مقدار فراوانی میوه و سبزیجات می خورند در معرض خطر کمتری برای ابتلا به سرطان مثانه هستند. همچنین احتمال خطر برای افرادی که به مقدار زیاد قهوه می نوشند، کمی بیشتر می باشد.
درد استخوان, درد پهلوها, تهوع و استفراغ, ورم پاها, بی اشتهایی از دیگر علائم سرطان مثانه هستند.
راه های تشخیص سرطان مثانه:
- آزمایش کامل ادرار
- آزمایش سیتولوژی ادرار (بررسی سلولهای موجود در ادرار)
- سونوگرافی: تستی ایمن و بدون درد است که از امواج صوتی برای خلق تصاویری از اندام ها و ساختارهای داخل بدن استفاده می شود و ممکن است برای تشخیص سرطان مثانه به کار رود.
- سی تی اسکن یا ام آر آی شکم و لگن
- عکس قفسه سینه برای بررسی دست اندازی سرطان مثانه به ریه ها
- اسکن استخوان برای بررسی هجوم استخوانی
اگر تومور مثانه را تشخیص دادند چه اقداماتی برای درمان آن انجام می شود؟
پزشک یک نمونه از بافت سرطانی را برداشته و برای تعیین نوع و مرحله آن , نمونه را به آزمایشگاه آسیب شناسی می فرستند.
راه های درمانی:
- تراشیدن تومور از راه مجرا(TURBT)
- تزریق داروهای مخصوص به داخل مثانه پس از تراشیدن تومور
- استفاده از BCG در داخل مثانه
- شیمی درمانی فوری همراه با عمل، انجام یک دوز از شیمی درمانی درون مثانه معمول می باشد. شیمی درمانی معمولا ظرف ۲۴ ساعت از حذف تومور انجام می شود.
- گاهی رادیوتراپی به جای جراحی استفاده می شود. رادیوتراپی درمانی است که در آن از پرتوهای تابش با انرژی بالا که روی بافت سرطانی تمرکز می کنند، استفاده می شود. این پرتوها سلول های سرطانی را کشته یا از تکثیر باز می دارند.
پیشگیری از سرطان مثانه:
- نوشیدن مایعات زیاد، تولید ادرار را افزایش داده و در نتیجه مثانه فرد فعالیت بیشتری می‌کند. این کار باعث می‌شود تا هر نوع ماده سرطان‌زایی که ممکن است در ادرار وجود داشته باشد، رقیق شده و دفع گردد و به این ترتیب مدت زمانی که این‌گونه مواد شیمیایی در مجاورت سلول های مثانه باقی می‌مانند، کم می شود.
- در صورتی که در مواجه با عوامل شیمیایی هستید از دستکش و ماسک استفاده کنید.
- سیگار نکشید.
جمع آوری و تنظیم: کاویاب