نام نیشابور به سبب وجود معادن غنی با فیروزه قرین بوده و تراشیدن و شکل دادن به این سنگ قیمتی از امروزه نیز حرفه های قدیمی و سودمند آن دیار به شمار می رود. در حال حاضر معادن فیروزه در شمال غرب نیشابور و دامنه های بینالود قرار دارند . فیروزه انواع گوناگونی دارد که از جمله می توان به فیروزه عربی، شجری، شروام، عجمی (بهترین نوع فیروزه) تو خال و چاغوله اشاره کرد . فیروزه بیشتر به عنوان نگین و ترصیع در انگشتر ، گردن بند و ظروف نقره استفاده می گردد . فیروزه مشهورترین سوغات شهرستان نیشابور است که شهرتی جهانی دارد. از سایر صنایع دستی می توان به قالی بافی ، سفال گری و لعاب کاری و از دیگر سوغات این شهر می توان به ساقه های ترد گیاه اساطیری ریواس و گلهای در فصل بهار اشاره کرد.
قلمدان ها و حدیث سلسله الذهب
به نقل از اقوال شفاهی و برخی مکتوبات مشهور است که حضرت رضا (ع) در هجرت تاریخی خویش از مدینه به مرو در مسیر خود به شهر نیشابور وارد شده است و حدیث بلند مرتبه سلسله الذهب که چکیده تاریخ شیعه را در خود جای داده در جمع نیشابوریان بر زبان مبارک حضرت جاری گشته است. معروف است که نیشابوریان برای کتابت حدیث قلمدان ها را باز نموده و فرمایشات حضرت را نگاشته اند . می گویند تعداد قلمدان ها متجاوز ار ۳۰ هزار عدد بوده و در قولی دیگر ۱۲ هزار عدد ذکر گشته است که این خود حکایت از رواج هنر قلمدان سازی و میزان ادیبان ، دانایان و باسوادان این شهر فرهنگی می کند. اگرچه امروزه این هنر در نیشابور از رواج پیشینی برخوردار نیست . اما جای تأمل است که به یاری سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان در جهت احیای آن اقدامات عاجلی انجام گیرد.