علل درد پا را بشناسید
اولین قدم در حل مشکل درد پای مزمن، این است که بفهمید دلیل آن چیست.
پیادهروی به عنوان یکی از راحتترین، موثرترین و در دسترسترین انواع ورزش شناخته شده است و این درست است اما تا جایی که موجب درد و ناراحتی شما نشود. تعداد زیادی از افراد به خصوص خانمها با مشکل درد پا مواجه هستند و همین شاید سببی شده تا در خانه و روی کاناپه بمانند و پیادهروی نکنند.
پا استخوانهای بیشتری در مقایسه با دست و مچ دارد به همین خاطر ساختار پیچیدهای دارد. اما ما تا زمانی که پاهایمان دچار مشکل نشود، به آن توجهی نمیکنیم.
این مشکل برای زنان بیشتر است، بر طبق مطالعات انجام شده زنان ۹ برابر بیشتر از مردان ممکن است دچار مشکل پا درد شوند و این شاید به این دلیل است که از هر ۱۰ زن، ۹ نفر آنها کفشهایی میپوشند که کوچکتر از سایز پایشان است. نتیجه آن است که بیش از ۷ نفر از هر ۱۰ زن دچار مشکلاتی چون پینه پا، خمیدگی شست پا یا دیگر مشکلات پا میشوند که میتواند در قدم زدن آنها مشکل ایجاد کند.
پس خانمها چه باید بکنند؟ به خصوص اگر عاشق کفشهای پاشنه بلند باشند. اولین قدم در حل مشکل درد پای مزمن، این است که بفهمید دلیل آن چیست. در ادامه ۷ دلیل رایج درد پا و راهحلهای هر کدام را ارائه میدهیم (روشهایی برای تسکین درد پا).
خار پاشنه
این مشکل در کسانی که در میانسالی هستند بیشتر دیده میشود. خار پاشنه سندرمی است که موجب التهاب دردناک بافت فیبری پا میشود که به کف پا سرایت میکند. خار پاشنه در کودکان رخ نمیدهد زیرا به سرعت التیام مییابد و همچنین در افراد کهنسال نیز دیده نمیشود زیرا چندان فعالیتی ندارند که موجب خار پاشنه شود. بنابراین اگر بین سنین ۴۰ تا ۶۵ سال قرار دارید بیشتر در معرض خار پاشنه هستید به خصوص اگر اضافه وزن داشته باشید. ۱۲۰ درصد وزن شما روی پا وارد میشود و این به مرور موجب میشود بافت پاها کمتر حالت ارتجاعی داشته باشند (درمان بیماری خار پاشنه).
راهحل: کف پا را ماساژ داده و بکشید
این کار با به فعالیت واداشتن حرکت خون اکسیژنه به سمت بقیه قسمتها، التهاب را کم میکند، اما ماساژ و کشش همچنین میتواند ماهیچههای کف پا را بکشد که کمک میکند حرکت راحتتر و درد کمتری داشته باشد.
پینه پا
معمولا پینه در قسمت انگشت شست پا اتفاق میافتد گاهی سبب میشود شست پا به سمت انگشت کناری خم شود. اگر مدام کفشهای تنگ بپوشید پینه پا بیشتر میشود. قسمت پینه پا وقتی مدام توسط کفش سایش پیدا کند، موجب درد، التهاب، تورم و قرمزی میشود.
راهحل: کفش مناسب انتخاب کنید
برای جلوگیری از پینه پا، کفشی انتخاب کنید که پنجه پهن داشته باشد. باید حدود یک و نیم سانتیمتر بین نوک بلندترین انگشت و انتهای کفش فاصله باشد. کفش نباید به پا و انگشتان فشار وارد کند یا موجب خم شدن آنها شود. میتوانید از پدهای مخصوص برای کم شدن پینه پا استفاده کنید یا کفی ارتوپدیک به کفش خود اضافه کنید. این میتواند بیومکانیک پا را افزایش دهد که به توازن ماهیچه و تاندونها کمک میکند و از بدتر شدن پینه و خار پاشنه جلوگیری میکند.
شست چمبری
چمبری شست یک نقص و بدشکلی در قسمت پاست. در این حالت یک خمشدگی نابهنجار در میان مفصل انگشت رخ میدهد. این شرایط زمانی رخ میدهد که بین ماهیچههای پا عدم توازن وجود داشته باشد. در قسمت بالا و پایین پا ماهیچههایی وجود دارد، اگر گروهی از این ماهیچهها قویتر از بقیه باشد، منجر به شست چمبری میشود. انگشت کج میشود زیرا یکی از ماهیچههای انگشت ضعیف شده است که منجر به فشار روی تاندونها و مفاصل یک یا بیش از یک انگشت میشود. این سبب میشود مفصل انگشت برجسته شود.
پوشیدن کفشهای ضعیف که متناسب با پای شما نباشد موجب آسیبهایی از جمله آسیبدیدگی انگشت میشود و پیشینه خانوادگی در شست چمبری معمولا علل شایع هستند. معمولا شست چمبری به پینه نیز منجر میشود.
راهحل: استفاده از پد میخچه
پد میخچه یک لایه محافظتی است و کمک میکند درد کمتر شده و از سایش جلوگیری میکند. اما برخی پزشکان معتقدند نباید پد میخچه استفاده شود زیرا اسید موجود در آنها پوست را خراب میکند و منجر به ایجاد باکتری و درنتیجه عفونت میشود.
همچنین از کفشهایی استفاده کنید که سایز آن مناسب پای شما باشد و برای استفادهای که از آن میبرید، طراحی شده باشد. سعی کنید در طول روز از یک نوع کفش استفاده نکنید. برای فاصله خانه تا محل کار از کفش پیادهروی استفاده کنید اما در طول روز کفش پاشنه بلند نپوشید. اگر مشکل بدتر شد و احساس ناراحتی کردید، احتمالا نیاز به جراحی باشد. ۱۵ دقیقه جراحی با بیحسی موضعی است.
صافی کف پا
صافی کف پا بسیار رایج است. این زمانی است که قوس کف پا صاف شود. بسیاری از افراد با این مشکل به دنیا میآیند اما در طول زندگی در پی آسیب به تاندول تابیال پشتی، تاندولی که ماهیچه ساق پا را به استخوان داخل کف پا متصل میکند. اگر ورزشهای با شدت بالا انجام میدهید، تاندول تابیال پشتی مستهلک و ملتهب میشود. افرادی که کف پای صافی دارند ممکن است دچار پینه و خار پاشنه نیز بشوند.
راهحل: کفش ارتوپدیک بپوشید
بهتر است کفش مناسب و ارتوپدیک پا کنید که بر راه رفتن با قوس پا تمرکز دارد. این کفشها از فشار و لطمه به پا جلوگیری میکنند و مانع از درد مچ، زانو و کفر میشود که ناشی از صافی کف پا هستند.
پینه
گرچه بسیاری از ما گمان میکنیم پا پوست ضخیمی دارد، اما قسمتهایی از پا که پینه میزنند قسمتهایی هستند که فشار زیادی روی آنهاست و میتواند هنگام راه رفتن موجب درد شود. در واقع پینه روشی است که بدن برای جلوگیری از بیشتر شدن تاولهای دردناک به کار میبرد. بدون پینه، این فشار و اصطکاک پوست منجر به ایجاد حبابهای دردناک و پر از مایع میشود که به آن تاول میگوییم. اما اگر این پینهها روی پاشنه یا شست چمبر شده قرار بگیرد، مانع از راه رفتن و دویدن راحت میشود.
راهحل: مرطوب و نرم کردن پا
برای درمان پینه پا در خانه، ابتدا پا را در آب گرم خیس کنید و سپس یک لوسیون مرطوبکننده که حاوی اسید گلیکولیک و اسید لاکتیک یا اوره باشد، استفاده کنید. این مواد به نرم شدن پوست و کم شدن پینهها کمک میکنند. اگر پینهها بزرگ یا دردناک هستند، از یک متخصص وقت بگیرید تا پینهها را با تیغه جراحی بیرون آورد یا در صورتی که درد زیادی دارید، مقداری کورتیزون به شما بدهد.
تاندونیت آشیل
تاندول آشیل که به استخوان پاشنه پشت پا متصل است، وقتی زیاد استفاده شود ملتهب و دردناک میشود. به همین خاطر دوندهها و همچنین کسانی که مدام از کفش پاشنه بلند استفاده میکنند، بیشتر در معرض این مشکل هستند. دیگر علل بالقوه آن میتواند شامل بیماریهای التهابی چون آرتریت روماتوئید یا نقرس باشد.
راهحل: یخ، استراحت
هر چه زودتر این مشکل را رفع کنید، بهتر است. به همین خاطر باید از هر فعالیتی که درد شما را بیشتر میکند، به مدت یک هفته تا یک ماه بپرهیزید. حتی اگر اندکی درد احساس کردید، سریعا روی آن قسمت یخ بگذارید. ممکن است پزشک به شما داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (مانند موترین یا ادویل) تجویز کند تا کمتر احساس درد کنید و التهاب آرام شود.
تومور مورتون
این شرایط معمولا موجب درد در پاشنه پا میشود که به انگشت سوم و چهارم فشار میآورد. درد آن شبیه زمانی است که روی سنگریزهها راه میروید. اغلب این مشکل در زنانی پیش میآید که کفشهای پاشنه بلند تنگ و باریک میپوشند. وقتی کفش باریک میپوشید، استخوان پنجه پا به هم فشرده میشود. بر روی اعصاب اطراف پنجه فشار میآید که موجب سوزش و درد میشود.
ورزشهای پرقدرت مانند تنیس و دو میتوانند موجب تومور مورتون شوند. کوبیدن مکرر پا بر روی سطوح سخت نیز میتواند منجر به آسیب به اعصاب انگشتان شود. کسانی که پینه، خار پاشنه، بلندی قوس کف پا یا کف پای صاف دارند نیز در معرض مشکل تومور مورتون هستند.
راه حل: کفش جدید، تمرینهای ارتوپدی و احتمالا تزریق کورتیزون
روشی که میتواند سریعا درد را کاهش دهد، ماساژ فضای بین پنجه پا است. با استفاده از انگشتان شست دست قسمت بالای کف پا را ماساژ دهید و با استفاده از دیگر انگشتان قسمت پایینتر را فشار دهید. فضای بین نگشتان پا که عصبها قرار دارند را نیز ماساژ دهید.
وقتی از پزشک متخصص بگیرید تا با اشعه ایکس از بروز مشکلات دیگر جلوگیری کند و از سونوگرافی یا MRI استفاده کنید که برای تشخیص بافتهای نرم غیرعادی ابزار بهتری هستند. حتما کفش اسپرت مناسب خریداری کنید، زیرا کفش نامناسب مشکل شما را بیشتر میکند. ممکن است بخواهید از مچبند، پد پا یا کفشهای طبی استفاده کنید که در حین راه رفتن به تعادل و راحتی پا کمک میکنند. کفشهای متنوع بپوشید و کفشهای خراب و نامناسب را بیرون بریزید.
اگر این روشها اثر نکرد، کورتیزون تزریق کنید یا حتی برای آزادسازی عصبهای فشرده شده جراحی کنید.