منطقه حفاظت شده کوهستانی ارسباران ، ناحیه کوهستانی وسیعی است در شمال استان آذربایجان شرقی، که از شمال کوه قوشا داغ در جنوب اهر تا رود ارس گسترده است .ارسباران در شرق با شهرستان مشگین‌شهر و مغان، در جنوب با شهرستان سراب، و در غرب با شهرستان تبریز و شهرستان مرند هم مرز است. این کوهستان از سوی غرب به دره رودخانه «خال‌چیلر‌چای» از جنوب به دره رودخانه اهرچای و قره‌سو،از شرق به مرز ایران و جمهوری آذربایجان و از شمال به رودخانه ارس محدود است.
نام این منطقه از دوران کهن ارسبار یا آرازبار بوده که در دوران حکومت های ترک به قره‌داغ یا قراجه داغ تغییر نام می‌دهد. کوهستان ارس را می‌توان دنباله رشته‌کوه‌های قفقاز به شمار آورد که دره ارس آن‌ها را از هم جدا می‌کند. این کوهستان که ۹۵۰۰ کیلومترمربع وسعت دارد، از کوه‌های به نسبت بلند تشکیل یافته است که بلندترین قله آن، کوه «سورجر تپه» به ارتفاع ۲۹۴۶ متر است.
میزان بارندگی سالانه این کوهستان در حوالی دره قره‌سو ۲۰ تا ۳۰ میلی‌متر، در دامنه‌ها ۲۰۰ تا ۴۰۰ و در ارتفاعات بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر است. میانگین دمای سالانه آن در دامنه‌ها و کوهپایه‌ها ۱۰ تا ۱۵ و در ارتفاعات ۵ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد است. قلعه بابک در این ناحیه قرار دارد. این قلعه که به نام‌های دژ بابک ، بذ و قلعه جمهور هم معروف است، دژ و مقر سردار تاریخی ایران،بابک خرمدین بوده‌است. این قلعه در نزدیکی شهرکلیبر در شمال شرق استان آذربایجان شرقی قرار دارد. ارسباران صرف نظر از جاذبه‌های شکارگاهی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به دلیل وجود گونه‌های گیاهی و جانوری کمیاب، چشم‌اندازهای بکر و وسیع و شکنندگی و آسیب‌پذیری بالای خود ابتدا به عنوان منطقه ممنوعه و سپس منطقه حفاظت شده تحت حفاظت و نظارت اعلام شده و چندی پیش نیز به پارک ملی ارسباران ارتقا یافت .
منطقه ارسباران در سایه وجود زیستگاه‌های غنی یاد شده، زیستگاه پستانداران بزرگ نظیر کل و بز، گراز، خرس قهوه‌ای، گرگ، «وشق» (سیاه‌گوش) و «پلنگ» می‌باشد.
