هر آنچه که باید درباره مهارت زندگی بدانید
در زندگی برای شناخت خود وقت بگذارید
تعریف مهارت زندگی مهارت‌هایی هستند که به ما کمک می‌کنند تا در موقعیت‌های مختلف عاقلانه و صحیح رفتار نموده و بدون ناراحتی و عصبانیت، مشکلات پیش آمده را حل کنیم و از این طریق موفقیت‌های بیشتری را در زندگی به دست بیاوریم.
اهداف مهارت‌های زندگی
- ایجاد رغبت و انگیزه در فرد برای حرکت از ناتوانی و ضعف به سوی استقلال و خودشکوفایی.
- بالا بردن قدرت حل مسئله و تصمیم گیری در افراد.
- تقویت روحیه مسئولیت پذیری و دفاع از حقوق خود هنگام ارتباط با سایر افراد.
- تقویت اعتماد به نفس.
- تقویت ارتباط با دیگران و توانایی قدرت نه گفتن به خواسته‌های نامناسب دیگران.
- تقویت روحیه همکاری و مشارکت.
- جلوگیری از رفتارهای زشت و غیراجتماعی.
- کنترل احساسات و هیجانات.
- بالا بردن بهداشت و سلامت روان افراد.
نقش خانواده در آموزش مهارت‌های زندگی
- خانواده نقش مهمی در آموزش مهارت‌های زندگی دارد به طوری که نحوه تربیت کودک، موفقیت و یا شکست او را در بزرگسالی مشخص می‌کند.
- توانایی‌ها، احساسات و رفتار افراد تحت تاثیر اتفاقاتی است که افراد در دوران کودکی تجربه کرده‌اند.
- بهتر است آموزش این مهارت‌ها از دوران کودکی شروع شود چون کودک در این دوران، آمادگی زیادی برای دریافت دارد.
- خانواده برای آموزش بهتر مهارت‌ها باید نیازهای متفاوت کودک، از جمله: محبت و آرامش را برای او تامین کند.
- خانواده باید جایگاه مناسبی برای بیان احساسات و نیازهای فرد باشد و زمینه را برای رشد و شکوفایی استعدادهای او فراهم کند.
- خانواده باید مکانی برای رشد اخلاقی، اعتقادی و علمی افراد باشد.
نقش مدارس در آموزش مهارت‌های زندگی
- اجرای برنامه آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس، به دانش آموزان کمک می‌کند تا با مسائل و مشکلات زندگی و نحوه مقابله با این مشکلات آشنا شوند.
- معلمان آگاه و توانا می‌توانند با آموزش این مهارت‌ها به دانش آموزان، استعدادهای آنان را شکوفا کنند.
- دانش آموزان با یادگیری این مهارت‌ها در مدارس، خود را برای شرکت در فعالیت‌های گروهی آماده می‌کنند.
- معلمان و مربیان در آموزش این مهارت‌ها علاوه بر دادن اطلاعات لازم، باید این مهارت‌ها را به صورت عملی با دانش آموزان تمرین کنند.
- لازم است معلمان در آموزش این مهارت‌ها، به طور هدفمند و درست، دانش آموزان را هدایت کنند و خود به عنوان الگو باید توانایی لازم را در این مهارت‌ها داشته باشند.
- اگر والدین و اولیای مدرسه هم زمان با تغییر در زندگی افراد، شیوه‌های مختلفی را برای آموزش مهارت‌های زندگی به کار ببندند دانش آموزان این مهارت‌ها را به خوبی یاد می‌گیرند.
خود آگاهی
تعریف خودآگاهی
توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت، خواسته‌ها، نیازها، استعدادها، خصوصیات ظاهری، احساسات، ارزش‌ها، افکار و اهداف را خودآگاهی می‌گویند.
انواع خودآگاهی
خود فیزیکی
به تصویری که هرکس از ظاهر خود (چاقی، لاغری، قد و…) دارد، خود فیزیکی گفته می‌شود.
خود جنسی
برداشتی است که هرکس از هویت جنسی (مرد یا زن بود) و تمایلات جنسی خود دارد.
خود اجتماعی
به تصویری که فرد از جایگاه اجتماعی خود در گروه‌ها، نقش‌های اجتماعی، ارتباط با دیگران و… دارد خود اجتماعی گفته می‌شود.
خود معنوی
به تصویری که فرد از اعتقادات و عقاید خود دارد، خود معنوی می‌گویند.
خود تاریک
جنبه خاصی از خود است که دربرگیرنده اسرار ماست؛ اسراری که دوست نداریم فاش شود.
خود آرمانی
خود آرمانی یا خود ایده‌آل در واقع شخصیتی است که، دوست داریم باشیم و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنیم.
خود واقعی
درونی‌ترین بخش وجود ماست که آن را به خوبی می‌شناسیم و ممکن است آن را از دیگران پنهان کنیم.
- نکته: هرچه فاصله بین خود واقعی و خود آرمانی یعنی آنچه که هستیم با آنچه که می‌خواهیم باشیم بیشتر باشد، اعتماد به نفس کمتری خواهیم داشت و هرچه خود واقعی خود را بیشتر پذیرفته باشیم اعتماد به نفس بیشتری خواهیم داشت.
فواید خودآگاهی
افراد از طریق شناخت خود می‌توانند خدای خود و اعتقادات خودشان را بهتر بشناسند، در این زمینه حضرت علی (ع) می‌فرمایند: هرکس خودش را بشناسد خدای خود را شناخته است.
- افراد با شناخت خود حقوق فردی، اجتماعی و مسئولیت‌های خود را نیز می‌شناسند.
- افراد با شناخت ویژگی‌های خود می‌توانند اهداف خود را مشخص کنند.
نکته:
- امروزه به خاطر زندگی در دنیای پیشرفته، داشتن مهارت خودآگاهی بیشتر از گذشته احساس می‌شود.
- وجود دلشوره، نگرانی و اختلاف در زندگی افراد، به خاطر عدم شناخت کافی از خودشان می‌باشد.
ویژگی‌های افراد خودآگاه
- برای خود ارزش قائل هستند.
- از زندگی خود راضی هستند.
- به ارزش‌ها و اعتقاداتشان آگاهی کامل داشته و به آن‌ها پایبند هستند.
- در مقابل مشکلات انعطاف پذیر هستند.
- در زندگی هدف داشته و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند.
- از عزت نفس بالایی برخوردارند.
- همکاری و کمک به دیگران بخشی از زندگی آنهاست.
- در کارهای خود با افراد آگاه و دارای صلاحیت مشورت می‌کنند.
موانع خودآگاهی
- غرور
- کمال طلبی (همه چیز را ایده‌آل خواستن)
- عدم انتقادپذیری
- منفی نگر بودن
- داشتن توقع و انتظار زیاد از اطرافیان
منبع: برگرفته از کتاب ( دانستنی های زندگی)