با گیاه پنجه شیطان آشنا شوید

درد عضلات شایع‌ترین علت از کار افتادگی است هرچند علت مهم آن التهاب مفاصل است مشخص نشده ولی این بیماری دردوران پیری بوجود می‌آید و عوامل مکانیکی، ژنتیکی، متابولیک در پیشرفت آن تاثیرگذارند. پنجه شیطان، گیاه مختص جنوب آفریقا است و قلاب‌هایی که میوه‌های آن را در بر می‌گیرند، دلیل نام گذاری آن نام هستند. به طور سنتی، از گیاه پنجه شیطان برای درمان درد، مشکلات کبد و کلیه، تب و مالاریا استفاده می‌شود. از این گیاه به عنوان ضماد برای درمان زخم‌ها، جوش و مشکلات پوستی دیگر نیز استفاده می‌شود. گیاه پنجه شیطان در اوایل قرن بیستم وارد اروپا شد و از ریشه خشک شده آن برای افزایش اشتها،‌ رفع سوزش معده و کاهش درد و التهاب استفاده می‌شد. امروزه، از گیاه پنجه‌ی شیطان برای رفع التهاب و درد آرتروز، سردرد و کمر درد استفاده می‌شود. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که این گیاه به رفع التهاب کمک می‌کند. این گیاه بو ندارد اما حاوی ترکیباتی است که باعث تلخ بودن طعم آن می‌شوند. پنجه شیطان یک گیاه دائمی و برگ دار با ریشه‌ها و شاخه‌های منشعب است. این گیاه ریشه‌های فرعی دارد که خارج از ریشه اصلی رشد می‌کنند. از این ریشه‌های فرعی به عنوان دارو استفاده می‌شود.

گیاه پنجه شیطان (Devil’s claw) نوعی گیاه دارویی بومی آفریقاست که تیغ‌های قلاب مانند دارد. تسکین کمردرد و درد گردن، کاهش ورم مفاصل، درمان آرتروز و آرتریت از خواص گیاه پنجه شیطان است. ترکیبات فعال در گیاه پنجه شیطان، خواص ضد درد قوی دارند و امروزه از آن در داروسازی استفاده می‌شود. گیاه پنجه شیطان، یک مسکن طبیعی و قوی گیاهی است که مصرف آن عوارضی ندارد. پنجه شیطان بومی کشور آفریقاست و یک ضد التهاب قوی محسوب می‌شود. میزان مصرف این گیاه بر حسب شدت بیماری متفاوت است. پنجه شیطان اثرات ضد التهابی دارد و استفاده از آن سبب کاهش علایم درد ناشی از التهاب مفاصل می‌شود. برای آشنایی بیشتر با خواص گیاه پنجه شیطان و عوارض جانبی مصرف آن با ما همراه شوید.

کاربردهای دارویی گیاه پنجه شیطان

آرتروز

تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف پنجه شیطان در بیماران مبتلا به آرتروز، درد را کاهش می‌دهد و عملکرد فیزیکی فرد را بهبود می‌بخشد. در یک تحقیق ۴ ماهه، ۱۲۲ بیمار مبتلا به آرتروز زانو و مفصل ران مورد مطالعه قرار گرفتند و محققان تأثیر مصرف پنجه شیطان و داروهای مسکن در این بیماران را بررسی کردند. میزان کاهش درد در کسانی که این گیاه دارویی را مصرف کرده بودند به اندازه کسانی بود که مسکن مصرف کرده بودند. با این حال، مصرف کنندگان پنجه شیطان عوارض جانبی کمتری را تجربه کردند.
بررسی تحقیقات دیگری نشان می‌دهد که گیاه پنجه شیطان می‌تواند درد ناشی از ورم مفاصل را تسکین دهد. تحقیقات دیگری نشان می‌دهند که این گیاه حداقل می‌تواند تا حدی برای ورم مفاصل ستون فقرات، ران و زانو مؤثر باشد.

درد کمر و گردن

برخی از شواهد حاکی از آن است که گیاه پنجه شیطان می‌تواند برای درد کمر و گردن نیز مفید باشد. پژوهش‌ها نشان دادند که مصرف عصاره گیاه پنجه شیطان برای دردهای خفیف تا متوسط کمر، گردن و شانه موثراست.

خواص گیاه پنجه شیطان (طبیعت و خواص درمانی)

گیاه پنجه شیطان، دارای طبیعت تلخ، قابض و خنک کننده است. برخی از مهم‌ترین خواص درمانی پنجه شیطان عبارتند از: گیاه پنجه شیطان تسکین دهنده، آرام‌بخش و ادرارآور است. این گیاه التهاب ناشی از بیماری آرتریت را کاهش می‌دهد. نتایج مطالعات بالینی انجام گرفته روی ۱۲۲ بیمـار مبتـلا به استئـوآرتریت زانـو و کفل به مـدت چهار مـاه، نشان داده است که مصرف این گیاه، درد و التهاب ناشی از بیماری را در حد زیادی را کاهش می‌دهد. مصرف عصاره گیاه پنجه شیطان برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط کمر، گردن و شانه بسیار مفید است. کاهش ورم مفاصل، تسکین درد ناشی از ورم و کمک به درمان آرتروز به ویژه درمان آرتروز زانو و ران از خواص گیاه پنجه شیطان است. استفاده از تنتور این گیاه برای درمان بیماری روماتیسم مفصلی مفید است.
مردم منطقه خویزان صحرای کالاهاری در آفریقا، از ریشه این گیاه برای اهداف درمانی از قبیل: معالجه و درمان درد و مشکلات دوران بارداری و همچنین در تهیه پماد‌های موضعی برای درمان مشکلات پوستی استفاده می‌کنند. کمک به درمان بیماری‌های کبدی و صفرا و افزایش اشتها از دیگر فواید شناخته شده و خواص گیاه پنجه شیطان است. گیاه پنجه شیطان برای رفع سوءهاضمه، بی اشتهایی، سردرد، حساسیت و تب نیز کاربرد دارد.

ترکیبات پنجه شیطان

پنجه‌ی شیطان حاوی ترکیباتی به نام ایریدوید گلیکوزید است که خواص ضدالتهابی قوی دارند. در گیاه پنجه‌ی شیطان، نوعی ایریدوید به نام هارپاگوزید وجود دارد که دارای خواص تسکین دهندگی و ضدالتهابی است.

چگونه آن را مصرف کنیم؟

ریشه خشک شده یا تازه پنجه شیطان را می‌توان به شکل کپسول، قرص، عصاره مایع و پماد موضعی پیدا کرد. می‌توان از ریشه‌ی خشک شده آن هم دمنوش درست کرد.

تداخل‌های دارویی احتمالی

داروهای رقیق کننده خون- مصرف گیاه پنجه شیطان در کسانی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کنند، می‌تواند خطر خونریزی را بالا ببرد. داروهای دیابت- مصرف گیاه پنجه شیطان می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد. مصرف همزمان داروهای دیابت و گیاه پنجه شیطان می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد. داروهای ضد ترشی معده – گیاه پنجه شیطان میزان اسید معده را بالا می‌برد و این اثر داروهای ضد اسید را خنثی می‌کند. داروهای دیگر- گیاه پنجه شیطان می‌تواند با داروهای دیگری که در کبد شکسته می‌شوند نیز تداخل پیدا کند. بنابراین،‌ اگر از هر نوع دارویی استفاده می‌کنید، قبل از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنید.

ترکیب شیمیایی گیاه پنجه شیطان

مهم‌ترین ترکیب شیمیایی موجود در این گیاه، ماده‌ای حاوی گلیکوزید‌های ایریدوئیدی به نام هارپاگوسید (یا ترکیب مرتبط به نام هارپاگید) است که در داخل بدن به ماده دیگری تبدیل می‌شود. ماده جدید، به نام هارپاگونین، ترکیب فعالی است که خاصیت ضد التهاب دارد. دیگر ترکیبات موجود در این گیاه کامفرول، آپی‌ژنین، تری ترپن‌ها، فیتواسترول‌ها، اسید‌های فنولیک و قند‌ها است.

مضرات گیاه پنجه شیطان (موارد احتیاط و منع مصرف)

با وجود گسترده بودن خواص گیاه پنجه شیطان در درمان بیماری‌ها، استفاده از این گیاه در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد. استفاده از این گیاه، برای بیماران مبتلا به زخم معده و دوازدهه یا سنگهای صفراوی ممنوع است. گیاه پنجه شیطان اثرات پزشکی جدی روی قلب برجای می‌گذارد، بنابراین افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا یا پایین باید قبل از مصرف، با پزشک مشورت کنند.

احتیاط فراموش نشود

انسان از دیرباز از گیاهان دارویی برای تقویت بدن و جلوگیری از بیماری‌ها استفاده می‌کند. با این حال، گیاهان دارویی می‌توانند عوارضی جانبی داشته باشند و با گیاهان ، مکمل‌ها یا داروهای دیگر، تداخل ایجاد کنند. به همین دلیل،‌ گیاهان دارویی باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک متخصّص در زمینه ی طب گیاهی، مصرف شوند. گیاه پنجه شیطان اگر برای مدت کوتاه و طبق دستورالعمل مصرف شود، غیرسمی و بی‌خطر است و عوارض جانبی چندانی ندارد. مصرف بیش از اندازه‌ی آن می‌تواند باعث مشکلات خفیف گوارشی در بعضی از افراد شود. در مورد بی‌خطر بودن مصرف طولانی مدت این گیاه هنوز شواهد کافی در دسترس نیست. افراد مبتلا به زخم معده، زخم دوازدهه یا سنگ کیسه صفرا نباید از این گیاه استفاده کنند. زنان باردار و شیرده نباید از این گیاه استفاده کنند زیرا در این زمینه هنوز تحقیقات کافی صورت نگرفته است. افراد مبتلا به بیماری های قلبی یا فشار خون بالا یا پایین باید قبل از مصرف، با پزشک مشورت کنند.

در پایان لازم باید بگوییم، از آنجا که مطالعات کافی بر روی تاثیر طولانی مدت مصرف این گیاه و تداخلات دارویی آن صورت نگرفته است، توصیه می‌شود، از مصرف خودسرانه گیاه و فراورده‌های جانبی آن پرهیز کنید و در صورت مصرف حتما با پزشک متخصص مشورت داشته باشید.

جمع‌آوری و تنظیم: کاویاب