افزایش وزن چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟
برای بررسی علل چاقی، آزمایش بگیرید
ممکن است متوجه شوید وزنتان کمی زیاد شده و لباس‌ها اندکی برایتان تنگ است. اما آیا می‌دانستید هر چیزی از عدم تعادل هورمون‌ها تا کمبود ویتامین‌ها و داروهایی که مصرف می‌کنید، می‌توانند علل افزایش وزن شما باشند؟ گاهی افراد خود را به خاطر چاقی سرزنش می‌کنند در حالی که ممکن است دلیل آن عواملی باشد که تحت کنترل شخص نیست.
در این مطلب دلایلی که ممکن است موجب افزایش وزن شما شده باشد را بیان می‌کنیم و روش برطرف کردن آن را نیز ارائه می‌دهیم.
افسرده هستید
بسیاری از داروهای ضدافسردگی موجب افزایش وزن می‌شوند، بنابراین اگر افسرده هستید و برای آن دارو مصرف می‌کنید، انتظار افزایش وزن بین ۲ تا ۶ کیلوگرم را داشته باشید و ممکن است وزنتان طی چندین سال به تدریج افزایش یابد.
اگر دارویی مصرف نمی‌کنید، شواهد نشان می‌دهند افسردگی با افزایش وزن همراه است. در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۰ در آمریکا منتشر شد، بیان شده کسانی که احساس تنهایی و ناراحتی بیشتری می‌کنند، سریعتر از کسانی که افسردگی کمتری دارند، چاق می‌شوند. آنها بیشتر به خوردن غذاهای پرچرب و پرکالری تمایل دارند یا ممکن است فعالیت‌های فیزیکی خود را قطع کنند.
راه‌حل: اگر پزشک شما متوجه شد دلیل افزایش وزن داروهای ضدافسردگی است، از او بخواهید مصرف این داروها را برای شما کاهش دهد. اگر دارو استفاده نمی‌کنید، سعی کنید از ورزش و گروه‌های دوستی استفاده کنید. بیرون رفتن و تفریح با دوستان می‌تواند به شما کمک کند و افسردگی نیز کاهش یابد.
از برخی داروها استفاده می‌کنید
لیست طولانی از داروهایی وجود دارد که منجر به افزایش وزن می‌شوند. اگر قرص جلوگیری از بارداری مصرف می‌کنید، داروهای هورمونی مصرف می‌کنید، استروئید و بتابلوکر برای بیماری قلبی و فشار خون استفاده می‌کنید، داروهای ضدتشنج، داروهای بیماری سرطان سینه مانند تاموکسیفن، برخی داروهای آرتریت روماتوئید و حتی داروهای سوزش معده و میگرن می‌توانند منجر به افزایش وزن شما شوند.
برخی داروها بر اشتها اثر می‌گذارند و برخی بر متابولیسم. برخی داروها حال شما را خوب می‌کنند و اشتهای از دست رفته‌تان برمی‌گردد.
راه‌حل: اگر فکر می‌کنید داروها موجب افزایش وزن شما شده‌اند، شاید پزشک بتواند داروی جایگزین به شما بدهد که چنین عوارضی نداشته باشد.
شکم خوب کار نمی‌کند
مشکلات گوارشی چون حرکات کند روده می‌تواند منجر به افزایش وزن شود. به طور نرمال، یک ساعت یا بیشتر پس از خوردن غذا، حرکات روده انجام می‌شود. اگر شکم شما یک یا دو بار در روز کار می‌کند، سالم است. اگر شکم شما منظم کار نمی‌کند، احتمالا کمبود آب بدن، داروها، کمبود فیبر یا فقدان فلورا در روده می‌تواند دلیل آن باشد.
راه‌حل: اگر یبوست دارید، مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند به فعالیت دستگاه گوارش کمک کند. آبرسانی به بدن نیز مهم است همچنین سعی کنید غذاهای سرشار از فیبر مصرف کنید. می‌توانید پودر فیبر را در آب حل کرده و مصرف کنید. فیبر می‌تواند گلبول‌های چربی روده را نیز دفع کند. مشکل خود را با پزشک در میان بگذارید تا شما را از لحاظ مشکلات تیروئید یا عصب‌شناسی چک کند.
بدن شما فاقد برخی مواد مغذی است
کمبود منیزیم، آهن یا ویتامین D می‌تواند سیستم ایمنی شما را به خطر بیندازد و سطح انرژی شما را کاهش دهد و متابولیسم را دچار مشکل می‌کند. شما ممکن است کمبود انرژی خود را با کافئین، شیرینی و کربوهیدرات‌های ساده جبران کنید و احساس کنید برای فعالیت و ورزش بسیار بیحال و ضعیف هستید.
راه‌حل: علاوه بر اینکه کمبود آهن خود را با خوردن گوشت قرمز و اسفناج و منیزیم را با خوردن آجیل و بادام برطرف می‌کنید، اما ممکن است برای دریافت ویتامین D شیر کافی مصرف نکنید یا چندان در معرض نور خورشید قرار نگیرید. باید بدانید دریافت میزان کافی ویتامین D زمانبر است. اگر به میزان زیاد از این ویتامین مصرف کنید، ممکن است دچار سنگ کلیه شوید. باید هر سه ماه یکبار آزمایش خون بگیرید تا پزشک دوز مناسب این ویتامین‌ها را به شما تجویز کند. استفاده از قرص آهن چندان موثر نیست اما پزشک باید قبل از تجویز این مکمل‌ها ابتدا از عدم ابتلای شما به بیماری تیروئید یا مقاومت انسولین که منجر به افزایش وزن می‌شوند، اطمینان حاصل کند (از کجا بفهمیم به کدام ویتامین و مواد معدنی بیشتر نیاز داریم؟).
بالا رفتن سن
این شرایطی اجتناب‌ناپذیر است. افراد با بالا رفتن سن دچار کند شدن متابولیسم می‌شوند. در ۴۰ یا ۵۰ سالگی بدن مانند ۲۰ سالگی چربی نمی‌سوزاند. بنابراین باید غذای کمتری مصرف کرد و ورزش بیشتری کرد تا متابولیسم فعال بماند. برخی مطالعات بیان می‌کنند ورزش بیشتر از رژیم غذایی می‌تواند به تثبیت وزن کمک کند.
راه‌حل: مصرف پروتئین کم چرب کمک می‌کند که بدن بهتر کالری‌سوزی انجام دهد. از سوی دیگر بدن کربوهیدرات را کندتر می‌سوزاند و بیشتر در بدن انباشته می‌شود. مصرف پروتئین‌های کم چرب و کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها روش خوبی برای پیشگیری از افزایش وزن است.
خار پاشنه دارید
بسیاری از بیماری‌های اسکلتی-عضلانی شامل خار پاشنه، استئوآرتریت و درد زانو یا کفل می‌توانند منجر به افزایش وزن شوند. خار پاشنه سبب می‌شود فعالیت‌های فیزیکی شما کاهش یابد و از این رو به افزایش وزن منجر می‌شود.
راه‌حل: ورزش‌هایی چون شنا و دوچرخه‌سواری انجام دهید. یک فیزیوتراپ پیدا کنید که برنامه مناسبی برای فعالیت‌های فیزیکی شما ترتیب دهد.
مبتلا به سندرم کوشینگ هستید
افزاش وزن با بالا رفتن فشار خون، پوکی استخوان و تغییراتی در کیفیت پوست شامل پوست کشیده شده نقره‌ای یا بنفش رنگ روی شکم و گونه‌ها همراه است که نشان‌دهنده آن است که بدن مواد مغذی را آنطور که باید فراوری نمی‌کند و علت آن نیز تومور تولیدکننده کورتیزول است که روی غدد فوق کلیه قرار دارد. این سندرم سالانه تنها بر روی ۱۵ نفر از هر یک میلیون جمعیت بزرگسال اثر می‌گذارد بنابراین به طور وحشتناکی شایع نیست. اما یکی از نشانه‌های آن تجمع چربی در قسمت شکم است در حالی که پاها و دست‌ها همانطور لاغر می‌مانند.
راه‌حل: اگر افزایش وزن دارید در حالی که هیچ ربطی به تغذیه، داروها یا عدم فعالیت بدنی ندارد، چند آزمایش از جمله آزمایش خون و ادرار بگیرید تا سطح کورتیزول بدن شما چک شود تا بر این اساس پزشک روش درمانی را انجام دهد. اگر سطح کورتیزول بالا باشد، پزشک آزمایشات دیگری چون سی تی اسکن از غده هیپوفیز و غدد فوق کلیه انجام می‌دهد تا وجود تومور را تشخیص دهد. اگر تومور وجود داشت، پزشک برای از بین بردن آن عمل جراحی انجام می‌دهد و پس از آن دوره‌های درمان با استروئید انجام می‌شود تا غدد تنظیم شوند.