در دیابت پنهان، قند خون فرد بالاتر از میزان طبیعی است؛ ولی نه به میزانی که به عنوان دیابت شناخته شود.هم‌اکنون پزشکان بیش از گذشته بر تشخیص دیابت پنهان به عنوان راهی برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ و همچنین عوارض آن (از جمله مشکلات قلب و عروق، چشم و کلیه) تاکید می‌کنند.پزشکان بر این باورند که این عوارض معمولاً پیش از آگاهی فرد از ابتلا به دیابت نوع ۲ آغاز می‌شوند.
کسانی که در معرض ابتلا هستند؟
- افرادی با سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نوع ۲
- زنانی که به دیابت دوران حاملگی مبتلا بوده‌اند یا صاحب فرزندی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم شدهاند.
- زنان مبتلا به سندرم تخمدان کیست‌دار (PCOS)
- افرادی که دچار چاقی یا اضافه وزن بوده یا اندازه دور شکم آنها بالاست (چاقی شکمی)
- افراد مبتلا به کلسترول بالا، تری‌گلیسیرید بالا، (HDL) کلسترول خوب، پایین و کلسترول بد (LDL)
- افراد کم‌تحرک که فعالیت بدنی زیادی ندارند
- سالمندان (با افزایش سن، بدن توانایی کمتری در جذب گلوکز خواهد داشت و در نتیجه احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر خواهد بود).
علائم دیابت پنهان
گرچه دیابت پنهان نشانه‌ای ندارد، با این حال ممکن است نشانه‌های همچون تشنگی غیرعادی، تکرار ادرار، تاری دید و خستگی زیاد بروز کنند.علاوه بر این، با آزمایش قند خون هم می‌توان دیابت پنهان را تشخیص داد.
افرادی که برای تشخیص دیابت پنهان باید آزمایش دهند:
- افراد بالای ۴۵ سال
- افرادی که در آنها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ وجود دارد.
- افرادی که دچار اضافه وزن یا چاقی هستند (کسانی که BMI یا نمایه توده بدنی بالای ۲۵ دارند)
- افرادی که در گذشته تست تحمل گلوکز غیرطبیعی یا قند ناشتای مختل داشته‌اند (به جداول زیر مراجعه کنید)
- زنانی که به دیابت دوران حاملگی مبتلا بوده‌اند یا صاحب فرزندی با وزن بیش از ۴ کیلوگرم شدهاند.
- افرادی که مشکلاتی از قبیل کلسترول و تری‌گلیسیرید بالا، افزایش وزن در ناحیه شکم، فشار خون و مقاومت به انسولین دارند.
- افرادی که به سندرم تخمدان کیست‌دار (PCOS) مبتلا هستند.
روش تشخیص دیابت پنهان
پزشک برای تشخیص دیابت معمولاً دو نوع آزمایش را تجویز می‌کند: آزمایش قند خون ناشتا (FPG) و تست تحمل گلوکز (OGTT) در جریان این آزمایش، قند خون بیمار پس از هشت ساعت ناشتا بودن اندازه‌گیری می‌شود.این آزمایش چگونگی متابولیسم گلوکز در بدن و اینکه آیا این متابولیسم به درستی صورت می‌گیرد را نشان می‌دهد و در صورتی که نشان‌دهنده قندخون غیرطبیعی باشد، بیمار مبتلا به «گلوکز ناشتای مختل» و به عبارتی دیابت پنهان است.
وضعیت نتیجه آزمایش قند خون ناشتا (FPG)
- طبیعی کمتر از ۱۰۰ mg/dl
- دیابت پنهان بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ mg/dl
- دیابت بیشتر از ۱۲۶ mg/dl در دو یا چند آزمایش متوالی
اندازه‌گیری می‌شود. اگر قند خون به میزانی غیرطبیعی بالا برود، مبتلا به «تحمل گلوکز مختل» و در واقع دیابت پنهان می‌باشد.
وضعیت نتیجه تست تحمل گلوکز (OGTT)
- طبیعی کمتر از ۱۴۰ mg/dl
- دیابت پنهان بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ mg/dl
- دیابت بیشتر از ۲۰۰ mg/dl
چرا اهمیت تشخیص و درمان دیابت پنهان
در صورتی که علائم دیابت قبل از ابتلا تشخیص داده شود، می‌توان از بروز دیابت نوع ۲ جلوگیری نموده و خطر عوارض دیابت، از جمله مشکلات عروقی را کاهش داد.پژوهشی که اخیراً روی عده‌ای از مبتلایان به دیابت پنهان انجام گرفته، حاکی است که تغییر در شیوه زندگی، مثل ورزش کردن، رعایت رژیم غذایی صحیح، کاهش وزن و درمان‌های دارویی می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا ۶۰ درصد کاهش دهد.علاوه بر این، تغییر در شیوه زندگی با افزایش فعالیت بدنی و کاهش وزن، نقش مؤثرتری نسبت به استفاده از دارو در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ خواهد داشت.در بیشتر موارد، در صورت تشخیص زودهنگام دیابت پنهان، می‌تواند قند خون بالای فرد را به حالت طبیعی باز گرداند.
درمان دیابت پنهان
از رژیم‌های غذایی که برای قلب مفیدند استفاده کرده و وزن خود را کاهش دهید. فراموش نکنید که کاهش وزن به میزان ۵-۱۰درصد بسیار کارساز خواهد بود.پنج روز در هفته، هر روز به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید. می‌توانید این زمان را به سه بخش ۱۰ دقیقه‌ای نیز تقسیم نمایید. برای شروع می‌توانید از ورزش مورد علاقه‌تان شروع کنید.ساده‌ترین نوع ورزش پیاده‌روی سریع است.از کشیدن سیگار بپرهیزید.اگر فشار خون یا چربی خون بالا دارید، برای معالجه آنها به پزشک مراجعه کنید.