با توجه به افزایش روزافزون تعداد کسانی که می‌خواهند وزن کم کنند، طبیعی است که تعداد زیادی نیز رژیم‌های لاغری اشتباه و زودگذر در بسیاری رسانه‌ها تبلیغ می‌شود. بر اساس مطالعات انجام شده، حدود ۵۲ درصد از جمعیت دنیا یا اضافه وزن دارند یا چاق هستند. بسیاری از این افراد نیز حداقل یک بار در زندگی تلاش کرده‌اند وزن خود را کم کنند و برخی از آنها نیز تجربه رژیم‌های زودگذر و اشتباه را داشته‌اند، اما تحقیقات نشان داده است رژیم‌های لاغری سخت و شدید نه تنها در طولانی مدت نتیجه‌ای ندارد، بلکه ممکن است صدمات بسیاری نیز به سلامت بدن وارد کنند.
رژیم‌های سخت موجب از بین رفتن ماهیچه‌ها می‌شود
رژیم‌های لاغری سخت اغلب محدودیت‌های شدید کالری را دربرمی گیرند، با هدف اینکه بیشترین وزن در کوتاهترین زمان ممکن کم شود. گرچه ممکن است با کمک این رژیم‌ها وزن زیادی را در همان هفته اول از دست بدهید، اما به خاطر داشته باشید که احتمال این وجود دارد که پیش از از دست دادن چربی‌ها، بافت عضلانی خود را از دست بدهید.
به گفته متخصصان حوزه پزشکی، رژیم‌های سخت ابتدا آب بدن را کم می‌کنند، سپس موجب ضعف ماهیچه‌ای می‌شوند و در مرحله آخر چربی را از بین می‌برند. وقتی کم غذا می‌خوریم، اینطور نیست که بدن انتخاب کند که اول چربی بسوزاند. در عوض همه بافت‌های بدن شامل ماهیچه‌ها و استخوان‌ها لاغر می‌شوند.
لاغر شدن ماهیچه‌ها، متابولیسم را کند می‌کند
علت آنکه وقتی بدن گرسنه می‌شود ابتدا ماهیچه‌ها را هدف قرار می‌دهد، این است که می‌خواهد ماهیچه‌ها را برای مواقعی که غذا کم به بدن می‌رسد، ذخیره کند. در واقع بدن برای حفظ بافت ماهیچه‌ای، نیاز به انرژی بیشتری دارد نسبت به حفظ چربی. وقتی بدن دچار کمبود انرژی ناشی از تغذیه اندک در رژیم‌های لاغری سخت می‌شود، شروع می‌کند به حذف یکی از بزرگترین مصرف‌کننده‌های انرژی که همان ماهیچه‌ها هستند. این اتفاق حتی زمانی که ورزش برای لاغری انجام می‌دهید و فکر می‌کنید به ساخت ماهیچه کمک می‌کند، رخ می‌دهد.
به خاطر داشته باشید توده ماهیچه‌ای اندک منجر به پایین آمدن نرخ متابولیسم پایه می‌شود، و پایین آمدن نرخ متابولیسم پایه منجر به افزایش وزن می‌شود! به همین خاطر است که برخی افراد پس از یک رژیم لاغری سخت، افزایش وزن را تجربه می‌کنند.
رژیم‌های لاغری سخت موجب بیماری می‌شود
تحقیقات نشان داده است که محدودیت در کالری، مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. این بدان معناست که پیروی از یک رژیم کم کالری شدید منجر به کند شدن متابولیسم می‌شود که در این صورت کاهش وزن در آینده اگر غیرممکن نباشد، بسیار سخت می‌شود. علاوه بر این، رژیم‌هایی که کالری بسیار پایینی دارند اغلب بسیار محدودکننده هستند و متعاقبا موجب می‌شوند مواد مغذی موردنیاز به بدن نرسد. مثلا یک رژیم غذایی ۸۰۰ کالری به کمبود مواد مغذی می‌انجامد که به شدت می‌تواند به بدن آسیب برساند.
بهترین شیوه کاهش وزن چیست؟
همیشه به خاطر داشته باشید کاهش وزن موفق همیشه به تدریج رخ می‌دهد. یعنی پیروی از رژیم غذایی سالم و ادامه دادن آن به مدت چندین سال به همان اندازه ورزش هفتگی موثر است.
از طرف دیگر مصرف کالری کمتر تاثیر بسزایی در لاغر شدن دارد. بر اساس یک مطالعه، مصرف کالری کمتر یکی از موثرترین استراتژی‌های کاهش وزن است. مصرف کالری را به ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری کاهش دهید.
مثلا اگر رژیم غذایی شما بر اساس ۲۵۰۰ کالری است، ابتدا با مصرف ۲۲۰۰ کالری شروع کنید. بدن شما کم کم خود را با این کم شدن کالری تطبیق می‌دهد، اما بعد از مدتی می‌توانید میزان کالری بیشتری را کم کنید. اما اگر زن هستید، به هیچ وجه کمتر از ۱۲۰۰ کالری و اگر مرد هستید کمتر از ۱۵۰۰ کالری مصرف نکنید، زیرا دچار کمبود ریزمغذی‌ها می‌شوید. مسئله مهم دیگر پیدا کردن محرک لاغری روزانه‌ای است که شما را در ادامه دادن مسیر کمک کند و حتما مدام به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید روند لاغری بر سلامت شما تاثیرگذار نبوده است.
رژیم موثر نیست اما تغذیه سالم موثر است
به جای آنکه رژیم‌های لاغری افراد معروف را دنبال کنید، متخصصان تغذیه پیشنهاد می‌کنند روش تغذیه سالم را در پیش بگیرید. وقتی بدنتان سالم باشد و ارگان‌ها خوب تغذیه شوند، بیشتر احتمال دارد که بتوانید کاهش وزن طولانی‌مدت را تجربه کنید. دلیل دیگر آن است که پیروی طولانی‌مدت از روش تغذیه سالم، بسیار راحتتر از پیروی از رژیم‌های غیرممکن و محدودکننده است.
دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم به معنی ایجاد تغییرات بزرگ در سبک زندگی ، تمرکز بر کیفیت غذا و توازن در مواد مغذی است. از طرف دیگر تغذیه سالم مزایای دیگری نیز دارد، از جمله کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، دیابت، سرطان و در کل بهبود وضعیت جسمانی.
کاهش وزن سریع را فراموش کنید
حتما شنیده‌اید که برخی از افراد با رژیم‌های لاغری سخت وزن زیادی را از دست داده‌اند. این داستان‌ها بخشی از بازاریابی شرکت‌ها برای فروش محصولات و کتاب‌هایشان است. اینها می‌توانند برای سلامت شما بسیار مضر باشند.
کاهش وزن مستلزم آن است که به تدریج کالری‌ها را بدون به خطر افتادن سلامتی کم کنید. همچنین مستلزم ورزش مداوم برای بالا بردن انرژی و ساخت بافت ماهیچه‌ای است.