عفونت رحم چیست؟

آندومتریت یا عفونت رحم یکی از مشکلاتی است که ممکن است برای بانوان ایجاد شود و بهتر است درباره آن و شیوه های جلوگیری از این مشکل اطلاعات کسب کنند. پیش از هر چیز، باید تاکید کنیم که آندومتریت یا عفونت رحم با آندومتریوز متفاوت است، گرچه هر دو مربوط به مشکلی در پوشش داخلی رحم می شوند، که در ادامه بیشتر درباره آن توضیح خواهیم داد.

آندومتریت یا عفونت رحم چیست؟

آندومتریت یک بیماری التهابی در پوشش داخلی رحم است که معمولا به دلیل عفونت ایجاد می شود. این مشکل خطرناکی نیست اما مهم است که خیلی زود تشخیص داده شده و درمان شود. معمولا برای درمان این بیماری از آنتی بیوتیک استفاده می شود.

عفونت های درمان نشده می تواند منجر به عوارضی در اندام های تناسلی، مشکلات باروری و سایر مشکلات برای سلامت عمومی شود. برای به حداقل رساندن خطرات آن، بهتر است با علل عفونت رحم، علائم و درمان آن آشنا شوید.

علائم عفونت رحم

آندومتریت همیشه همراه با علائم نیست و برخی افراد ممکن است از وجود این مشکل بی خبر باشند. اما اگر علائمی داشته باشد، معمولا شامل موارد زیر می شود:

• درد لگن یا شکم
• خونریزی واژینال یا ترشحات غیرمعمول واژن
• تب یا لرز
• احساس ناخوشی یا خستگی شدید
• یبوست یا درد هنگام رفتن به دستشویی
• همچنین آندومتریت با ناباروری و مشکل در حاملگی مرتبط است.

اگر یک یا چند مورد از علائم بالا را دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علل عفونت رحم

آندومتریت در نتیجه عفونت در پوشش داخلی رحم به نام آندومتر رخ می دهد. این عفونت ها ممکن است به دلیل یکسری باکتری های غیرعادی، یا باکتری هایی که معمولا در واژن یافت می شوند، ایجاد شوند.

دهانه رحم معمولا از ورود باکتری به رحم جلوگیری می کند. با این حال ممکن است باکتری ها از دهانه رحم وارد رحم شوند. این می تواند به دلایل مختلفی مانند زایمان یا جراحی های مختلف اتفاق بیفتد.

عوامل ریسکی که سبب آندومتریت می شوند:

• زایمان یا عمل سقط جنین: این شایع ترین دلیل التهاب های آندومتر است.
• زایمان سزارین: مشکل آندومتریت پس از زایمان سزارین بسیار شایع تر از زایمان طبیعی است.
• عفونت های مقاربتی و سایر باکتری ها: افراد در طول رابطه جنسی ممکن است بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک را منتقل کنند. STI که از این نوع باکتری هاست می تواند باعث عفونت در آندومتر شود، بنابراین مهم است که یک رابطه جنسی ایمن داشته باشید.
• باکتری های داخل رحم: باکتری هایی که به طور معمول در واژن و دهانه رحم وجود دارند، اگر وارد رحم شوند، می توانند سبب آندومتریت شوند.
• عمل های ناحیه لگنی: برخی روش های معاینه و درمان می توانند باکتری هایی را وارد دهانه رحم کنند، به خصوص روش هایی که برای معاینه اندام های داخلی مستلزم دسترسی از طریف دهانه رحم و رحم هستند، مانند:
• کورتاژ که مستلزم برداشتن یک بافت از داخل رحم است.
• بیوپسی آندومتر که شامل نمونه برداری از آندومتر است.
• هیستروسکوپی: زمانی که پزشک یک تلسکوپ کوچی را برای بررسی مشکل داخل رحم قرار می دهد.
• وارد کردن دستگاه داخل رحم
• عمل سزارین
• بیماری های التهابی لگن: PID یک عفونت در لگن است که معمولا با آندومتریت همراه است. اگر PID درمان نشود، می تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

تفاوت آندومتریت و آندومتریوز

همانطور که در ایتدا گفتیم، آندومتریت و آندومتریوز متفاوتند، گرچه هر دو مربوط به مشکلات داخل رحم می شوند. آندومتریت زمانی است که پوشش داخلی رحم به دلیل یک عفونت ملتهب می شود. آندومتریوز زمانی است که بافتی مشابه پوشش داخلی رحم، در خارج از رحم رشد می کند. عفونت باعث آندومتریوز نمی شود.

علائم آندومتریوز هم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

درد در قسمت پایین شکم یا کمر، که معمولا در طول پریود بدتر می شود

تجربه یک بار یا بیشتر از علائم زیر در طول پریود:

• درد شدید پریود
• درد در زمان ادرار یا اجابت مزاج
• خون در ادرار
• حالت تهوع
• اسهال
• یبوست
• درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
• مشکل در باردار شدن

در حال حاضر درمان قطعی برای آندومتریوز وجود ندارد اما درمان هایی برای کاهش علائم آن وجود دارد.

آندومتریت و سندرم تخمدان پلی کیستیک

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS مشکلی است که عملکرد تخمدان ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این مشکل با عدم تعادل هورمونی در بدن فرد مرتبط است. PCOS برخلاف آندومتریت به دلیل عفونت ایجاد نمی شود.

متخصصان دلیل مشخصی برای مشکل سندرم تخمدان پلی کیستیک پیدا نکرده اند اما به نظر می رسد که به ژنتیک مرتبط است و معمولا افرادی که در خانواده این مشکل را دارند، به آن دچار می شوند.

در خصوص علائم PCOS هم افراد ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را داشته باشند:

پریودهای نامنظم: این نشان می دهد که تخمدان ها به طور منظم تخمک رها نمی کنند.

آندروژن زیاد: آندروژن یک هورمون مردانه است. هم مردان و هم زنان در بدن خود آندروژن دارند، اما برخی که دارای مشکل PCOS هستند، میزان بالاتری از آن را نسبت به دیگران دارند. آندروژن زیاد می توانند سبب تغییرات فیزیکی مانند موی زائد صورت یا بدن شود.

تخمدان پلی کیستیک: تخمدان ها بزرگ می شوند و در آزمایش سونوگرافی چند فولیکول کوچک یا کیست های پرآب در تخمدان ها دیده می شود.

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک چندان ساده نیست، زیرا می تواند نشانه ای از سایر بیماری ها مانند موارد زیر باشد:

• بیماری های قلبی-عروقی
• آکنه
• افسردگی
• آپنه خواب
• دیابت نوع ۲

در حال حاضر درمانی برای PCOS وجود ندارد و درمان ها بیشتر برای کاهش علائم آن است.

آندومتریت و حاملگی

آندومتریت می تواند بر توانایی فرد برای حاملگی و نگه داشتن حاملگی تاثیرگذار باشد.التهاب رحم می تواند مانع از لانه گزینی و رشد طبیعی جنین در دیواره رحم شود.

تحقیقی در سال ۲۰۱۶ از یک منبع معتبر نشان داده است که آندومتریت مزمن می تواند با جلوگیری از باروری تخمک ها در لایه داخلی رحم و افزایش احتمال عدم حاملگی دوباره، باروری فرد را دچار مشکل کند.

اما همان تحقیق نشان داده که درمان با آنتی بیوتیک می تواند بهبود قابل توجهی در بارداری و حاملگی موفق ایجاد کند.

مطالعه ای در سال ۲۰۱۸ بر روی ۹۵ زن با مشکل باروری انجام شد. محققان دریافتند بیش از نیمی از افراد دارای آندومتریت مزمن که درمان آنتی بیوتیک انجام داده اند، بیش از ۸۰ درصد از علائمشان بهبود یافته. با این درمان موفق، نرخ باروری و زایمان نیز افزایش یافته است.

متخصصان توصیه می کنند افراد حتما تست آندومتریت انجام دهند، به خصوص اگر تجربه حاملگی های ناموفق داشته اند.

تشخیص عفونت رحم

وقتی برای تشخیص این بیماری به پزشک مراجعه می کنید، یکسری معایتان انجام می دهد و سابقه پزشکی شما را بررسی می کند. در مرحله بعد، احتمالا معایتان لگنی انجام می دهد تا اندام های تناسلی داخلی را بررسی کند. پزشک تحریک رحم و ترشحات احتمالی دهانه رحم را بررسی می کند.

برای بررسی اینکه این علائم چه دلایلی می تواند داشته باشید، پزشک آزمایش های زیر را می گیرد:

• آزمایش خون: بررسی کامل خون برای تشخیص علائم عفونت یا التهاب
• کشت دهانه رحم: احتمالا پزشک برای بررسی کلامیدیا، سوزاک و سایر باکتری ها از دهانه رحم نمونه برداری می کند.
• بررسی ترشحات: احتمالا پزشک ترشحات دهانه رحم را جمع آوری کرده و زیر میکروسکوپ تجزیه و تحلیل می کند.
• بیوپسی آندومتر: این روش شامل گشاد کردن دهانه رحم است تا امکان ورود یک وسیله کوچک یا لوله به داخل رحم فراهم شود. با این ابزار یک نمونه کوچک از بافت گرفته می شود و پزشک آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. این عمل بسیار کوتاه است و در همان مطب دکتر انجام می شود.
• لاپاروسکوپی یا هیستروسکوپی: در این روش با استفاده از یک دوربین کوچک که به یک لوله نازک و انعطاف پذیر چسبیده است، پزشک می تواند داخل رحم را ببیند.

چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر درد و ناراحتی در قسمت لگن دارید یا خونریزی یا ترشحات غیرعادی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. برخی عفونت های لگنی می تواند عوارض جدی داشته باشد، بنابراین مهم است که سریعتر اقدام کنید.

درمان عفونت رحم

درمان آندومتریت با از بین بردن عفونت و رفع التهاب رحم همراه است. همچنین این درمان از هرگونه عوارض بعدی جلوگیری می کند. درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:

• آنتی بیوتیک: این داروها با باکتری هایی که باعث التهاب دیواره رحم شده اند، مبارزه می کنند. اگر عفونت بسیار شدید باشد، ممکن است فرد به آنتی بیوتیک داخل وریدی نیاز داشته باشد که در بیمارستان انجام می شود.
• درمان شریک جنسی: اگر آندومتریت به دلیل بیماری مقاربتی ایجاد شده باشد، شریک جنسی فرد نیز نیاز به درمان آنتی بیوتیک دارد.
• آزمایش های بیشتر: ممکن است به کشت دهانه رحم یا بیوپسی آندومتر نیاز باشد که اطمینان حاصل شود که بعد از دوره درمان با آنتی بیوتیک عفونت کاملا از بین رفته است. اگر هنوز عفونت باقی باشد، پزشک احتمالا نوع دیگری از آنتی بیوتیک را تجویز می کند.
• جراحی برای برداشتن بافت: ممکن است نیاز به برداشتن بافت باقی مانده پس از زایمان یا سقط جنین از طریق جراحی باشد.
• درمان هرگونه آبسه: در برخی موارد، عفونت ممکن است باعث ایجاد آبسه در داخل شکم شود. ممکن است برای خارج کردن مایع یا چرک عفونی از آبسه، نیاز به جراحی یا آسپیراسیون سوزنی باشد.

پیشگیری از عفونت رحم یا آندومتریت

افزادی که در معرض ابتلا به آندومتریت هستند، باید از پزشک خود در خصوص علائم آن اطلاعات لازم را دریافت کنند. به خصوص افرادی که اخیرا زایمان داشته اند یا در شرایطی بوده اند که تحت معاینه لگنی قرار گرفته اند.

پزشک معمولا برای پیشگیری از آندومتریت برای افرادی که در این شرایط بوده اند، انتی بیوتیک تجویز می کند. معمولا آنتی بیوتیک ها قبل یا بلافاصله بعد از عمل تجویز می شوند.

از آنجا که بیماری های مقاربتی نیز می تواند سبب اندومتریت شود، لازم است سلامت رابطه جنسی حفظ شود و غربالگری های منظم و استفاده از لوازم پیشگیری مانند کاندوم انجام شود.

عوارض عفونت رحم

اگر آندومتریت درمان نشود، می تواند عوارض زیر را در پی داشته باشد:

• ناباروری
• عفونت عمومی لگنی
• آبسه در لگن یا رحم
• عفونت خون، به دلیل وجود باکتری در جریان خون
• شوک عفونی که می تواند بسیار خطرناک و تهدید کننده زندگی باشد.

سخن آخر

در این مطلب تلاش کردیم هر چه درباره آندومتریت یا عفونت رحم باید بدانید، به شما ارائه دهیم. اگر علائمی مشابه آنچه گفته شد دارید، حتما با پزشک مشورت کنید. اما بهترین راه درمان و پیشگیری، جلوگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی است. کنترل و درمان این بیماری راحتتر خواهد بود اگر سریعتر تشخیص داده شود، بنابراین در صورت تجربه دردهای شکمی، برای معاینه به متخصص مراجعه کنید.