از علائم و درمان بیماری پیلونفریت چه میدانید؟
پيلونفريت يك عفونت باكتريایی است
عفونت کلیه در اثر هجوم باکتری به کلیه اتفاق افتاده و به نام پیلونفریت معروف است و شامل انواع پیلونفریت حاد و مزمن و پیلونفریت آمفیزماتو میباشد. بعضی اوقات عفونت کلیه به شکل آبسه کلیه میباشد. پیلونفریت یک عفونت باکتریایی است که به علت عملکرد مهم کلیهها میتواند وخیم باشد. همچنین عفونت میتواند وارد خون شود. مشکل دیگر این است که میتواند سبب درد زودرس برای زنان حامله شود. عفونتهای کلیوی در زنان بیشتر از مردان است.
علایم
- شروع ناگهانی تب و لرز
- درد یک طرفه یا دو طرفه پهلو
- علائم عمومی (سردرد، درد عضلانی و ضعف عمومی و بیحالی)
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار و فوریت در ادرار کردن
- ادرار کدر یا خونی بدبو
- تهوع و استفراغ درد شکمی (کودکان معمولا درد پهلو ندارند و از درد شکمی شکایت دارند)
پیلونفریت حاد
عفونت حاد کلیه نوعی عفونت باکتریال کلیه است که سبب التهاب بافت و لگنچه کلیه میشود. شایعترین علت ایجاد پیلونفریت حاد باکتری اشیرشیاکلی E.Coli میباشد (در ۸۰% موارد) از دیگر ارگانیسمهای عامل میتوان به میکروبهای کلبسیلا، پروتئوس، سودومونا، انتروباکتر و … اشاره کرد. معمولا عامل عفونت زا از بخشهای پایینی دستگاه ادراری به بالا صعود میکند و سبب درگیری کلیه میشود. وجود ریفلاکس (برگشت ادراری به کلیه) موجب افزایش ریسک پیلونفریت حاد میشود. گسترش خونی عفونت معمولا به دنبال عفونت خون با استافیلوکوک (سپتی سمی) روی میدهد در این حالت بیشتر احتمال دارد که آبسه کلیه ایجاد شود.
پیلونفریت مزمن
پیلونفریت مزمن با ایجاد اسکار و آتروفی (کوچک شدن) کلیه که به نارسایی کلیه میانجامد، مشخص میشود. و در صورتی که عفونت حاد وجود نداشته باشد بیمار بدون علامت خواهد بود. و بعد از ایجاد نارسایی کلیه، علایم مربوط به آن و افزایش فشار خون ظاهر خواهد شد. اختلال زمینهای (در ساختمان یا عملکرد) دستگاه ادراری به اضافه عفونتهای مکرر مسئول ایجاد پیلونفریت مزمن هستند و عواملی مانند دیابت، سنگ کلیه، آسیب کلیه ناشی از داروها نیز گاهی دخالت دارند.
پیلونفریت آمفیزماتو
یک عفونت تخریب کننده کلیه بوده و از خصوصیات آن وجود گاز در داخل و اطراف کلیه است این نوع عفونت بیشتر در دیابتیها شایع است (۹۰-۸۰ درصد این بیماران دیابت دارند). و درصدی هم به دنبال انسداد سیستم ادراری ناشی از سنگ یا نکروز پاپیلری دچار این عفونت میشوند. برای درمان، این بیماران باید آنتی بیوتیک وریدی دریافت نمایند و قند خون این افراد سریعا باید کنترل شود و در صورت وجود انسداد باید برطرف گردد.
آبسه کلیوی
آبسه کلیوی زمانی ایجاد میشود که عامل میکروبی به همراه سلولهای التهابی بدن فرد و چرک حاصل از آنها، تجمع پیدا کرده و تودهای را تشکیل میدهد که اطرافش پوشش خاصی دارد و این عفونت به بیرون راه ندارد. علایم آن مثل پیلونفریت حاد است و تشخیص قطعی با سی تی اسکن داده میشود.
علت پیلونفریت
- میکروب عفونت زا از قسمتهای پایینی دستگاه ادراری به کلیه رفته و ایجاد عفونت میکند. این حالت در صورت وجود انسداد در مسیر ادراری (ناشی از سنگ و اختلال ساختمانی) و یا اختلال عملکرد دستگاه ادراری و ریفلاکس (برگشت ادراری) بیشتر اتفاق میافتد.
- انتشار از طریق خون: که در نوزادان نقش مهمی دارد و در بزرگسالان به ندرت این راه نقش دارد. و در این حالت معمولا آبسه کلیه ایجاد میشود. انتشار از طریق کانال لنفاوی، نادر است و شواهد اندکی در این رابطه وجود دارد.
- انتشار مستقیم عفونت از اعضاء مجاور: مثلا در آبسه داخل شکمی یا بیماری التهابی لگنی، عفونت ممکن است به کلیه منتقل شود.
تشخیص پیلونفریت
- آزمایش خون: در آزمایش خون افزایش گلبولهای سفید وجود دارد.
- آزمایش ادرار: در آزمایش ادرار، گلبولهای سفید و باکتری و گلبولهای قرمز و کست گلبولهای سفید و نوتروفیلهای درشت دیده میشود (زیر میکروسکوپ) کشت ادرار همواره مثبت است و معمولا رشد قابل توجه عامل بیماری را (در محیط کشت) نشان میدهد. کشت خون در ۳/۱ بیماران مثبت است.
- سی تی اسکن و سونوگرافی: در موارد مشکوک یا عارضهدار از سی تی اسکن و سونوگرافی استفاده میشود. در این بیماران بیشترین توجه به تشخیص انسداد سیستم ادراری بوسیله سنگ و … است و سونوگرافی برای این منظور مفید است.
چگونه درمان میشود؟
- آنتی بیوتیکها درمان اصلی عفونت کلیه است. اگر علایم شما ۲۴ ساعت بعد ازدریافت آنتی بیوتیک بهبود یافت، ادامهی درمان شما در منزل خواهد بود. اگر وضعیت شما بدتر شود یا دهیدراته شدید یا دوز دارویی خوب بنظر نرسد، باید درمان را در بیمارستان ادامه دهید. در بیمارستان شما میتوانید مایعات و دارو بشکل وریدی دریافت کنید.
- معمولا نیاز است که تا ۷ روز آنتی بیوتیک بگیرید. برای جلوگیری از آسیب کلیه و برگشت عفونت، تمام باکتریها باید کشته شوند. اگر تستهای آزمایشگاهی از باکتری موجود در ادرار شما نشان دهد که آنتی بیوتیک بهتری میتواند موثر واقع شود، نوع آنتی بیوتیک در روز اول یا دوم درمان، تغییر خواهد کرد.
پیشگیری از ابتلا به پیلونفریت
اغلب موارد عفونتهای کلیوی در زنان ناشی از عفونت مثانه است. بهترین راه برای پیشگیری از عفونتهای کلیوی، تلاش برای پیشگیری از عفونت مثانه است.
روش هایی که زنان میتوانند برای پیشگیری از این عفونتها بکار گیرند: |
آب بسیار بنوشید. بهداشت صحیح را هنگامی که از توالت استفاده میکنید، رعایت نمایند. برای مثال از جلو به عقب شست و شو دهید. از استفاده از مواد شیمیایی و آرایشی محرک در اطراف واژن و پیش آبره خودداری کنید (مثل صابون و دستمال معطر ) برای خالی کردن مثانه بعد از رابطهی جنسی، ادرار کنید. |
برای مردان روشهای پیشگیری عبارت است از: |
نوشیدن مایعات فراوان و رعایت بهداشت مناسب ژنیتال. اگر شما مردی هستید که ختنه نشدهاید، بهداشت مناسب شامل به آرامی کنار کشیدن پوست حشفه برای شستن نوک پنیس است هر زمانی که حمام میروید یا دوش میگیرید. |
دیگر نشانه و علائم عفونت کلیه:
درد کلیه |
احساس درد در پهلوها یکی از عوارض شایع عفونت کلیه است. همچنین ممکن است در ناحیهی پایینی کمر و اندامهای تناسلی نیز احساس درد کنید. |
تب |
هر نوع عفونت میتواند منجر به تب و احساس سرما شود. عفونت کلیه ناشی از تولید بیش از حد باکتری در کلیه است و وقتی باکتریها خود را به دیوارهی کلیه میچسبانند علائم بیماری از جمله تب نمایان میشوند. اغلب بیماران تا مدتی پس از عفونت کلیه دچار تب نمیشوند. |
ضعف |
کمبود انرژی یکی دیگر از عوارض رایج عفونت کلیه است. بیمارانی که به این حالت دچار میشوند تمایل شدیدی به خوابیدن دارند. استراحت کردن از عوامل ضروری برای مقابله با عفونت است. |
فوریت ادرار |
در صورتی که وضعیت عفونت کلیه وخیمتر شود و به مجرای ادراری گسترش یابد، اغلب احساس خواهید کرد به دفع فوری ادرار نیاز دارید. این حالت حتی میتواند در زمانی که به تازگی مثانهی خود را خالی کردهاید نیز روی دهد. |
حالت تهوع |
حالت تهوع خفیف و حتی استفراغ میتوانند موجب کم اشتهایی، ضعف و کاهش وزن بیماران مبتلا به عفونت کلیه شوند. همچنین ممکن است به سبب کمبود آب بدن نیز احساس تهوع کنید. |
زردی |
خیلی از کودکانی که عفونت کلیه آنها به موقع درمان نشده است دچار یرقان میشوند. یرقان ناشی از وجود بیلی روبین اضافی در خون است. |
علائم مشابه آنفلوآنزا |
احساس ناخوشی همانند آنچه در آنفلوآنزا تجربه میکنید میتواند از نشانههای عفونت کلیه باشد. |
وجود خون در ادرار |
افرادی که عفونت کلیه آنها شدید است، اغلب در ادرار خود خون مشاهده میکنند. خون ادراری نتیجهی عفونت دستگاه ادراری و گسترش آن از مثانه و مجرای ادراری به کلیه و حالِب است. وقتی عفونت کلیه تا این حد شدید باشد به آن «پیلونفریت» اطلاق میشود. |