علائم غیرعادی بودن نفخ شکم
این علائم همراه با نفخ میتوانند خطرناک باشند
نتایج تحقیقی در دورتموث نشان میدهد ۳۰ درصد ما به طور مرتب دچار نفخ میشوند. گرچه گاهی علت این نفخ PMS (سندرم قبل از قاعدگی) و یا خوردن غذاهای نفاخ (خوردن چند قاشق سبزیجات گازدار یا نوشیدن نوشابههای گازدار) است، اما گاهی نیز میتواند نشانه بیماری جدیتری باشد. اگر هر یک از موارد زیر را در ارتباط با نفخ مزمن تجربه کردید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
درد لگن
گرچه به ندرت اما میتواند نشانه سرطان تخمدان باشد به خصوص اگر همراه با علائم دیگری باشد ازجمله: هنگام خوردن غذا سریعا احساس سیری کنید و یا سریعا نیاز به مدفوع کردن و یا خارج کردن باد معده پیدا کنید. این شرایط به دلیل انباشته شدن آب در شکم است که به آن آسیت (آب آوردن شکم) گفته میشود و یا به دلیل فشار آوردن توده تخمدان بر روی شکم اتفاق میافتد. بر اساس تحقیقی که در مجله Clinical Nursing Research منتشر شده است، تنها یک سوم زنان آگاهند که اینها نشانههای سرطان تخمدان است.
چه باید کرد؟
نگران نباشید. بیشتر این علائم به شرایط خوشخیم مانند فیبروئیدها مربوط میشوند. اما باید حتما به پزشک مراجعه کنید و چک کنید. هر دو آزمایشی که برای تست سرطان تخمدان انجام میشود، آزمایشهای ترنس واژینال فراصوتی (transvaginal ultrasound) هستند (آزمایشاتی که با استفاده از امواج صوتی تودههای سرطانی را در تخمدانها پیدا میکنند). آزمایش دیگر، آزمایش خون CA-125 است (اگر سرطان تخمدان داشته باشید، میزان پروتئین CA-125 بالاست).
کاهش وزن
حدود ۱ درصد از جمعیت به بیماری سلیاک مبتلا میشود که درواقع بیماری است که در آن بدن واکنش خودایمنی در برابر گلوتن نشان میدهد که موجب آسیب به روده میشود. مطالعات نشان داده است بیش از ۸۳ درصد بیماران مبتلا به سلیاک در آمریکا، بیماری آنها تشخیص داده نشده و یا اشتباه تشخیص داده میشود. رایجترین علامت آن اسهال و کاهش وزن است. بیش از نیمی از بزرگسالان مبتلا به سلیاک علائمی دارند که هیچ ربطی به دستگاه گوارش آنها ندارد شامل کمخونی، بثورات پوستی، سردرد، پوکی استخوان زودرس.
چه باید کرد؟
به یک متخصص گوارش مراجعه کنید که برای شما دستور آزمایش خون بنویسد تا آنتیبادیهای مشخص در خون که نشانه سلیاک است را نشان دهد. اگر نتیجه آزمایش مثبت بود، باید آزمایش آندوسکوپی بگیرید تا جهت آنالیز آسیب، بافت کوچکی از روده برای نمونه گرفته شود. اگر سلیاک داشته باشید، باید از رژیم غذایی فاقد گلوتن پیروی کنید.
انقباض شدید شکم
خانمها به صورت ماهانه درد شکم را تجربه میکنند، اما اگر این درد سمت چپ پایین شکم باشد، احتمالا دچار دیورتیکول ( diverticulitis) هستید، این شرایطی است که کیسههای کوچکی در قسمت پایین روده بزرگ رشد میکنند و متورم میشوند. طبق مطالعات یک مجله کانادایی گرچه در گذشته این را بیماری افراد مسن میدانستند، اما افراد زیر ۴۰ سال نیز ممکن است مبتلا به این بیماری بشوند. محققان در خصوص چرایی آن مطمئن نیستند، اما یک تئوری این است که ممکن است به دلیل چاقی یا رژیم غذایی با فیبر پایین باشد.
چه باید کرد؟
اگر دلپیچه شدید همراه با تب دارید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. احتمالا برای شناسایی منبع عفونت بایستی آزمایشهای خون، ادرار و مدفوع بدهید، اگر مشخص شد مشکل دیورتیکول است، باید آزمایش سیتیاسکن بدهید. درمان آنتیبیوتیکی دارد. احتمالا باید چند روز مایعات مصرف کنید تا شکم تسکین یابد.
پس از بهبودی بهتر است برای پیشگیری از عود کردن بیماری، غذاهای غنی از فیبر مصرف کنید. بهتر است از غذاهایی استفاده کنید که فوکتوز کربوهیدرات (که در میوه و عسل یافت میشود)، لاکتوز (در لبنیات)، فروکتان (در گندم، سیر و پیاز)، گالاکتان (در حبوبات)، پلیول (در شیرینیهای بدون قند) در آنها پایین باشد و همچنین از خوردن میوههای هستهدار مانند زردآلو، گیلاس و شلیل اجتناب کنید.
ترشح بدبوی واژینال
تنها ۵ درصد از کل زنانی که در سن باروری قرار دارند (۱۸ تا ۴۴ سال)، بیماریهای التهاب لگنی (PID) را تجربه میکنند که شرایطی است که بیماریهای مقاربتی غیرقابل درمان مانند کلامیدیا (chlamydia) یا سوزاک به رحم یا لولههای رحم منتقل میشوند که موجب تب و لرز و در صورت درمان نشدن، ناباروری میشود. اما در مراحل اولیه، علائم میتوانند خفیفتر باشند مانند درد خفیف لگن، خونریزی نامنظم یا مشکل دفع.
چه باید کرد؟
به متخصص زنان مراجعه کنید. پزشک لگن را تست میکند و آزمایش کلامیدیا و سوزاک میگیرد و برای چک کردن عفونت، آزمایش خون و ادرار میگیرد. گاهی ممکن است به لاپاروسکوپی (با برش کوچکی روی شکم، دوربین کوچکی به داخل شکم فرستاده میشود تا قسمتهای داخلی بدن را چک کند) و آزمایشات فراصوتی نیاز باشد تا نشان دهد عفونت تا چه حد پیش رفته است. درمان به صورت آنتیبیوتیک است و در موارد نادر، جراحی.
اسهال خونین
نفخ که همراه با درد مداوم شکم و اسهال باشد، میتواند نشانه بیماری گوارشی شدید مانند التهاب روده یا زخم مقعد باشد که هر دو آنها باعث التهاب دستگاه گوارش میشوند. در ۴۰ درصد موارد بیماران علائم غیر گوارشی دارند، مانند مشکلات بینایی (چشم درد و تاری دید)، بثورات پوستی و خستگی.
چه باید کرد؟
پزشک عمومی شما را به متخصص گوارش ارجاع میدهد که او نیز آزمایشات متعددی از شما میگیرد، شامل آزمایش خون (برای پیدا کردن التهاب)، آزمایش مدفوع برای باکتریها یا عفونتهای انگلی،آندوسکوپی برای آزمایش کردن و نمونهبرداری از قسمتی از دستگاه گوارش. خبر خوب این است که درمانهای جدید و موثری موجود است شامل داروهای ضدالتهابی مانند سولفاسالازین (sulfasalazine)، داروهای مهارکننده سیستم ایمنی مانند اینفلیکسیمب (Infliximab) یا adalimumab.
ممکن است تصمیم بگیرید مقداری توفو یا تمپه به رژیم غذایی خود بیفزایید. به نظر میرسد پروتئین سویا از شدت بیماریهای التهاب روده میکاهد.