احتمالا شما هم تابه‌حال دچار کبودی ناخن شست پا شده‌اید. سیاه شدن ناخن پا ممکن است ناخوشایند و توأم با درد باشد. فکر می‌کنید علت تغییر رنگ ناخن شست پا چیست؟ دلایل متعددی در به‌وجود آمدن این مشکل نقش دارند و بسیاری از آنها به‌راحتی درمان می‌شوند یا حتی به‌خودیِ‌خود بهبود می‌یابند. همراه ما باشید، در این مقاله شما را با ۶ مورد از رایج‌ترین عوامل سیاه شدن ناخن پا و راه‌های درمان آن آشنا می‌کنیم.
رایج‌ترین عوامل سیاه شدن ناخن پا
دلایل ایجاد این مشکل در ناخن پا می‌تواند جزئی یا بسیار جدی باشد. بنابراین کسی که به کبودی ناخن پا دچار می‌شود باید با تعدادی از این عوامل و دلایل بالقوه‌ی آن آشنایی داشته باشد. اگر در تشخیص علت و عامل کبودی ناخن خود به نتیجه‌ای قطعی نرسیدید، بهتر است از فردی متخصص کمک بگیرید.
ناخن سالم و بیمار
برخی بیماری‌ها را از روی رنگ و شکل ناخن می‌توان تشخیص داد، مانند موارد زیر:
- نـاخـن رنگ پریده، نشانه کم خونی است.
- ناخن قرمز، نشانه بیماری قلبی است.
- ناخن‌های سفـیدرنگ، نشانه بیماری کبدی است.
- ناخن ضخیم و زرد رنگ، نشانه بیماری ریوی است.
- سرخـی مختصر در ته ناخن، نشانه دیابت است.
- ناخن‌های دو رنگ (نیمی سفید و نیمی صورتی)، نشانه بیماری کلیه است.
علل خونریزی زیر ناخن
- آسیب ناخن مثل برخورد ضربه : در این حالت، خونریزی بسیار شبیه به کبودی می‌باشد.
- آندوکاردیت قلب: آندوکاردیت، عفونت دریچه قلب است که باعث التهاب در غشای داخلی قلب می‌شود. میکروب‌ها از طریق برخی اندام‌ها از قبیل دهان وارد بدن می‌شوند و قلب را دچار عفونت می‌کنند. آندوکاردیت معمولا در بیماران قلبی و یا در جراحی‌های دندان مشاهده می‌شود.
- اسکوربوت (کمبود ویتامین C)
- سیروز کبدی
- واسکولیت (التهاب رگ های خونی) : واسکولیت می‌تواند از طریق واکنش‌های آلرژیک، رگ‌های خونی را تخریب کند و باعث شود خطوط زیر ناخن قرمز رنگ شوند.
- میکرو آمبولی : لخته خون کوچکی که مویرگ‌های خونی زیر ناخن را تخریب می‌کند.
- اگر تمام ناخن درگیر شده باشد، ممکن است به دلیل آلودگی با تریشین و یا کرم گوشت خوک باشد.
- تزریق مواد مخدر و داروها نیز می‌توانند باعث خونریزی زیر ناخن شوند.
۱. ضربه‌های مداوم در اثر کفش نامناسب
وقتی کفشی که به پا می‌کنید، مناسب و اندازه نباشد، احتمال فشار آمدن به پا زیاد خواهد شد. تحت فشار قرار گرفتن مکرر پا ممکن است باعث ایجاد آسیب‌هایی نظیر: تاول‌های کوچک یا خونی زیر ناخن بشود. در برخی موارد که مشکل چندان جدی نیست، ناخن سیاه می‌شود و به‌مرور زمان نیز بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود می‌یابد. اما در موارد شدید، یعنی زمانی که ناخن از بستر انگشت جدا می‌شود، لزوم مراجعه به پزشک و پیگیری درمان جدی افزایش می‌یابد.
۲. جراحت و ضربه‌های ناگهانی
در برخی موارد نیز تروما یا ضربه‌ای ناگهانی به پا وارد می‌شود و این ضربه باعث جمع‌شدن خون در آن ناحیه می‌شود. بلافاصله انگشت آسیب می‌بیند و خون زیر پوست ناخن جمع می‌شود. وجود خون باعث ایجاد درد و وَرَم می‌شود. در این‌گونه موارد، پزشک به‌سادگی می‌تواند مشکل را درمان کند و با سوزنی خون را از زیر ناخن بیرون بکشد.
۳. عفونت‌های قارچی
عفونت‌های قارچی نیز ازجمله عواملی هستند که در سیاه شدن ناخن پا نقش دارند. به‌طور معمول، عفونت‌های قارچی باعث تغییر رنگ ناخن‌ها به زرد یا سفید می‌شوند. ممکن است در اطراف عفونت، زوایدی ایجاد شود و باعث سیاه به‌نظر رسیدن رنگ ناخن بشوند. ناخن‌های پا بسیار در معرض ابتلا به قارچ هستند زیرا جوراب و کفش، محیطی گرم و مرطوب برای رشد قارچ‌ها و عفونت ایجاد می‌کنند. با رعایت بهداشت و نظافت، احتمال ابتلا به قارچ تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند.
۴. ملانوما
در مواردی نادر، سیاه شدن ناخن پا در اثر ملانوما شکل می‌گیرد. ملانوما یکی از آزاردهنده‌ترین انواع سرطان‌های پوستی است. ملانوما باعث به‌وجود آمدن تکه یا تکه‌هایی سیاه، تیره و غیرعادی روی پوست می‌شود. در برخی از موارد نیز، بخش‌های سیاه پوستی به زیر ناخن‌ها نیز سرایت می‌کنند. ملانوما به‌آرامی رشد می‌کند و با نشانه‌ای خاص همراه نیست به همین خاطر، در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست به‌ویژه زمانی که از زیر ناخن شروع می‌شود. گاهی تغییر رنگ ناخن صرفا یک مشکل پوستی است. معمولا این نوع تغییر رنگ در انگشتان متعددی از پا دیده می شود اگر شما هیچ ترومایی ندارید و ناخن تان به آهستگی شروع به تغییر رنگ کرد، به خصوص اگر رنگ فراتر از ناخن تان پیش رفت، باید به پزشک مراجعه کنید. در حالی که ملانوم می تواند کشنده باشد، ولی اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان است.
۵. تغییرات در رنگدانه‌ها
رنگ پوست افراد می‌تواند به‌مرور زمان عوض بشود. در افرادی که پوست تیره‌تری دارند، ممکن است بخش‌های پوستی تیره در زیر ناخن‌ها گسترش بیابد. تغییرات رنگدانه‌ها معمولا به شکل یکپارچه صورت می‌گیرد. یعنی اگر یکی از انگشتان پا دچار این مشکل بشود، انگشت مشابه در پای دیگر نیز درگیر خواهد شد. این موضوع برای ناخن‌های دست نیز صادق است.
۶. موارد اساسی و زمینه‌ساز
موارد اندکی از وضعیت‌های پزشکی خاص باعث سیاه شدن ناخن پا می‌شوند، مثلا:
- انواع دیابت
- بیماری‌های کبدی
- بیماری‌های قلبی
- کم‌خونی (آنِمی)
در بیشتر موارد نام‌برده شده، درمان بیماری‌ها به بازگشت رنگ اصلی ناخن کمک می‌کند.
درمان سیاه شدن ناخن پا چگونه است؟
درمان این مشکل بنا به‌علت ایجاد آن متفاوت خواهد بود.
۱. درمان سیاه شدن ناخن پا در اثر ضربه
وقتی سیاهی در اثر ضربه‌ای ناگهانی و جراحت صورت بگیرد، پزشک در ناخن سوراخ کوچکی ایجاد می‌کند و از سوزن کمک می‌گیرد. از طریق این سوراخ، خون بیرون کشیده می‌شود و فشاری که در طول زمان در این ناحیه ایجاد شده، تسکین پیدا می‌کند. در موارد حادتری که عفونت شکل گرفته است، نیاز به تجویز دارو برای بهبود فرد احساس می‌شود.
۲. درمان سیاه شدن ناخن پا در اثر کفش نامناسب
اگر سیاه شدن ناخن پا نتیجه‌ی استفاده از کفش‌های نامناسب باشد، پزشک از فرد می‌خواهد که کفش‌ها را تعویض کند و به پاها استراحت بدهد.
۳. درمان سیاه شدن ناخن پا در اثر عفونت قارچی و …
در صورت عفونت‌های قارچی، استفاده از پماد‌ها و کرم‌های بدون نسخه می‌تواند به درمان این مسئله کمک کند اما اگر استفاده از این مواد دارویی در طی چند روز، پاسخ و نتیجه‌ای به همراه نداشته باشد، لزوم مراجعه به پزشک پدیدار خواهد شد. در مواردی که کبودی به‌خاطر وجود بیماری‌های اساسی ایجاد می‌شود، لازم است با رعایت نکات درمانیِ ویژه مثلا رعایت رژیم غذایی، مشکل درمان بشود. در مواردی که این سیاهی مشکوک به سرطان است، باید دقیقا از سوی پزشک با روش‌های در دسترس، موضوع بررسی و پیگیری بشود.
پیشگیری از سیاه شدن ناخن پا
پیشگیری از کبودی ناخن شست پا همیشه ممکن نیست. اما راهکارهایی برای ممانعت از ایجاد سیاهی در ناخن پا وجود دارد:
- استفاده از کرم‌های ضدآفتاب و پرهیز از قرار گرفتن در معرض اشعه‌ی فرابنفش
- استفاده از کفش‌های مناسب
- استفاده از پاپوش‌های مناسب در محل کار و باشگاه
- استفاده از پاپوش مناسب در مکان‌هایی مانند حمام عمومی
- درمان وضعیت‌های پزشکی خاصی که منجر به سیاهی ناخن می‌شوند.
جمع‌آوری و تنظیم: کاویاب