احتمالا انتظار دارید دیسک کمر فقط باعث کمردرد شما شود. اما آیا می‌دانستید دیسک می‌تواند موجب ضعف ساق پا، درد پا و بی‌حسی دست نیز بشود؟
دیسک کمر چیست؟
از پوشیدن کفش پاشنه بلند گرفته تا تغذیه نامناسب، کمر درد می‌تواند به علل مختلفی رخ دهد. گاهی اوقات وقتی دیسک‌های ضربه‌گیر در ستون فقرات بیرون زده یا شکسته می‌شوند، به مرکز ژل مانند آن آسیب زده و عصب‌های اطراف را تحریک می‌کند. نتیجتا شما احساس درد خواهید کرد. البته همیشه این اتفاق نمی‌افتد. افراد بسیاری هستند که هیچ علائمی ندارند. در ادامه خواهیم گفت چگونه می‌توانید دیسک کمر را تشخیص دهید.
چرا دچار دیسک کمر می‌شویم؟
با بالا رفتن سن مایع بین دیسک‌ها شروع به از بین رفتن می‌کنند و مستعد آسیب‌دیدگی می‌شوند. حدود ۵ درصد از مردم دچار چنین ناراحتی می‌شوند و این بیشتر در مردان بالای ۳۰ سال رایج است. مشکلاتی که به طور متفاوت مردان و زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، عبارتند از:
درد در ناحیه دست یا پا
از آنجا که دیسک در هر قسمت از ستون فقرات می‌تواند جا به جا شود، ممکن است نه فقط کمر که دیگر قسمت‌های بدن نیز دچار درد و ناراحتی شود. بسته به جایی که دیسک لغزیده شده قرار گرفته است، ممکن است علائمی در دست، باسن یا پای شما بروز کند.
یک طرف بدن سرد می‌شود
احساس می‌کنید بالای کمرتان آسیب دیده و احتمالا دیسک شما بیرون زده‌است؟ وقتی عصب‌ها تحریک می‌شوند، ممکن است علائم آنطور که انتظار دارید خود را نشان ندهند. در واقع درد خود را به صورت سوزش، بی‌حسی، تیر کشیدن یا احساساتی مانند سردی در ناحیه باسن به خصوص در یک طرف نشان می‌دهد.
کرختی و بی‌حسی در دست
ناحیه‌ای که علائم در آن بروز می‌کند راهنمایی هستند که نشان می‌دهند مشکل در کدام قسمت ستون فقرات است. برای مثال: آیا مشکل تایپ کردن دارید؟ بی‌حسی دست نشان می‌دهد ستون فقرات گردنی شما دچار مشکل شده است. عصب‌هایی که به دست‌ها حس می‌دهند درست بالاتر از ناحیه نخاعی شما قرار دارند.
ضعف پاها
علائم دیسک کمر ممکن است در پاها نیز خود را نشان دهند. رشته‌های عصبی داخل نخاع گردن تا پاها ادامه می‌یابد. به همین خاطر است که فشرده شدن ناحیه نخاعی می‌تواند بر پاها اثر بگذارد، ضعف یا عدم تعادل ایجاد کند (علل و درمان سوزش کف پا).
درد کف پا
اگر بیرون زدن دیسک در پایین کمر روی عصب سیاتیک شما فشار بیاورد، ریسک بیماری سیاتیک را بالا می‌برد. همراه با دردی که در ناحیه پاها ایجاد می‌شود، ممکن است در قسمت کف پاها یا انگشتان نیز احساس بی‌حسی کنید.
خندیدن موجب درد می‌شود
خندیدن بهترین درمان است اما در صورتی که دیسک کمر نداشته باشید. سرفه کردن، خندیدن یا عطسه کردن بر ناحیه شکم فشار وارد می‌کند که این درد می‌تواند به کمر نیز منتقل شود.
در زمان استراحت درد بیشتر می‌شود
ممکن است فکر کنید دیسک کمر تنها زمانی که سنگینی بلند کنید، درد وحشتناکی ایجاد می‌کند. اما آیا با نشستن و استراحت کردن، این درد آرام می‌شود؟ این اشتباه است. درد در زمان نشستن یا خم شدن به جلو یکی از علائم شایع است.
خود درمانی امکان‌پذیر است
به رغم همه درد و ناراحتی اما می‌توانید خودتان دست به درمان بزنید. بر اساس گزارش کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، از هر ۱۰۰ نفر ۹۰ نفر پس از ۶ هفته کمر دردشان از بین رفته است. یکی از دلایل آن این است که بدن شما ممکن است بافتی را که روی عصب‌ها فشار آورده خود به خود از بین ببرد.
آیا بیرون زدگی دیسک نیاز به جراحی دارد؟
احتمالا برای حل مشکل نیازی به جراحی ستون فقرات نخواهید داشت. مطالعه‌ای نشان داده است که بیمارانی که دچار بیرون زدن دیسک کمر شده بودند، چه آنها که جراحی کردند و چه آنها که درمان‌هایی چون فیزیوتراپی و مسکن استفاده کردند، پس از سه ماه به یک اندازه احساس بهبود داشته‌اند. نتیجه اینکه جراحی تنها زمانی ضروری است که دیگر روش‌های درمانی بی‌نتیجه باشد یا درد کمر شما به حدی باشد که آرامش را از شما سلب کند.
شرایط اورژانسی چه زمان است؟
در اکثر موارد بیرون زدگی دیسک حالت اورژانسی ندارد. به ندرت این بیماری می‌تواند موجب سندرم cauda equine شود. شرایطی که در آن دیسک بر یک رشته عصب‌های پایین ستون فقرات فشار وارد می‌کند و تا زمانی که جراحی اورژانسی انجام نشود، دچار بی‌اختیاری خواهید بود. اگر ضعف و درد به عملکرد نرمال بدن شما آسیب رسانده است، دچار بی‌اختیاری یا مشکلات روده شده‌اید یا اگر روی ران پا یا پشت ساق پا بی‌حسی دارید، به پزشک مراجعه کنید.
آیا اینها می‌تواند علائم چیز دیگری باشد؟
حتی اگر مطمئن هستید مشکل از کمر شماست، اما ممکن است دچار مشکل در نواحی دیگر نیز بشوید مانند عفونت کلیه، سنگ کلیه، زخم معده یا ریفلاکس (علائم سنگ کلیه و نحوه پیشگیری از آن). اگر علائم دیگری چون سوزش در ناحیه سینه یا مشکل بلع (ریفلاکس اسیدی) یا تهوع یا استفراغ (علائم سنگ کلیه) دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.
چطور از دیسک کمر پیشگیری کنیم؟
گرچه بالا رفتن سن شما را بیشتر مستعد این مشکل می‌کند، اما بدان معنا نیست که این مشکل اجتناب‌ناپذیر است. عادات هوشمندانه زندگی مانند ورزش، حفظ وزن متناسب، و تکنیک‌های درست بلند شدن (کمر را صاف و عمودی کنید و با پاها بلند شوید) می‌تواند از کمر شما محافظت کند.
سیگار نکشید
سیگار کشیدن تنها برای ریه‌ها و قلب مضر نیست. سلامت ستون فقرات نیز تحت‌تاثیر این عادت قرار دارد. مطالعه‌ای در دانشگاه اموری (Emory) نشان داده است که سیگار کشیدن می‌تواند با آسیب رساندن به عملکرد رگ‌های خونی که به ستون فقرات می‌رسند، موجب تسریع مشکل دیسک کمر شوند. با تغییر عادت و سیگار نکشیدن می‌توانید اوضاع کمر خود را بهبود بخشید.