پیشگیری از امراض عفونی و کشنده امروزه بوسیله واکسن مقدور می‌باشد ولی باید در نظر داشته باشید که با تمام پیشرفت‌ها در زمینه تهیه واکسن‌‌ها اما بهرحال هیچ واکسنی کاملاً بدون ضرر و صددرصد تاثیرگذار نیست. شیرخواران و نوزادان معمولا پس از تزریق واکسن دچار تب خفیف میگردند. تزریق واکسن معمولا برطبق برنامه وزارت بهداشت در بدو تولد نوزاد و دو ماهگی، ۴ ماهگی، ۶ ماهگی، ۱۲ ماهگی و ۱۸ ماهگی و ۴-۶ سالگی انجام می‌گیرد. چنانچه شیرخوار پس از تزریق واکسن دچار تب گردید بایستی برای کم شدن تب نوزاد تمهیداتی بیاندیشید.
چنانچه تب شیرخوار به بیشتر از ۳۹ درجه سانتیگراد رسید یا اینکه نوزاد علامت دیگری چون گریه غیر معمولی داشت یا جیغ می‌کشید، بایستی فورا به پزشک کودکان مراجعه کنید. همچنین در صورت عدم موفقیت مهارتهای کمک کننده برای کاهش تب با پزشک خود مراجعه کنید. در صورت ایجاد ناخوشی در فرزندتان پس از واکسیناسیون، قبل از زدن واکسن‌های بعدی، این نکته را به پزشک یا هر فرد دیگری که واکسن را تزریق می‌کند اطلاع دهید تا شما را درباره نحوه مقابله با علایمی که ممکن است ایجاد شوند، راهنمایی کند. اگر فرزندتان در زمان واکسیناسیون تب داشته باشد، باید واکسن زدن را تا بهتر شدن حال او به تأخیر انداخت.
عوارض تزریق واکسن به شیرخواران و نوزادان:
- تورم و درد و حساسیت موضعی محل تزریق واکسن
- بیقراری و گریه نوزاد
- تب خفیف یا شدید
- ناراحتی عصبی و تشنج پس از تزریق واکسن و در زمان بالا رفتن تب در نوزادان و شیرخواران
- فلجی که ممکن است بعد از واکسن فلج اطفال رخ دهد ولی در سنین بالا بیشتر دیده شده.
- سردرد
- ایجاد بثورات پوستی بعد از تزریق واکسن در شیرخواران دیده می‌شود.
نکات تزریق واکسن:
پس از تزریق واکسن ب.ث.ژ ممکن است زیر بغل نوزاد حالت برآمدگی احساس کنید، در برخی موارد این حالت برای شیرخواران بوجود می‌آید. بهتر است برای شیر خواران ۶ ماه به بالا قبل از تزریق واکسن یا پس از آن مقدار کمی مایعات شیرین یا شیر مادر، به شیرخوار دهید زیرا در کاهش درد آنها موثر خواهد بود. پس از تزریق واکسن ثلاث نوزاد ممکن است تب بالای ۳۸ درجه داشته باشد. بنابراین ۲ برابر وزن نوزاد قطره استامنیوفن هر ۴ یا ۶ ساعت یک‌بار بمدت ۲ روز داده شود، چناچنه تب نوزاد قطع نشد بایستی به پزشک مراجعه نمایید. جای تزریق واکسن سه گانه معمولاً درد یا تورم خواهد داشت بهتر است در روز اول تزریق واکسن از کمپرس سرد و در روز دوم از کمپرس گرم استفاده گردد. تشنج ناشی از تب بهنگام تزریق واکسن شیرخواران و نوزادان ممکن است پس از تزریق واکسن نوزادان و شیرخواران دچار تب بالای ۳۹ درجه شوند و بالاتر رفتن دمای بدن از ۳۹ درجه منجر به بروز تشنج در نوزاد گردد. همین امر باعث ایجاد نگرانی والدین میگردد.
علایم تشنج در کودکان:
- هوشیاری نوزاد ازبین می‌رود.
- دچار لرزش اندام‌ها میگردد.
- قطع موقتی تنفس و یا نفس کشیدن عمیق و کبودی پوست در کودک اتفاق می‌افتد.
- کنترل مدفوع و ادرار خود را از دست می‌دهد.
- سیاهی چشم به سمت بالا می‌رود.
تشنجی که بدلیل تب و دمای بالای ۳۹ درجه اتفاق می‌افتد معمولاً کمتر از ۵ دقیقه بطول می‌انجامد. معمولا تشنج اغلب خطرناک نیست. بیشتر کودکانی که در دوران شیرخوارگی دچار تشنج شده‌اند بعد از ۵ سالگی تشنج نخواهند داشت. شاید با کم کردن دمای بدن شیرخواران بتوان از ایجاد تشنج ناشی از تب جلوگیری کرد.
کارهایی که برای پایین آوردن تب شیرخوار توصیه می‌کنیم:
- لباس‌های اضافی نوزاد را در بیاورید.
- با یک اسفنج که در آب ولرم خیس می‌کنید بدن او را شستشو دهید.
- اجازه دهید که هوا در اتاق جریان داشته باشد.
- از مسکن‌های مجاز و به تجویز پزشک برای کودکان استفاده کنید مانند استامینوفن، ایبو بروفن و شیاف پاراستامول و…
- به شیرخواران و نوزادان مقدار زیادی مایعات دهید تا تب او کنترل شود و هم اینکه آب از دست رفته بدن او در طی تب جبران گردد، مثل آب، آب میوه، سوپ و … .
- می‌توانید پیش از واکسیناسیون نوزاد، برای پیشگیری از تب احتمالی، به او استامینوفن دهید.
- هشدار:
- اگر تشنج بیش از ۵ دقیقه طول کشید حتما آمبولانس خبر کنید و کودک را به مراکز درمانی برسانید.
- از تزریق واکسن، حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در مطب پزشک و یا درمانگاه صبر کنید تا در صورت شروع شدن واکنش‌های آلرژی‌زا در کودک، سریعا او را به پزشک نشان دهید.
- از دادن آسپرین به نوزادان و شیرخواران جدا خودداری کنید.
جمع‌آوری و تنظیم: کاویاب