پرستار سالمند باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

وقتی صحبت از مراقبت از سالمندان به میان می آید، ۲ گروه از سالمندان مدنظر قرار می گیرند؛ سالمندانی که توان مراقبت از خود را دارند و سالمندانی که نیازدارند خانواده یا یک پرستار از آنها مراقبت کند. در هر دو حال، اطلاعات و آگاهی سالمند و مراقبان آنها برای حفظ سلامت و ارائه هرچه بهتر خدمات ضروری است. هر شغلی برای خود داستان‌هایی دارد، مشکلات و خاطراتی که‌گاه سال‌ها بعد به آنها فکر می‌کنید و لبخند روی لبانتان می‌نشیند. پرستاری از سالمندان یکی از این مشاغل است که شاید هم سخت باشد و هم نیاز به صبر داشته باشد. به ویژه اگر جوان و آدمی پر انرژی باشی، شاید کنار آمدن با فرد مسنی که بیمار است یا توقع دارد لحظه به لحظه هوایش را داشته باشی و با بدخلقی‌هایش بسازی سخت باشد.

سالمندان و خودمراقبتی

این روزها در محافل پزشکی بحث خودمراقبتی به بحث داغی تبدیل شده و خاص همه سنین است و فقط طیف سالمند را دربر نمی گیرد. همه انسان ها و در هر سنی باید آموزش ببینند تا از خود مراقبت کنند. برای اینکه در این زمینه به یک نقطه مطلوب برسیم باید اصول کلی سلامت و توصیه های لازم برای سالمندی سالم را بدانیم. سلامت جسم و روان یک شبه به دست نمی آید بلکه حاصل رعایت اصول بهداشتی، تغذیه ای و فعالیتی سالمی است که در طول سال ها برنامه ریزی شده است.

وقتی به سن سالمندی می رسیم باید بتوانیم سلامت را حفظ یا درواقع از خودمان مراقبت کنیم. بسیاری از سالمندان به طور مطلق سالم نیستند و کهولت سن باعث بروز بیماری هایی در آنها می شود و معمولا تعداد زیادی از آنها باید روزانه دارو مصرف کنند و تحت نظر پزشک باشند. بنابراین یک سالمند باید نحوه کنترل بیماری و مراقبت از خود را بداند.

سالمندان و دگرمراقبتی

سالمندان ممکن است به اطرافیانشان وابسته باشند و نتوانند کارهای روزمره زندگی مانند لباس شستن، غذاپختن، خرید کردن، حمام رفتن و… را انجام دهند. مراقبان سالمندان به ۲ گروه تقسیم می شوند؛ مراقبانی که از خویشان سالمندان هستند و مراقبانی که استخدام می شوند. در ایران بیشتر سالمندان کنار خانواده شان زندگی می کنند و آنها وظیفه نگهداری از سالمند را برعهده دارند و خانواده بدون اینکه پولی دریافت کند کارهای سالمند را انجام می دهد در حالی که در نوع دوم فرد دیگری با دریافت مبلغ این وظیفه را برعهده می گیرد.

هیچ وقت نباید به مراقبت از سالمند به عنوان یک شغل نگاه کنیم. مراقبت از سالمند شغل نیست، عشق است. اولین نکته ای که در انتخاب پرستار سالمند درنظر گرفته می شود این است که مراقب این کار را از روی جبر انتخاب نکرده باشد و به این کار باعلاقه و میل درونی نگاه کند. اگر کسی روحیه خوب و نگرش مثبتی نسبت به این موضوع نداشته باشد افسرده خواهدشد و افسردگی را به سالمند هم انتقال می دهد و باعث رنجش او نیز خواهدشد.

مراقبت از سالمند کار دشورای است. فرض کنید قصد دادن غذا به او دارید و او میلی به خوردن غذا ندارد ولی ۱۰ دقیقه بعد دوباره غذا درخواست می کند. در این مواقع باید دوباره غذا را گرم کنید یا سفره دیگری بچینید که این خود به صبر و حوصله بسیاری نیاز دارد. بنابراین مراقب باید با این رفتارها آشنا باشد و از این کار سالمند ناراحت یا خشمگین نشود.

پرستار سالمند

پرستاران و مراقبان سالمندان ممکن است زندگی پر مشکلی داشته باشند، اما به دلیل حساسیت‌های روحی فردی که مسئولیت نگهداری وی به آنان واگذار شده است، باید در هنگام مراقبت از سالمند، خود را شاد و پرنشاط نشان دهد، لبخند بزند و وی را به آینده امیدوار کنند. علاوه بر این مراقبان از لحاظ جابه‌جایی و رسیدگی‌های بهداشتی مورد نیاز به دلیل اینکه بیشتر این افراد قادر به تحرک نیستند، دچار سختی می‌شوند.

سالمندی که دچار دمانس یا زوال عقل است به مراقبی صبور، باحوصله و بااخلاق نیاز دارد. یکی از اولین علامت بیماران مبتلا به دمانس فراموشی از موضوع و پرسیدن سوال های مکرر است. مراقب سالمند باید برای توضیح هر موضوعی اطلاعات بیشتری در اختیار او قرار دهد. مثلا اگر می خواهیم بگوییم رییس جمهور ایران به خارج از کشور سفرکرده حتما باید بگوییم رییس جمهور فردی است که مسئولیت اداره کشور را برعهده دارد و او رفته تا این کار را انجام دهد. یعنی موضوع هایی که افراد سالم با یک اشاره کوتاه متوجه می شوند در سالمندان به توضیحات تکمیلی نیاز دارد.

همچنین بیماران مبتلا به دمانس بی قرار هستند و باید به بی قراری آنها توجه و سعی کرد تا آرامش را به آنها برگرداند. گاهی دیده می شود مبتلایان به دمانس را محدود می کنند مثلا در یک اتاق نگه می دارند یا به تخت می بندند. البته باید مراقب بود تا سالمند مبتلا به دمانس از خانه خارج نشود ولی زندانی کردن او در یک اتاق یا بستن او کاملا مطرود است. از سوی دیگر همواره باید مراقب باشند که صدمه‌ای به فرد نخورد، زیرا اگر برای نمونه سالمند زمین بخورد، دست یا پایش آسیب ببیند یا در استفاده از دارو‌هایش با مشکل مواجه شود، باید پاسخگوی خانواده آنان حتی فرزندانی باشند که سالی یک بار هم به دیدنشان نمی‌آیند.

درآمد پرستار

افرادی که در خانه مسئولیت نگهداری از سالمند را برعهده می‌گیرند، درآمدشان تاحدی بیشتر از اشخاصی است که در مراکز نگهداری از سالمندان مشغول به کار هستند، زیرا اعضای خانواده فرد چون تمایل دارند به بهترین نحو از مادر یا پدرشان مراقبت شود، هزینه این کار را با دست و دل بازی بیشتری پرداخت می‌کنند. با وجود این، دستمزد مراقبان در خانه‌های سالمندان چندان بالا نیست و تعداد مراقبانی که در مراکز نگهداری از سالمندان از افراد مسن نگهداری می‌کنند به تناسب اشخاصی که در آن حضور دارند، متغییر است، اما باز این تعداد به سخاوت رییس مرکز در پرداخت هزینه‌ها مربوط می‌شود. پرستارانی هم که تحصیلات دانشگاهی دارند، کار در مراکز نگهداری از سالمندان آسان‌تر از اشتغال در مراکز درمانی است، زیرا آنان در سمت مدیریتی مشغول به کار می‌شوند و فقط وظیفه نظارتی دارند، اما مسئولیت آنان در قبال سالمندان سنگین‌تر است.

جمع آوری و تنظیم: کاویاب