خانه مشیرالدوله یادگار وقایع تاریخی به یاد ماندنی

در خیابان لاله‌زار نو تهران، خانه مشیرالدوله یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های تهران قرار گرفته است. خانه‌ای که تست صدای برنامه گلها در آنجا انجام شده است، نظامنامه حق ویزا و سایر تصدیقات اتباع ایرانی خارج از کشور و حقوق بین‌الملل در آن نگاشته شده است. محل انشاء فرمان مشروطیت بود و بعدها محل فیلمبرداری سریال دایی جان ناپلئون شد.

در این مطلب  قصد داریم درباره صاحب بنا و ویژگی‌های این عمارت توضیحاتی بدهیم.

مشیرالدوله که بود؟

حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله فرزند نصرالله خان نائینی در سال ۱۲۵۱ ق به دنیا آمد. او تحصیلات خود را در رشته حقوق در مسکو به پایان رساند و از جمله سمت‌های او در ایران می‌توان به منشیگری صدراعظم امین‌السلطان، عضویت در کمیسیون نظامنامه عدالتخانه، وزارت عدلیه در کابینه مشیرالسلطنه، وزارت خارجه در کابینه ناصرالملک، وزارت معارف و عدلیه در دوران استبداد صغیر، وزیر جنگ در دوران مستوفی‌الممالک، ریاست انجمن نظارت بر انتخابات در مجلس پنجم اشاره کرد.

پیرنیا پس از خلع قاجاریه از رفتن به مجلس خودداری کرد. عضویت او در کمیسیون معارف و ریاست کمیسیون اصلاح عدلیه در سال ۱۳۰۶ آخرین مشاغل دولتی او بود اما با وجود خانه‌نشینی مسائل اساسی جامعه را پیگیری می‌کرد.

حسن پیرنیا در سال ۱۳۱۴ بر اثر بیماری درگذشت و در مقبره خانوادگی در امامزاده صالح به خاک سپرده شد.

خانه مشیرالدوله

عمارت مشیرالدوله در سال ۱۲۸۵ بنا شد. گفته می‌شود معمار آن مارکوف بوده است (البته شواهدی وجود دارند که این را نفی می‌کند). خانه‌ای دو طبقه با زیرزمین دارای سفره‌خانه، شربت‌خانه، کتابخانه، اتاق نشیمن، چند اتاق استراحت و یک انبار بزرگ.

در طبقه همکف، آشپزخانه و اقامتگاه خدمه، طبقه اول مختص ساکنان خانه و طبقه دوم برای پذیرایی از مهمانان بوده است. دفتر کار مشیرالدوله در طقه اول ساختمان دست راست قرار داشته با کتابخانه و تعداد زیادی کتاب‌های مرجع. طبقه دوم تالار بزرگ هشتاد متری، اتاق‌هایی با شومینه‌های گچبری شده دارد.

زیرزمین خانه در فصول گرم سال استفاده می‌شده است و جالب توجه‌ترین جنبه این بنا آسانسوری است که غذاها و … را از مطبخ به طبقات بالا می‌برده است. مصالح به کار رفته در این خانه نیز عبارتند از ملات گل و آهک و گچ. درب‌ها از چوب راش و چوب سقف‌ها از درختان سوزنی ساخته شده است.

سرانجام خانه مشیرالدوله

در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی، مشیرالدوله خانه و باغ‌هایش را به همسرش “شکوه عظمی” بخشید. شکوه عظمی وصیت کرد که این خانه به بیمارستان یا زایشگاه تغییر کاربری دهد. سرانجام در سال ۱۳۵۸ به وزارت بهداشت و بیمارستان فرح پهلوی واگذار شد و امروزه “موسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل” شده است.

خانه مشیرالدوله در سال ۱۳۷۸ به شماره ۱۸۹۹ ثبت آثار ملی شده است.