آیا کودک شما همیشه اخمو و عصبانی است؟ کودکان هر چه بزرگتر می شوند و یاد می گیرند خشم خود را ابراز کنند، ممکن است به طور غریزی از خشم خود به عنوان دفاع در برابر درد و رنج جسمی و روحی استفاده کنند. در چنین شرایطی شما به عنوان والدین می توانید به روش های مختلف به او کمک کنید. در این مقاله توصیه های مفیدی ارائه می گردد که به وسیله آنها می توانید نحوه کنترل خشم را به فرزندتان بیاموزید.
احساسات فرزندتان را بشناسید
اگر احساسات فرزند خود را درک کنید دیگر لازم نیست که او برای نشان دادن احساسات خود به عصبانیت روی بیاورد. با درک احساسات کودک و شناسایی دلیل عصبانیت او، می توانید به آرام شدن فضا و فرونشاندن عصبانیت فرزند کمک کنید در عین حال که کودک شما نیز همدلی و کنترل خشم را می آموزد. در غیر این صورت اگر عواطف و احساسات فرزندتان را نادیده بگیرید، او نیز به منظور اثبات خود از ابزار خشم استفاده می کند و عصبانیت او تشدید می شود.
با او همدلی کنید
اگر به جای حالت تدافعی یا فاصله گرفتن از او، به حرف های کودکتان گوش دهید، به او امکان می دهید که عصبانیت خود را بروز دهد بدین صورت دیگر نیازی به صرف انرژی برای اثبات خود ندارد. وقتی با فرزندتان همدلی می کنید، کمک می کند وی کورتیزول آزاد کند ( هورمونی که به صورت رفتار استرسی بروز می کند). همدلی و پذیرش همیشگی شما در مقابل عصبانیت فرزند، به او یاد می دهد که کمتر واکنش عاطفی داشته باشد و بیشتر عقلانی عمل کند.
به فرزند خود مهارت حل مسئله را بیاموزید
خلاقیت در حل مسائل به قدرت ذهن او کمک می کند. هر چه تلاش کند به جای واکنش احساسی، مسئله را حل کند، مسیرهای عصبی بیشتر به کنترل احساسات او کمک می کنند. شما می توانید به او یاد دهید برای شناخت و مواجهه با احساسات خود، ابتدا از خود چند سوال بپرسد که پاسخ به آنها به او در حل مسئله کمک می کنند، سوالاتی مانند: فکر می کنی چه اتفاقی می افتاد اگر به جای A ، B را انتخاب می کردی؟ یا چه گزینه هایی در دست داری و یا برای پیدا کردن راه حل باید چه کاری انجام دهی؟
یک استاندارد برای رفتار قابل قبول و رفتار غیرقابل قبول به کار ببندید
در حالی که سعی می کنید احساسات او را درک و قبول کنید، نباید بگذارید چنین تعبیر شود که رفتار نادرست را تایید می کنید. باید قوانینی در این مورد قرار داد مانند: کتک کاری ممنوع، پرتاب کردن، شکستن، بی احترامی ممنوع. اگر کودک را در جریان عواقب رفتارش قرار دهید، احتمال بیشتری وجود دارد که پایبند این قوانین شود. با محدود کردن رفتارهای خشونت آمیز کودک، شرایط امن و آرامی برای بروز احساسات وی فراهم می کنید.
به فرزندتان آرامش را یاد دهید
با آموزش دادن ریلکسیشن، تکنیک های تنفس و دیگر ابزارهای کنترل استرس به فرزند خود، به او کمک می کنید تا در مواقع عصبانیت بتواند خود را آرام کند. این کار نه تنها مسیرهای عصبی را تغییر می دهد بلکه بر کنترل تکانه ها نیز موثر است. مانند هر عادت دیگری هر چه بیشتر تمرین شود، تبدیل به رفتار می شود. مثلا فرزند شما یاد می گیرد قبل از اینکه بخواهد حمله ای آغاز کند، یک نفس عمیق بکشد، با این کار احساس می کند کنترل شرایط در دست اوست .
او را طرد نکنید بلکه همراهش باشید
والدین اصلی ترین مربی زندگی کودک هستند و کودک در تجربه های عاطفی خود به شما به عنوان مربی خود متکی است. پس او را پس نزنید. با او باشید، کنارش بنشینید و توصیه هایی که گفته شد را با او انجام دهید: با او تنفس عمیق را تمرین کنید و از او درباره احساساتش سوال کنید. مهمترین چیز این است که برای کمک به او حاضر باشید. به یاد داشته باشید شما می خواهید او مهارت ارتباط با دیگران را یاد بگیرد پس نمی تواند تنها بیاموزد. اگر شما فرزندتان را ایزوله کنید و تنها بگذارید، او مدام به رفتار خود فکر می کند و احساس گناه می کند. این خود دلیل کافی برای پایین آوردن عزت نفس اوست که خود دوباره سبب رفتار بد می شود.
سعی نکنید احساسات او را شکل دهید
مهم این است که برای تجربه عاطفی فرزندتان ارزش قائل باشید. مثلا اگر فرزندتان ناراحت است یا گریه می کند به او نگویید گریه نکن بلکه بگویید: میدونم ناراحت شدی منم بودم گریه می کردم. این باعث می شود با شما احساس نزدیکی و دوستی کند تا اینکه دچار اضطراب و خشم شود. وقتی کودک با شما احساس نزدیکی کند، یاد می گیرد به شما اعتماد کند و می داند شما همیشه با او هستید، مهم نیست چگونه، درست یا غلط او می تواند روی شما حساب کند. وقتی کودک بتواند به شما اعتماد کند، می تواند به خود و به دنیای بیرون نیز اعتماد کند. اگر برای مثال فرزندتان به شما گفت از شما متنفر است و می خواهد تنهایش بگذارید، مهم است که به او اطمینان دهید که کنارش خواهید بود و هر گاه بخواهد با او هستید.
به عنوان یک بزرگسال عمل کنید
عامدانه و آگاهانه در جایگاه خود به عنوان بزرگسال قرار گیرید تا در زمان استرس بتوانید حمایتگر باشید. وقتی جایگاه هر کس تعریف شده باشد، فرزند هم احساس بهتری خواهد داشت. شما به عنوان والدین باید خونسردی خود را حفظ کنید. آرامش شما سبب می شود فرزندتان در آشفتگی ها احساس امنیت و آرامش کند. شما همیشه معیار و سنگ محک فرزند خود هستید و فرزندتان برای حس اطمینان و آرامش خود به شما نگاه می کند. وقتی شما عصبانیت خود را بروز می دهید، فرزند شما احساس ترس می کند. در نقش بزرگسال، شما به فرزند خود می آموزید عصبانی شدن ایرادی ندارد و وقتی عصبانیت او فرونشست، شما همچنان کنارش هستید و حمایتش می کنید.
به او یاد دهید روش های درمان عصبانیت را بشناسد
اگر فرزندتان می تواند بر اعمال خود نظارت داشته باشد، می تواند خود را مدیریت کند. با شناسایی احساساتی که همراه با خشم بروز می کنند، می تواند نحوه مقابله با این احساسات را نیز شناسایی کند. با اینکار می توانند بیشتر بر خود و رفتارشان کنترل کنند تا گرفتار آشفتگی و به هم ریختگی نشوند. هر گاه دیدید فرزندتان خسته و عصبی است، به عنوان والدین او با او استراحت کنید، مطالعه کنید و اوقات مفرح داشته باشید و در عین حال از موقعیت استفاده کنید تا به او بیاموزید عصبانیت او چه احساسات و رفتارهای دیگری در پی خواهد داشت.
به فرزندتان بیاموزید چگونه می تواند احساسات خود را به هوشیاری تبدیل کنید
وقتی فرزند شما دریابد که چگونه احساسات او بر رفتارش تاثیرگذار است، می آموزد که چگونه ماهرانه رفتار خود را مدیریت و کنترل کند. نوشتن، طراحی کردن و نقاشی کردن روش های خوبی است تا فرزند شما هر آنچه موجب آزارش شده را بیان کند به خصوص اگر در بیان لفظی احساسات خود دچار مشکل باشد. در چنین شرایطی شما هم می توانید به فرزندتان در پیدا کردن راهی برای مقابله با این احساسات کمک کنید.
در فرآیند کنترل خشم به فرزندتان کمک کنید
از فرزندتان بپرسید چگونه می توان به روش موثری احساسات را کنترل کرد؟ لیستی از ۵ کاری که او می تواند در چنین مواقعی انجام دهد، تهیه کنید مثل یک دقیقه نفس عمیق کشیدن، نقاشی کشیدن و … و این لیست را در جاییکه در معرض دید اوست قرار دهید مثل درب حمام یا روی درب یخچال.
به فرزندتان نزدیکتر باشید
فرزندی که احساس نزدیکی زیادی با والدین خود می کند، نحوه رویارویی با احساسات، کنترل آنها، روش حل مسئله، تحلیل و پردازش مشکل را می آموزد. این فرزندان جسورترند و در پیدا کردن راه حل برای مشکلات خلاق ترند.
این توصیه ها به تقویت رابطه شما با فرزندتان کمک می کند و به او ابزاری برای کنترل و مقابله با خشم می دهد. اگر متوجه شدید که فرزندتان در ارتباطات خود دچار مشکل است، قلدری می کند، یا به خود، دیگران یا حیوانات آسیب می رساند، به دنبال یک متخصص حرفه ای باشید تا به شما و فرزندتان کمک کند.