چطور عادت استفاده از پستونک را از سر بچه بیندازیم؟
همه چیز درباره پستونک
یکی از تصمیم‌گیری‌های سخت والدین این است که چه زمانی کودک را با پستونک آشنا کنند و چه زمان پستونک را از او بگیرند. برخی والدین با اولین گریه‌های نوزاد پستونک را در دهان او می‌گذارند تا آرام شود. اما وقتی والدین برای خرید پستونک برای کودک دو ساله خود به داروخانه می‌روند، با نگاه متعجب مردم رو به رو می‌شوند.
خبر خوب برای این دسته از والدین این است که متخصصان عقیده دارند در استفاده از هر روشی برای آرام کردن کودک آسوده باشید. حتی پزشکان متخصص کودک معتقدند وقتی کودک به دو سالگی رسید، استفاده از پستونک را محدود کرده و در ۴ سالگی به منظور جلوگیری از بیماری‌های دهان و دندان آن را به کلی حذف کنید. با این حال هیچ قانون سفت وسختی در خصوص زمان و نحوه گرفتن پستونک از کودک وجود ندارد. در این مقاله هر آنچه باید در باره پستونک و گرفتن آن بدانید، ارائه می‌شود:
نکات مهم درباره پستونک
هنگام خرید پستونک حتما به موارد زیر توجه کنید:
- پستونکی انتخاب کنید که یکسره باشد و نوک آن نرم باشد (پستونک‌هایی که دو تکه هستند سریع می‌شکنند).
- پوشش محافظ آن باید پلاستیکی باشد با حفره‌های هوا و اندازه آن حداقل باید ۲ سانتیمتر باشد تا کودک بتواند به راحتی آن را بمکد.
- پستونک‌های قابل شستشو خریداری کنید و تا ۶ ماهگی کودک آن را مرتب بشویید پس از آن گهگاه آن را با آب و صابون بشویید.
- پستونک‌ها در دو سایز هستند: ۰-۶ ماه و ۶ ماه به بالا. برای راحتی کودک حتما اندازه مناسب پستونک را خریداری کنید.
- برای پیشگیری از آسیب زدن به کودک، هیچگاه پستونک را دور دست، گردن یا نرده تخت او نبندید. به جای آن از گیره مخصوص پستونک استفاده کنید.
- به جای پستونک از حلقه‌ها یا بطری‌هایی که سری پستونک دارند استفاده نکنید زیرا سر آنها جدا شده و ممکن است در گلوی کودک گیر کند.
- مرتب پستونک را چک کنید که خراب نشده باشد. در صورتی که لاستیک آن تغییر رنگ داده یا پاره شده باشد، پستونک جدید خریداری کنید.
راهنمای استفاده از پستونک
یک متخصص روانشناسی اطفال می‌گوید: کودکان با نیاز ذاتی به مکیدن متولد می‌شوند. عادت مکیدن نوزادان نه تنها برای بقای آنهاست بلکه آنها را آرام می‌کند. نوزاد غیر از مکیدن هیچ مکانیسم دیگری برای کنترل ناراحتی و استرس خود ندارد. آنها نمی‌توانند خودشان شیر بخورند، درخواست پتو بکنند یا نمی‌توانند از دست خود برای کنترل اشیا استفاده کنند. مکیدن راهی است که آنها را آرام می‌کند.
نوزاد هر چیزی را می‌مکد اگر پستونک نباشد انگشت، شست، بطری یا سینه را می‌مکد. اگر نوزاد بیش از دو ساعت یکبار سینه مادر بخواهد، در واقع از آن به عنوان پستونک استفاده می‌کند. در چنین مواردی پستونک می‌تواند نیاز غیرتغذیه‌ای مکیدن نوزاد را برطرف کند تا مادر اندکی استراحت کند.
حتما مطمئن شوید قبل از معرفی پستونک به نوزادتان، روند شیردهی او به خوبی پیش می‌رود. اگر نوزاد در حال یادگیری شیر خوردن از سینه مادر است، پستونک می‌تواند او را بدعادت کند. اگر نوزاد در شیر خوردن از سینه مادر مشکلی ندارد و ذخیره شیر مادر نیز خوب است، زمان خوبی برای دادن پستونک است.
فواید و مضرات پستونک
گرچه والدین نگرانند که مبادا پستونک دندان کودک آنها را خراب کند، اما در واقع پستونک برای کودکان زیر ۲ سال هیچ ضرری ندارد. برای سلامت دندان‌ها بهتر است وقتی کودک به دو سال رسید، استفاده از پستونک را محدود کرده و در ۴ سالگی به طور کلی قطع کند. پس از ۴ سالگی استفاده از پستونک می‌تواند موجب پوسیدگی، خراب شدن دندان و نامرتب شدن آن شود که این مشکلات بر روی جویدن، حرف زدن و ظاهر کودک اثر می‌گذارد و برای اصلاح آن نیاز به ارتودنسی می‌باشد. حتی پستونک‌های ارتودنتیک هم تفاوتی ایجاد نمی‌کنند. آنچه مهم است اندازه و شدت عادت مکیدن است.
فواید
پستونک احتمال کرم خوردگی دندان که ناشی از استفاده غیرتغذیه‌ای از بطری شیشه یا سینه مادر است، را کاهش می‌دهد. کودکانی که با شیشه شیر می‌خوابند، احتمال دارد ۱۶ یا ۲۰ دندانشان دچار کرم خوردگی شود.
مضرات
مطالعات اخیر نشان داده است پستونک می‌تواند خطر عفونت گوش را سه برابر افزایش دهد. پس اگر کودک شما دچار چنین مشکلی شد، بهتر است مصرف پستونک را کاهش دهید تا تفاوت را ملاحظه کنید.
فواید
از طرف دیگر پستونک می‌تواند خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را کاهش دهد. مطالعه‌ای نشان داده است کودکانی که با پستونک می‌خوابند، احتمال مرگ ناشی از SIDS، ۲۰ برابر کمتر از کودکانی است که بدون پستونک می‌خوابند. محققان ابراز داشته‌اند پستونک مانع از آن می‌شود که کودک روی صورت خود بغلتد و یا از قرار گرفتن زبان در مجاری تنفسی او جلوگیری می‌کند. اما با این حال پستونک به عنوان روشی برای جلوگیری از SIDS معرفی نمی‌شود.
گرفتن پستونک از کودک
زمان:
در این خصوص متخصصان اختلاف نظر دارند. دکتر مورفورد (Marolyn Morford) روانشناس رشد در آمریکا معتقد است پس از یک سالگی باید پستونک را از کودک گرفت. در این سن مکیدن دیگر نیاز رشدی کودک نیست. دکتر Breach آزادی بیشتری داده است. او معتقد است ایرادی ندارد اگر پستونک آخرین چیزی باشد که از کودک می‌گیرید. همین که کودک را از شیر و پوشک گرفتید، می‌توانید تمرکز خود را بر گرفتن پستونک بگذارید.
دکتر Dowell معتقد است در نهایت کودک روش‌های مدیریت استرس و ناراحتی را یاد می‌گیرد که این از حدود ۲ سالگی شروع می‌شود. همین که کودک این مهارت‌ها را می‌آموزد خودش پستونک را کنار می‌گذارد. بسیاری از کودکان در ۳ یا ۴ سالگی داوطلبانه پستونک را کنار می‌گذارند.
نقشه سه روزه برای گرفتن پستونک
والدین برای گرفتن پستونک می‌توانند این نقشه سه روزه را دنبال کنند:
روز اول: صبح یا شب موقع خواب به کودک خود بگویید که او می‌تواند کاری انجام دهد که نشان دهد بزرگ شده. نخوردن پستونک می‌تواند ایده خوبی باشد و از الان تا ۳ روز دیگر می‌تواند با آن خداحافظی کند. به او بگویید می‌تواند این کار را انجام دهد و با کمک هم موفق خواهید شد. گفتگو را به مدت ۳۰ ثانیه انجام دهید و منتظر عکس‌العمل باشید، اگر کودک واکنش نشان داد به احساسات او پاسخ دهید. به او بگویید “من می‌دانم که دوست نداری این کار را بکنی” و بحث را ادامه ندهید. نگران این نباشید که کودک دچار اضطراب می‌شود. کودکان نیز مانند بزرگسالان دوست دارند خودشان را از لحاظ فیزیکی، روانی و احساسی آماده تغییر کنند.
روز دوم: در روز دو مرتبه این مکالمه ۳۰ ثانیه‌ای را داشته باشید. فقط به جای “تا ۳ روز دیگر” بگویید تا فردا. از این ایده تخطی نکنید و سر حرف و نقشه خود بایستید.
روز سوم: به کودک یادآوری کنید روز سوم است و زمان کنار گذاشتن پستونک. برای گرفتن پستونک دست به کار شوید و به او بگویید اگر دوست دارد شما را کمک کند. حتی با وجود امتناع و مقاومت او، پستونک را در مقابل او در کیسه زباله‌های بازیافتی بریزید و به او بگویید پستونک میره تا به یه اسباب بازی جدید تبدیل بشه. بدین صورت کودک خواهد فهمید بازیافت چیز خوب و مفیدی است و کمتر ناراحت می‌شود تا زمانی که پستونک را در سطل زباله بریزید. لازم نیست به کودک بگویید ناراحت نباشد چون به هر صورت کودک تا ۴۸ ساعت بابت از دست دادن پستونک ناراحتی خواهد کرد.
شروع کنید به قایم کردن پستونک در مواقعی که کودک ناراحت نیست برای مثال وقتی در خانه است، شاد است و بازی می‌کند. همین که استفاده از پستونک در خانه قطع شد، مصرف آن را در بیرون از خانه نیز محدود کنید. نیازی نیست به کودک توضیحی دهید. ما گاهی زیادی با بچه‌ها صحبت می‌کنیم. تنها چیزی که لازم است بگویید این است که پستونک خونه رو ترک نکرده.
از این مرحله به بعد راحتتر خواهد بود: پستونک روی تخت مونده. با این حال متقاعد کردن کودک برای این مرحله پایانی ممکن است کمی چالش‌برانگیز باشد. برخی والدین برای آرام کردن کودک از چیزهایی مثل جن و پری استفاده می‌کنند. مثلا لولو اومد برد. فرشته اومد برد. مثلا در ایام عید می‌توانید بگویید عمو نوروز اون رو برای بچه‌هاش برد. یا بگویید دندانپزشک این پستونک‌ها را برای بچه‌های کوچکتر جمع‌آوری می‌کند و اگر پستونک خودتو به دکتر بدی یه جایزه خوب می‌گیری.
متعجب نشوید اگر کودکتان بعد از تبادل پستونک خود با عروسک بلافاصله به خاطر پستونکش ناله و زاری بکند. باید انتظار این را داشته باشید که چند شب را به سختی پشت سر بگذارید. اما اکثر کودکان سریعا چیزهای دیگری به عنوان جایگزین پیدا می‌کنند.
منتظر طوفان باشید
از هر روشی که به کار می‌برید باید انتظار آن را داشته باشید که حداقل ۱ تا ۵ شب با گریه سپری شود اما هر کاری که کودک کرد شما عقب ننشینید. اگر پس از ۴۵ دقیقه جیغ و فریاد و گریه کودک، پستونکش را به او بازگردانید، او یاد خواهد گرفت با این کار نه تنها به پستونک بلکه به هر چیزی که بخواهد می‌تواند دست پیدا کند. هرگاه وسوسه شدید که چنین کاری را انجام دهید به یاد آورید که : همه بچه‌ها (و بزرگترها) چنین دوره‌ای را برای جدا شدن از پستونک پشت سر گذاشته‌اند.