گرچه اغلب زنان تنها به زیبایی و درخشندگی پوست خود توجه دارند اما بهتر است بدانید پوست کارهای متعدد و مهمی برعهده دارد. پوست گسترده‌ترین عضو بدن است و در حدود دومتر مربع مساحت و سه تا سه و نیم کیلوگرموزن دارد. پوست از سه لایه اصلی تشکیل شده است:
- لایه داخلی
- لایه میانی و یا لاپوست
- لایه خارجی یا بشره
لایه خارجی شامل سلول هایی است که مرتب در حال بازسازی هستند. سلول های تازه و جوان در سطح زیرین لایه خارجی ساخته شده و بتدریج سلول های پیر و مرده را به سطح بیرونی این لایه می رانند. در واقع هر سه تا چهار هفته سطح کاملا با سلول های تازه تعویض می گردد. با حمام گرفتن به راحتی می توان سطح را از سلول های مرده پاک کرد اما لایه جدید محکم و قابل ارتجاع است.
بشره در پلک ها دارای نازکترین حد خود و در کف دست و پا ضخیم ترین اندازه را دارد. همواره سلول های سطحی پوسته پوسته و خشن تر هستند و حال اگر با لایه برداری این لایه از پوست را برداریم، پوستی صاف و نرم از زیر آن ظاهر خواهد شد. با بالا رفتن سن از سرعت رشد سلول های پوست کم خواهد شد و به همین دلیل پوست اغلب خشک شده و قوام و انعطاف پذیری سابق را نخواهد داشت. پوست، بدن را از گزند عوامل آسیب زای خارجی محافظت می کند، از تبخیر آب اندام های داخلی جلوگیری کرده و مانع خروج گرما از بدن می گردد.
در پوست سلول هایی به نام ملانویست وجود دارد که پوست را رنگین می کنند. ملانویست ها رنگدانه ملانین را ترشح می کنند. ملانین اشعه ماوراءبنفش را جذب می کند. هرچه پوست بیشتر بیشتر در معرض نور خورشید باشد ملانین بیشتری ترشح خواهد کرد. در واقع این حالت واکنش طبیعی بدن برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید است زیرا هرچه مقدار ملانین در پوست بیشتر باشد اشعه ماوراءبنفش کمتری توسط طبقات زیرین پوست جذب می شود.
در زیر بشره، لاپوست (درم) قرار دارد. درم حاوی فیبرهای کلاژن و الاستین است. فیبرهای کلاژن و الاستین طبقات مختلف پوست را به هم چسبانده و باعث قوام و انعطاف پذیری پوست می شوند. پوست جوان حاوی مقدار بیشتری از کلاژن و الاستین است، به همین دلیل بیشتر از پوست پیران دارای خاصیت ارتجاعی است به طوری که اصلا شل و افتاده نیست و به دنبال حرکت ماهیچه ها بلافاصله به حالت اولیه خود باز می گردد. با بالا رفتن سن و پیر شدن پوست و یا به دنبال عدم مراقبت های پوستی، الیاف کلاژن و الاستین سخت شده و در نتیجه حالت ارتجاعی پوست کاهش می یابد.
لایه میانی حاوی عروق خونی است که اکسیژن را به سلول های پوستی رسانده و مواد زاید را از آن ها می گیرند. غدد لنفاوی، غدد عرق و مجاری عرق نیز در همین قسمت قرار داده اند. تعریق موجب تنظیم و تعدیل دمای بدن است. پیاز مو، غدد چربی و عضلات راست کننده مو هم در لاپوست قرار گرفته اند.
لاپوست انتهای رشته های عصبی را در خود جای داده است. این اعصاب پیام های محیط خارج را به مغز برده و پاسخ را برای نشان دادن واکنش مناسب به پوست می رساند. درونی ترین لایه پوست نیز لایه داخلی و یا زیر پوست است که حاوی بافت همبند و سلول های چربی که دمای بدن را حفظ کرده و همچنین باعث گرمی بدن می شوند، است. ضخامت این لایه چربی در مناطق مختلف بدن متفاوت است و معمولا نازکترین ضخامت را در بینی و حداکثر ضخامت را در کفل دارد. معمولا در زنان ضخامت لایه چربی بیش از مردان است.
پوست شما چند ساله است؟
مسلما مشاهده نشانه های پیری در صورت برای هر کسی ناخوشایند خواهد بود. پس از سن بیست و یک سالگی اگر کسی به ما بگوید :(خیلی کمتر از سن خود نشان می دهد.) احتمالا از ذوق بر خود خواهیم لرزید. همانطور که می دانید هیچ اندامی به اندازه پوست نشان دهنده علائم پیری نیست. احتمالا هیچ عاملی به اندازه خورشید در پیری پوست موثر نیست. بطور کلی پوست گردن، صورت و دست ها پیرتر از سایر نقاط بدن است زیرا پوست این مناطق بیش از سایر نقاط بدن در معرض نورخورشید قرار دارد. می توانید خود امتحان کنید. پوست پایین آرنج خود را با پوست بالای آرنج مقایسه کنید. احتمالا شما نیز مانند اغلب مردم درخواهید یافت که پوست بالای آرنج به مراتب صاف تر و از لحاظ بافت نرم تر و دارای رنگ روشن تری نسبت به پوست پایین آرنج شماست.
خود شما بهترین قاضی هستید. اگر از پوست صورت خود راضی هستید پس پوست شما هنوز جوان است و نیاز به مراقبت های پیشگیری کننده دارد. مهمترین روش برای پیشگیری ابتدا استفاده از مقادیر بالایی از ویتامین C و سپس محافظت پوست از اشعه نور خورشید خواهد بود، اما اگر فکر می کنید پوست تان باید به مراتب صاف تر و شاداب تر از اکنون باشد و یا دچار لک و مک هستید پس باید به انجام مراقبت های درمانی بپردازید، به این معنا که کمتر از مواد آرایشی استفاده کنید و با یک لایه بردار خوب چون اسید میوه به لایه برداری از پوست خود بپردازید.
منبع: برگرفته از کتاب (از پوست خود چه می‌دانید؟)