هر آنچه که باید درباره آنژیوگرافی قلب بدانید

آنژیوگرافی قلب Angiography روشی برای تشخیص است. بنابراین آنژیوگرافی قلب راه درمان بیماری نیست. در این روش تعداد عروق کرونر قلب که مسدود شده است و محل و میزان انسداد آن مشخص می‌شود . درواقع اصلی‌ترین، موثرترین و بهترین راه برای کشف مشکلات شریان‌های قلبی استفاده از آنژیوگرافی قلب است. در این روش به وسیله یک لوله نازک و قابل انعطاف که کاتتر نام دارد یک ماده رنگی تزریق می‌شود . هنگام آنژیوگرافی شخص چیزی احساس نمی‌کند. مگر گاهی وقتی کاتتر به قلب میرسد شخص کمی تپش قلب پیدا می‌کند که این امر طبیعی است. در روش آنژیوگرافی قلب Angiography کاتتر از راه وریدی در کشاله ران به سوی قلب فرستاده می‌شود. سپس وقتی این وسیله در قلب یا مدخل عروق تغذیه کننده رفت. ماده حاجب (ماده‌ای قابل رویت توسط اشعه ایکس) تزریق خواهد شد. و با کمک آن از زاویه‌های مختلف قلب عکس برداری می‌شود . البته در برخی موارد کاتتر از طریق شریان‌های مچ دست یا آرنج وارد می‌شود.

روش انجام آنژیوگرافی چگونه است؟ 

پس از شروع آنژیو شما به پشت روی تخت آنژیوگرافی دراز می‌کشید. ممکن است به دور بدن و پای شما یک کمربند بسته شود. دوربین اشعه ایکس به دور سینه و سر شما چرخیده و از زوایای گوناگون عکس می‌گیرد. محل ورود کاتتر که بر روی دست و یا کشاله ران است، توسط محلول‌های ضدعفونی تمیز شده و حجم کمی ماده بی‌حس کننده در آن تزریق می‌شود. ممکن است بریدگی کوچکی توسط پزشک در این منطقه ایجاد شود. سپس توسط پرستار از شما یک لاین وریدی (رگ) گرفته می‌شود. ممکن است یک داروی آرامش بخش از طریق ورید به شما تزریق شود تا باعث آرامش‌تان گردد. از این طریق داروها و مایع نیز به شما تزریق می‌شود. حال یک لوله پلاستیکی کوچک (شیت) داخل شریان شما قرار داده می‌شود. یک کاتتر یا لوله بلند از داخل این شیت عبور کرده و به سمت قلب هدایت می‌شود. عبور کاتتر نباید باعث درد شود. اگر احساس درد می‌کنید، پزشک خود را آگاه سازید. از داخل کاتتر ماده حاجب به داخل عروق کرونر تزریق می‌شود. هنگام تزریق ممکن است شما احساس گرما یا گر گرفتگی داشته باشید. ولی هر نوع احساس درد یا سنگینی را به پزشک اعلان نمایید.

ماده حاجب بخوبی توسط دوربین اشعه ایکس مشاهده می‌شود به راحتی پزشک را قادر می‌سازد تا چنانچه گرفتگی و تنگی در رگ‌های قلب وجود داشته باشد، آن را تشخیص دهد. بر اساس آنچه پزشک در آنژیوگرافی شما مشاهده می‌کند، ممکن است تصمیم بگیرد اقدامات دیگری از جمله باز کردن رگ به کمک آنژیوپلاستی (به کار بردن بالون و یا استنت ) را انجام دهد. در حین انجام آنژیوگرافی ممکن است از شما چند کار خواسته شود به عنوان مثال: نفس عمیق بکشید، نفس خود را نگه دارید، سرفه کنید و یا موقعیت دست خود را تغییر دهید. در زمان آنژیو، الکترودهای روی سینه برای ثبت نوار قلب به شما وصل هستند. همچنین ممکن است مواد ضد انعقاد (آنتی کواگولانت) برای اجتناب از انعقاد خون به شما تزریق گردد. بیمار هنگام آنژیوگرافی هوشیار بوده و تمام مراحل را می‌تواند مشاهده نماید. انجام آنژیوگرافی حدود یک ساعت طول می‌کشد که شامل مراحل قبل و بعد از آن نیز می‌باشد.

اقدامات بعد آنژیوگرافی قلب Angiography 

اکثر بیماران چند روز بعد از آنژیو می‌توانند به کارهای روزمره خود بپردازند. ولی بعد از انجام این آزمایش باید چند روز از خود مراقبت کنند.

برخی از اقدامات لازم بعد از آنژیوگرافی عبارتنداز : 

• از وان حمام به مدت سه روز استفاده نکنید. بعد از ۲۴ ساعت می‌توانید ایستاده دوش بگیرید.
• در چند روز اول از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
• میزان مصرف آب و مایعات را تا چند روز بعد از آزمایش مدام افزایش دهید.

این نکته را یادآوری می‌کنیم که کاربرد معمول آنژیو شامل بررسی مشکلات اکتسابی (تنگی عروق کرونر). تایید ناهنجاری‌های مادرزادی قلب (سوراخ‌های داخل قلب یا تنگی دریچه‌ها) و…می‌باشد. این آزمایش قبل از عمل‌های جراحی قلب برای تشخیص بهتر بیماری انجام می‌شود. نکته دیگر اینکه در آنژیوگرافی قلب فشارهای داخل قلب، مشاهده عروق کرونر. حفره‌های قلبی و عروق بزرگ و… به طور مستقیم اندازه گیری خواهد شد. و اینکه اقدامات درمانی در آنژیوگرافی نیز امکان‌پذیر بوده که از جمله آنها آنژیوپلاستی به معنی ترمیم رگ است.

نتیجه آنژیوگرافی چه چیزی را نشان می‌دهد؟ 

• ماهیت عروق قلبی شما چگونه است.
• چه تعداد رگ قلب دچار انسداد شده و یا چه میزان از رگ دچار گرفتگی توسط پلاک چربی ( آترواسکلروز ) شده است.
• محل دقیق گرفتگی عروق قلب در آنژیوگرافی جانمایی می‌شود.
• چه مقدار خون از طریق گرفتگی به ناحیه بعد از آن می‌رسد.
• نتیجه جراحی قلب باز و عروق تازه پیوند شده چگونه است.
• در نهایت اطلاعات فوق به پزشک کمک می‌کند تا راه درمان آینده شما و اینکه چه میزان قلب شما در معرض خطر است را مشخص نماید.

مزایای آنژیوگرافی قلب Angiography 

همانطور که گفتیم آنژیوگرافی قلب درمان نیست. بلکه راه تشخیص بیماری است. در این روش وضع عروق قلب شخص بیمار مشخص شده و پزشک می‌تواند نوع درمان را با اطمینان خاطر مشخص کند. مزایای آنژیوگرافی می‌تواند شامل کاهش هزینه. کاهش عوارض بعد از جراحی، تشخیص بهتر بیماری و کوتاه شدن دوره بستری بیمار باشد. از آنژیوگرافی نه تنها برای عروق قلب استفاده می‌شود. بلکه برای بررسی عروق مغز، ریه، دستگاه گوارش و کلیه نیز کاربرد فراوانی دارد.

عوارض آنژیوگرافی قلب Angiography 

آنژیوگرافی قلب عوارض خاصی ندارد. معمولا بدون درد و هیچگونه ناراحتی است. مگر گاهی بیمار تپش قلب بگیرد که آن هم طبیعی است. البته در برخی موارد بیمار دچار استفراغ و تهوع یا برافروختگی موقت می‌شود که این موضوع بزودی تمام می‌شود. اگر در هنگام ورود کاتتر شخص بیمار (در مواقع خیلی نادر) دچار مشکل بشود. به سرعت داروهای لازم را مستقیما وارد قلب می‌کنند. و مشکل بیمار حل می‌شود. پس نیازی به نگرانی نیست.

جمع‌آوری و تنظیم: کاویاب