ورزش داروی ذهن است. در این مطلب خواهیم گفت چطور ماهیچههای مغز از ورزش سود میبرند. با اثرات ورزش بر روی عملکرد بهتر مغز آشنا شوید.
موجب رشد مغز میشود
هر چه سن بالاتر میرود، تولید سلولهای جدید مغزی کندتر میشود و بافت مغز به تدریج کاهش مییابد. ورزش میتواند این فرآیند را معکوس سازد. اسکن مغزی که بر روی افراد سالم ولی بیتحرک بین سنین ۶۰ تا ۷۹ سال انجام شده است، نشاندهنده افزایش قابل توجه فعالیت مغز پس از شش ماه ورزش ایروبیک بوده است. این تغییر در هیچ یک از انواع دیگر ورزشها دیده نشده است. همچنین محققان معتقدند ورزشهای قلبی-عروقی که همراه با ایروبیک انجام میشود، اثرات بالا رفتن سن بر مغز را کاهش میدهد. این ورزشها جریان خون در مغز را بیشتر میکنند که در نهایت اکسیژن بیشتری آزاد میکند.
هورمونهای سازنده مغز را افزایش میدهد
فاکتور شیمیایی تحت عنوان نوروتروفی یا BDNF رشد و تکثیر سلولهای مغزی را تحریک میکند. این به خصوص در هیپوکامپوس رخ میدهد که بخشی از مغز است که به طور گستردهای مسئول حافظه است و در برابر زوال ناشی از بالا رفتن سن، آسیبپذیر است. هرچه بیشتر ورزش کنید، BDNF بیشتری تولید میکنید.
با اضطراب و افسردگی مبارزه میکند
افسردگی توانایی مغز در پردازش اطلاعات را کند میکند و تمرکز و تصمیمگیری دشوار میشود و همچنین مشکلات جدی برای حافظه ایجاد میکند. برای افسردگیهای حاد، پزشک داروی ضدافسردگی تجویز میکند. برای مواردی که چندان حاد نیستند، ورزش میتواند حال روحی شما را بهتر کند. ورزش سبب میشود تولید سروتونین و دوپامین بالا رود که یک ماده شیمیایی در مغز است که سبب حال خوش میشود. همچنین میزان ماده شیمیایی خوبی با عنوان آندورفین را بالا میبرد.
اثرات استرس را کاهش میدهد
اگر برخی هورمونها همچون BDNF مغز را جوانتر میکند، بقیه هورمونها سبب پیری آن میشود. این شامل هورمونهای استرس تحت عنوان کورتیزول است. افکار کند و پراکنده و فراموشی بیش از آنچه تصور میکنیم ناشی از استرس هستند. ورزش سطح کورتیزول را پایین میآورد و به بهتر فکر کردن کمک میکند. این اعتقاد وجود دارد که ورزش به ایجاد سلولهای عصبی جدید در بخشی از مغز به نام گریوس دندانهای کمک میکند و همچنین ناحیه هیپوکامپوس که با ایجاد حافظه جدید مرتبط است. سلولهای مغزی در حین استرس کم میشوند.
کارکرد عملی مغز را بهبود میبخشد
کارکرد عملی مغز شامل توانایی شناختی است مانند توانایی تمرکز بر کارهای پیچیده، سازماندهی، تفکر انتزاعی و برنامهریزی برای وقایع آتی. همچنین عملکرد حافظه همچون توانایی نگه داشتن شماره تلفن در ذهن همزمان با شمارهگیری را شامل میشود. وقتی محققان بر تاثیر ورزش بر روی کارکرد عملی مغز مطالعه کردند، متوجه شدند افراد بین ۵۵ تا ۸۰ سال که به طور مرتب ورزش میکردند، چهار برابر بهتر از گروه کنترل که ورزش نمیکردند، تستهای شناختی خود را پاسخ دادهاند. تاثیر آن در میان کسانی که هر بار ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به مدت ۶ ماه ورزش کردهاند، بیشتر بوده است.
حساسیت به انسولین را افزایش میدهد
وقتی غذا میخورید، بدن بیشتر غذا را به گلوکز یا قند خون تبدیل میکند که منبع اصلی سوخت برای بدن از جمله مغز است. گلوکزی که وارد سلولها میشود باید توسط هورمون انسولین همراهی شود. متاسفانه در برخی افراد، سلولها به انسولین مقاومت نشان میدهند. بدن باید مقدار زیادی از آن را پمپاژ کند درنتیجه قند خون بالا میرود و منجر به دیابت نوع دو میشود. حتی اگر دیابت نوع دو نداشته باشید، مقاومت به انسولین برای مغز شما بد است. وقتی سلولهای مغز غرق در گلوکز میشود، میتواند حافظه و تفکر را تحت تاثیر قرار دهد.
ورزش منظم میتواند مقاومت به انسولین را معکوس سازد. در واقع افزایش حساسیت به انسولین، قند خون پس از غذا خوردن را حداقل تا ۱۶ ساعت پس از ورزش ثابت نگه میدارد. هرچه کنترل قند خون بهتر باشد، بیشتر در برابر زوال عقل ناشی از بالا رفتن سن محافظت میشوید.