تغذیه مناسب بیماران مبتلا به ام اس (مولتیپل اسکلروز)
تغذیه تاثیر به سزایی در روند بهبودی دارد
بیماری ام اس یک بیماری مزمن و پیش رونده است که دستگاه عصبی مرکزی را درگیر میکند و معمولا در بین جوانان ۲۰ تا ۴۰ ساله رواج بیشتری دارد و زنها بیشترین قربانی این بیماری هستند. گرچه مهار این بیماری دشوار به نظر میرسد، اما از آنجایی که تغذیه برهمه جنبههای زندگی ما تاثیر میگذارد، این بیماران بهتر است موارد اشاره شده ذیل را در برنامه غذایی روزانه خود رعایت کنند. گرچه به لحاظ علمی هنوز ارتباطی بین تغذیه و بیماری ام اس به اثبات نرسیده است، اما نتایج برخی از پژوهشها نشان میدهد که بیماران مبتلا به ام اس به دو گروه غذایی نیاز بیشتری دارند: اسیدهای چرب ضروری و آنتی اکسیدانها.
اسیدهای چرب ضروری
اسیدهای چرب ضروری، چربیهایی هستند که بدن به تنهایی قادر به تولید آنها نیست اما برای سالم ماندن به آنها نیاز دارد. این اسیدهای چرب جزء چربیهای اشباع نشدهاند و برای بدن مفید هستند. یکی از پرمصرفترین اسیدهای چرب موجود، اسید لینولئیک میباشد که به آن امگا۶ گفته میشود. یک گروه دیگر از این اسیدهای چرب ضروری متعلق به امگا۳ میباشد که در روغن ماهی و روغن کتان وجود دارد. نتایج پژوهشها نشان میدهد که این اسیدهای چرب خواص ضدالتهابی دارند و به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به ام اس کمک میکنند. به همین دلیل لازم است مواد غذایی سرشار از امگا۳ مانند ماهی ساردین، ماهی آزاد، روغن کانولا، گردو، جوانه گندم، روغن دانه کتان، روغن کبد ماهی و همچنین مواد غذایی سرشار از امگا۶ مانند روغن سویا، روغن بادام زمینی، روغن ذرت و روغن آفتابگردان در برنامه غذایی مبتلایان به ام اس گنجانده شود.
آنتی اکسیدانها
فرآیندهای شیمیایی برای تولید انرژی در بدن، از اسیدهای چرب ضروری استفاده میکنند که در عین حال باعث تولید عناصری میشود که رادیکالهای آزاد نامیده میشوند. این رادیکالهای آزاد همچنین بر اثر قرار گرفتن در معرض اشعههای ماورای بنفش و آلودگی شهرها نیز تولید میشوند. این مولکولهای مضر به بافتهای سلولی آسیب میرسانند و در این بین، غلاف میلین سلولهای مغزی و نخاعی نیز از این آسیبها در امان نیستند. این افراد باید میزان مصرف اسیدهای چرب ضروری، آنتی اکسیدانها، اسیدفولیک و ویتامین B12 را در تغذیه خود افزایش دهند و در عین حال به سلامت مزاج خود اهمیت زیادی دهند. رژیم غذایی ما معمولا حاوی ویتامینها و مواد معدنی مهمی است که آنتی اکسیدانها نامیده میشوند و وظیفهشان مقابله با این مولکولهای آسیب رسان میباشد. به همین دلیل لازم است از مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدانها بیشتر استفاده شود.
درباره ویتامینها بیشتر بدانید.
ویتامینE
این ویتامین یکی از آنتی اکسیدانهای قوی محسوب میشود که در مارگارین، کره و میوههای خشک وجود دارد.
ویتامینC
ویتامینC یکی از ویتامینهای محلول در آب بوده و در میوههای تازه و سبزیها به میزان قابل توجهی یافت میشود.
ویتامینA
این ویتامین مانند بتاکاروتن در جگر، میوههای تازه و سبزیها به خصوص سبزیهای نارنجی رنگ وجود دارد.
سلنیوم
یکی از مواد معدنی ضروری که در ماهی، پنیر، گوشت و غلات وجود دارد.
نکات مهم:
رژیم غذایی مناسب برای بیماران ام اسی که در دوره عود کننده و بهبود یابنده قرار دارند، همانی است که به بقیه افراد توصیه میشود.
- از مارگارین و روغنهای اشباع نشده پلی (چندگانه) مانند روغن آفتابگردان استفاده کنید. (چربی غیراشباع، به چربی یا اسید چربی گفته میشود که در زنجیره اسید چرب آن دست کم یک پیوند مضاعف وجود داشته باشد. در زنجیره اسید چرب دو نوع چربی غیراشباع وجود دارد، تک اشباع نشده که دارای یک پیوند مضاعف میباشد. این تفاوت در ساختار شیمیایی آنها باعث ایجاد تفاوتهای اندکی در فواید آنها بر روی سلامتی شده است. تک اشباع نشده باعث کاهش کلسترول شده و چند اشباع نشده که خود به دو دسته اسید چرب امگا۳ و اسید چرب امگا۶ تقسیم میشوند، باعث کاهش فشارخون و بیماریهای قلبی عروقی میگردند).
- به طور مرتب ماهی میل کنید(هر هفته دو مرتبه)
- از محصولات لبنی کم چرب یا نیم چرب استفاده کنید.
- مرغ و گوشتهای کم چرب را در الویت قرار دهید.
- روزانه ۵واحد میوه و سبزیهای تازه میل کنید. از مصرف سبزیهای دارای برگ سبز غافل نشوید.
- از مصرف انواع سسهای چرب و سایر مواد غذایی حاوی چربیهای حیوانی اشباع شده بپرهیزید.
- از مصرف بیسکوییت، شکلات و خامه به دلیل وجود چربی و قند زیاد بپرهیزید.
- مصرف قهوه، کولا و همچنین مواد غذایی حساسیت زا مانند بادمجان، مخمر و غیره توصیه نمیشود.
- با روغن زیتون آشپزی کنید. از روش بخارپز یا آب پز کردن برای پخت غذاهای خود استفاده کنید. این شیوهها برای سلامتی بهتر هستند.
- برای صبحانه به جای مصرف غلات صبحانه، از نان استفاده کنید.
- روزانه ۱/۵ تا ۲ لیتر آب بنوشید.
- از مصرف دوزهای بالای مکملهای غذایی بپرهیزید. قبل از مصرف هر نوع مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
منبع: برگرفته از کتاب (تغذیه درمانی)